تا زمانی که شکلی از انرژی هسته‌ای را ایجاد نکنیم که زباله‌های خطرناک تولید نکند و نتوان آن‌طور که اکنون در اوکراین می‌بینیم به سلاح تبدیل شود، باید استفاده از این فناوری را تا حد امکان محدود کنیم. خاستگاه انرژی هسته‌ای غیرنظامی در برنامه «اتم‌ها برای صلح» در سال‌های ریاست جمهوری آیزنهاور، تلاشی برای تغییر تصویر فناوری هسته‌ای از وحشت هیروشیما و ناکازاکی به چیز مفیدی بود: برقی که «بسیار ارزان‌تر از هر تولید انرژی دیگر» بود. فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای در دهه 1950 هنوز قابل ارزیابی نبود ولی رویدادهای جنگ ۲۰۲۲ اوکراین نشان می‌دهد که امروزه بسیار خطرناک است.

تهدید تغییرات آب‌وهوایی را دست کم نمی‌گیریم، اما اگر بخواهم بین یک سیاره پرتوزا و یک سیاره گرم یکی را انتخاب کنم، احتمالا سیاره گرم ارجح است. بهبود بهره‌وری انرژی و انتقال طولانی مدت به انرژی‌های تجدیدپذیر قابل دستیابی است. پیشرفت‌های فنی مورد نیاز برای کربن‌زدایی آغاز شده است و شتاب بیشتری خواهد گرفت. هیچ فناوری عاری از آثار محیط زیستی نخواهد بود، اما آثار کوتاه مدت ترجیح داده می‌شوند چرا که صدها هزار سال دوام نمی‌آورند و می‌توانیم روی آن کار کنیم و با توسعه فناوری آن را کاهش دهیم.
ما برای بسیاری از جنبه‌های زندگی مدرن به شدت به انرژی وابسته هستیم. غذا، خانه، منابع آب، سیستم‌های مدیریت زباله و سیستم‌های حمل و نقل ما همگی به انرژی نیاز دارند. این سیستم‌های انسانی می‌توانند با جهان طبیعی همزیستی داشته باشند، اگر به آسیب‌هایی که ایجاد می‌کنند توجه کنیم و برای به حداقل رساندن این آسیب تلاش کنیم. مشکل انرژی هسته‌ای این است که در حالی که احتمال آسیب کم است، اگر آسیب رخ دهد، تأثیر آن می تواند عظیم باشد. زمین‌‌های اطراف چرنوبیل و فوکوشیما بیش از آن آسیب دیده‌اند که تعمیر‌شان مقرون به صرفه آسیب باشد. همانطور که تجاوز بی‌امان روسیه به اوکراین ادامه دارد، این تهدید نیز ادامه دارد. اوکراین به شدت به انرژی هسته‌ای وابسته است – این کشور 15 رآکتور دارد که حدود نیمی از برق آن را تولید می‌کنند. نقشه‌ای از نیروگاه‌های هسته‌ای کشور در وب‌سایت انجمن جهانی هسته‌ای وجود دارد. برخی از رآکتورها در بخش جنوبی کشور هستند، برخی دیگر در غرب هستند، مناطقی که اکنون تحت حمله روسیه قرار گرفته‌اند.
مقامات اوکراینی اواسط اسفندماه پارسال اعلام کردند که نیروهای متجاوز روسیه بزرگترین نیروگاه هسته‌ای اروپا را پس از به آتش کشیدن یک ساختمان در این مجتمع در جریان درگیری شدید با مدافعان اوکراینی تصرف کردند. این نیروگاه بیش از یک پنجم کل برق تولیدی اوکراین را تامین می‌کند. خطر بزرگ‌تر ناشی از پتانسیل جنگ در اطراف چهار نیروگاه هسته‌ای فعال اوکراین است که شامل پانزده راکتور جداگانه است و بیش از نیمی از برق کشور را در سال 2020 تولید می‌کرد .
چرنوبیل در یک منطقه ممنوعه بزرگ قرار دارد و فضای خالی از سکنه می‌تواند عواقب یک حادثه هسته‌ای دوم را در آنجا کاهش دهد. البته دیگر رآکتورهای اوکراین به همین ترتیب منزوی نیستند. علاوه بر این، بسیاری از سوخت در این راکتورهای دیگر به طور قابل توجهی پرتوزاتر از سوخت در چرنوبیل است. به بیان ساده، نیروگاه‌های هسته‌ای برای مناطق جنگی طراحی نشده‌اند. بسیار بعید به نظر می‌رسد که مسکو مجوز حملات عمدی به این تاسیسات را بدهد، اما با این وجود آنها می‌توانند در جنگ به اهدافی حتی تصادفی تبدیل شوند.
نیروگاه‌های هسته‌ای ممکن است به طور ناخواسته هدف قرار گیرند. این تاسیسات از برق شبکه برق برای کمک به خنک کردن راکتور در صورت اجبار به خاموش شدن ایمن، استفاده می‌کنند. بنابراین برای دسترسی به سامانه های برق پشتیبان مانند ژنراتورهای دیزلی‌، شبکه برق یکی از خطوط دفاعی مهم است. در صورت حمله نیروهای روسی به زیرساخت‌های برق کشور، خطر بسیار واقعی از دست رفتن چنین قدرتی در اوکراین وجود دارد – همانطور که نیروهای ناتو علیه صربستان در طول جنگ کوزوو در سال 1999 چنین کردند و خود روسیه علیه اوکراین در سال 2015 با استفاده از ابزارهای سایبری برق رار قطع کرد.
در صورتی که سامانه ناوبری نیروگاه‌های هسته‌ای از کار بیفتد، سلاحی که به سمت یک هدف نزدیک می‌رود، می‌تواند به یک نیروگاه هسته‌ای برخورد کند. اگر نیروهای روسیه فکر کنند که نیروهای دفاعی اوکراین در داخل یک نیروگاه هسته‌ای هستند، می‌توانند یک حمله هوایی حتی برخلاف دستور عدم حمله به نیروگاه‌های هسته‌ای انجام دهند.
این نیروگاه‌ها برای مقاومت در برابر سقوط هواپیما طراحی شده‌‌اند. با این حال یک حمله مستقیم ممکن است استخرهایی را که در آنها سوخت مصرف شده به مقدار زیاد ذخیره می‌شود، تخلیه کند. بدون خنک شدن، این سوخت می‌تواند ذوب شود و مقادیر بسیار زیادی رادیواکتیویته آزاد کند. این نوع حادثه بدترین موردی بود که مقامات در زمان وقوع حادثه نیروگاه هسته‌ای فوکوشیما در ژاپن در سال 2011 تصور می‌کردند، که البته ابعاد فاجعه فوکوشیما به چنین حدی از آسیب نرسید.
توسعه انرژی هسته‌ای در اوکراین زیر نظر شرکت «انرگ اتم» Energoatom صورت می‌گیرد.
انرگ اتم ، یک شرکت دولتی است که دفتر مرکزی آن در کیف‌، اوکراین است. از زمان تاسیس در سال 1996، تمام نیروگاه‌های هسته‌ای اوکراین را راه‌اندازی کرده است. همچنین انرگ اتم مسئولیت عملیات و بازسازی راکتورهایی را که در حال حاضر در اوکراین در چهار سایت زیر کار می‌کنند، بر عهده دارد:
نیروگاه هسته‌ای خملنیتسکی
نیروگاه هسته‌ای رونوو
نیروگاه هسته‌ای کنستانتینوفکا (اوکراین جنوبی)
نیروگاه هسته‌ای زاپروژیا (یکی از ده نیروگاه بزرگ جهان)
این نیروگاه‌ها در حال حاضر دارای 15 راکتور از نوع طراحی شوروی با مجموع توان 11835 مگاوات هستند. آخرین دو راکتوری که در سال 2004 راه اندازی شدند عبارتند از: رونوو-4 و خملنیتسکی-2. در سال 2004، چهار نیروگاه مذکور تولید برق خود را 6.9 درصد افزایش دادند و به 87 میلیارد کیلووات ساعت در ساعت رسیدند که به 48 درصد تولید ملی برق رسید. از 15 راکتور، قدیمی‌ترین راکتورها در سال 2011 به پایان عمر خود رسیدند. انرگ اتم پیشنهاد کرد تا سال 2030 یازده ‌‌راکتور جدید بسازد و دو راکتور جایگزین اول را در نیروگاه هسته‌ای خملنیتسکی نصب کند . در ژوئن 2007 انرگ اتم از ساخت چهارمین راکتور نیروگاه هسته ای در جنوب اوکراین بر اساس طرح روسیه امتناع کرد. انرگ اتم در حال بررسی پروژه‌های فرانسه، وستینگهاوس آمریکایی و کره جنوبی است.
در سپتامبر 2017، «انرگ اتم» قراردادی با وستینگهاوس برای تامین سیستم‌های ابزار دقیق نظارتی به نیروگاه زاپاروژیا به عنوان بخشی از برنامه ارتقا ایمنی مجتمع (تلفیقی) واحدهای نیروگاه‌های هسته‌ای امضا کرد. توسعه انرژی هسته‌ای شامل جنبه‌های فنی و مالی ساخت واحدهای نیروگاهی جدید و همچنین پیشبرد طرح‌هایی برای یک کارخانه تولید سوخت و یک مخزن زباله است. یک راکتور با طراحی غربی در جنوب اوکراین در دست ساخت است که به دریا برای تحویل تجهیزات بزرگ دسترسی دارد.
در اکتبر 2018 «انرگ اتم» یک قرارداد مشارکت استراتژیک با شرکت برق مستقر در خارکف برای جایگزینی توربوژنراتورهای قدیمی 1000 مگاواتی شوروی سابق امضا کرد. در آگوست 2019، «انرگ اتم» برنامه نوسازی را برای تمام 15 راکتور قابل بهره‌برداری که طی سال‌های 2020-2024 تکمیل می‌شود، آغاز کرد.
اوکراین در سال 2015 به طور کامل با برنامه تحقیقاتی و نوآوری اتحادیه اروپا، افق 2020، مرتبط شد. در سال 2016، اوکراین و اتحادیه اروپا نیز توافقنامه‌ای را در مورد پیوستن این کشور به برنامه تحقیقاتی و آموزشی اوراتوم منعقد کردند. هدف برنامه تحقیق و آموزش اوراتوم بهبود سطح ایمنی هسته‌ای و حفاظت در برابر تشعشعات است.