|پیام ما| اکوتوریسم یکی از شاخه‌های صنعت گردشگری است که در کشورهایی که از محیط‌زیست و طبیعت بکری برخوردارند مورد توجه ویژه قرار دارد. اکوتوریسم علاوه بر موضوع درآمدزایی برای یک کشور، حقی اجتماع‌محور است که بایستی رفاه مردمان بومی حاشیه زیستگاه‌های طبیعی را افزایش دهد و توسعه‌ای همه‌جانبه را به بار آورد. در ششمین هم‌نشینی فرهنگی تالابی که توسط انجمن گنجینه‌های تالابی با عنوان «فرهنگ گردشگری در بوم سازگان‌های تالابی»، با حضور افشین دانه‌کار، عضو هیات علمی و استاد دانشگاه تهران با موضوع «کدهای رفتاری گردشگری در تالاب»، سام دوانی، پژوهشگر در زمینه گردشگری پایدار با عنوان «بوم سازگان‌های تالابی و گردشگری پایدار »، مهدی شیرخانی دبیر سازمان مردم نهاد مشق آفرینش با موضوع «مدیریت مقصد در گردشگری مسئولانه و اجتماع‌محور»، عبدالله آژ، موسس نخستین بوم‌گردی منطقه مکران با عنوان تجربه نخستین بومگردی سواحل جنوب شرقی ایران و تبسم محمدی، تالاب‌یار نوجوان بندرخمیر و گزارشگر ویژه شبکه کودکان و نوجوانان تالابی با موضوع «تالاب خورخوران و بندر خمیر از نگاه تالاب یار نوجوان» برگزار شد،‌ شرکت‌کنندگان به بیان دیدگاه‌های خود در زمینه نسبت توریسم و تالاب پرداختند.

| مهدی شیرخانی |

| دبیر سازمان مردم نهاد مشق آفرینش |

صنعت گردشگری و به ویژه گردشگری پایدار همواره یکی از ابزارهای توسعه پایدار در جهان است. گرچه سازمان جهانی گردشگری، بر حقوق جوامع بومی در این صنعت تاکید دارد و حق بهره‌برداری را به آن‌ها واگذار کرده است، برخی معتقدند این واگذاری به افراط و تفریط منجر می‌شود. این در حالی است که اگر این واگذاری با ملاحظات، شرایط و اصولی اعمال شود، نه تنها هیچ‌گونه افراط و تفریط به وجود نمی‌آید بلکه شاهد خواهیم بود که تعادل هم ایجاد می‌شود. گردشگری ابزاری برای تحقق اهداف و دستاوردهای فردی و جمعی است و از این رو یک حق اجتماع‌محور به حساب می‌آید و از این رو ما نیز به دنبال تحقق و ترویج گردشگری پایدار به عنوان یک پدیده اجتماعی با زوایا و منافع اقتصادی آن هستیم.
در موضوع گردشگری پایدار یکی از مواردی که به آن توجه می‌شود،‌ مقوله مدیریت مقصد است. متاسفانه تصوری که از واژه مدیریت داریم یک انگاره نادرست است که بر مبنای آن مقوله مدیریت را مترادف با کنترل کردن می‌بیند. در مقابل باید در نظر داشت که مدیریت به معنی اشراف داشتن و مسئول بودن بر تمام عناصری است که در مقصد وجود دارد. علاوه بر این باید دانست که گرچه گردشگری دست‌اندرکاران مختلفی دارد اما در این میان NGOها در مدیریت مقصد نقش کلیدی و مهمی دارند که باید جدی گرفته شود.

| سام دوانی |
| پژوهشگر در زمینه گردشگری پایدار|
ما هیچ‌گاه به مسئله ظرفیت‌ها و منابع طبیعی از جمله‌ تالاب‌ها در گردشگری کشورمان توجه نکرده و زمانی را برای معرفی آن‌ها به توریست‌ها را صرف نکرده‌ایم. در پکیج‌های گردشگری نیز این ظرفیت‌ها و منابع تعریف نشده‌اند و این در حالی است که تقاضا برایشان کم نیست. در ایران متاسفانه بسیاری ازتالاب‌ها یا خشک شده‌اند و یا در حال خشک شدن هستند که همین امر لزوم اعمال تدابیری برای حفاظت از آن‌ها را ضروری می‌سازد.
مسئله بعدی ما این است که بسیاری از راهنمایان تور ما در کشور حتی نمی‌دانند گردشگری پایدار چیست و چه هدفی را دنبال می‌کند. همین مقوله سبب شده است که سفرهای ما با رفتارهای نامناسبی که در طبیعت داریم به زدن زخمی به زیست‌بوم و مقاصد طبیعی گردشگری منجر شود. در عین حال و با وجود تمام این مشکلات امیدوارم بتوانیم به مشکلات به وجود آمده غلبه کنیم تا هم محیط‌زیست سالم‌ داشته باشیم و هم به گردشگری پایدار برسیم.

| عبدالله آژ |
| موسس نخستین بوم‌گردی منطقه مکران |

نخستین اقامتگاه بوم‌گردی را با ایده یکی از دوستان در مکران تاسیس کردیم. از همان ابتدا به دنبال این بودیم تا مکانی مناسب اما با کم‌ترین امکانات و صدمه زدن به طبیعت منطقه را تاسیس کنیم. از دیدگاه ما اقامتگاه بو‌م‌گردی مکانی است که در محیط‌های طبیعی و به شکلی سازگار با معماری بومی در بافت‌های تاریخی منطقه تاسیس می‌شود. از این رو مواردی که باید برای تاسیس یک اقامتگاه بوم‌گردی در نظر گرفت مواردی از جمله اینکه به طبیعت و فرهنگ منطقه اهمیت دهیم، کم‌ترین آسیب را در حین ساخت‌و‌ساز به طبیعت وارد کنیم، از انرژی‌های جایگزین استفاده کنیم، استفاده از انرژی‌هایی مانند: برق، گاز و … را به حداقل برسانیم،‌ همکاری و مشارکت جامعه محلی را داشته باشیم.

| افشین دانه‌کار |

| عضو هیات علمی و استاد دانشگاه تهران |

تالاب‌ها همواره از مقاصد مهم سفر هستند که بایستی مجموعه‌ای از چارچوب‌ها و اصولی را درباره آن‌ها رعایت کنیم. این چارچوب‌ها در قالب کدهای جهانی اخلاق گردشگری است که حدود 22- 21 سال است که مورد توجه قرار گرفته و در آن مقوله اخلاق، تحت تاثیر چند عامل از جمله مذهب، شرایط محیطی، قوم، نژاد و … بررسی می‌شود. زیرا اخلاق مسئله پویایی قلمداد می‌شود که در طول زمان دست‌خوش تغییر شده است گرچه در گذشته آن را تنها تحت تاثیر مذهب و آموزه‌های دینی می‌دانستند اما امروزه در کنار این دو مولفه،‌ هنجارهای اجتماعی را نیز لحاظ می‌کنند. علاوه بر این‌ها سازمان جهانی گردشگری از سال 1990 ارتقای مسئولیت اجتماعی را به عنوان یکی از اهداف خود قرار داده است. از نظر این سازمان در حوزه گردشگری ناگزیریم به مسئولیت اجتماعی،‌ توجه دقیق‌تری داشته باشیم زیرا پدیده توریسم یک مسئله کاملا اجتماعی است که پیامدهای خاص خود را به دنبال دارد و مدیریت گردشگری بدون توجه به روابط و ضوابط اجتماعی و اخلاقی امکان‌پذیر نخواهد بود.
در نوروز امسال متاسفانه شاهد بودیم که مردم رفتارهای عجیبی با منابع طبیعی و محیط‌زیست داشتند،‌ چنین رفتارهایی به ما یادآوری می‌کند اگر به اخلاق گردشگری توجه و عمل نکنیم به پایداری در این حوزه نخواهیم رسید، اما اگر بتوانیم کدهای اخلاقی در گردشگری را ارتقا دهیم، در آن صورت گردشگری بدون پیامدی خواهیم داشت زیرا زمانی که کدهای اخلاقی گردشگری جاری شود نتایج بهتری در این حوزه حاصل می‌شود، در مقابل عدم آگاهی یکی از عوامل بی‌توجهی به محیط‌زیست است. برای اجرایی شدن این کدها نیز تنها نمی‌توان از یک سازمان یا وزارت‌خانه انتظار داشت به وظایف خود عمل کنند،‌ بلکه این امر نیازمند یک همکاری بین‌بخشی است ضمن اینکه باید رویه تعاملی میان مردم و دولت شکل بگیرد. آگاهی از منابع خبری و مراجع معتبر از دیگر ملزومات ما در اجرای یک توریسم پایدار است که در آن مانع انتشار اخبار غیرواقعی شده و منافع بلندمدت را به منافع کوتاه مدت ارجحیت می‌دهد. از دیگر عوامل توریسم پایدار احساس مسئولیت فعالان این عرصه نسبت به این حوزه و توجه به اصول و استانداردهای حرفه‌‌ای است که توسط پژوهشگران به روزرسانی و بومی‌ می‌شود.
کدهای جهانی اخلاق گردشگری مشتمل بر 10 ماده است که تلاش دارد هم در جوامع و محیط‌ میزبان و هم بین میهمانان، منجر به رفتارهای بهینه می‌شود:
ماده 1: نقش گردشگری؛ بستر ایجاد و گسترش تفاهم و احترام متقابل بین مردم و جوامع محلی
ماده 2: گردشگری؛ فعالیتی برای شکوفایی انفرادی و اجتماعی
ماده 3: گردشگری؛ عاملی برای توسعه پایدار
ماده 4: گردشگری؛ عاملی برای ارج نهادن به میراث فرهنگی و حفظ آن
ماده 5: گردشگری؛ فعالیتی سودمند برای کشورها و جوامع میزبان
ماده 6: تعهدات و وظایف دست‌اندرکاران گردشگری
ماده 7: حقوق گردشگران
ماده 8: آزادی گردشگران در جا‌به‌جایی و سفر
ماده 9: حقوق کارکنان و کارگزاران صنعت گردشگری
ماده 10: به کار بستن اصول اخلاقی و گردشگری طبیعت