بر کسی پوشیده نیست که وضعیت محیط زیست کشور نه تنها مطلوب نیست بلکه روز به روز به وخامت آن افزوده می‌شود چراکه بحران‌های محیط زیستی به شکل بسیار فزاینده‌ای در حال افزایش است، به گونه‌ای که منجر به تخریب و بدتر شدن شرایط محیطی شده و هر روزه شدت وقوع تغییرات ناخواسته و بعضا برگشت‌ناپذیر بیشتر می‌شود. روند افزایشی اتفاقات ناخوشایند پیرامون محیط زیست کشور همچون آتش‌سوزی جنگل‌ها، بیابانی شدن، خشکسالی، توفان‌های گرد‌وغبار، آلودگی‌های هوا، آب و خاک و … تنها نمونه­‌هایی از این معضلات هستند.

شدت و حساسیت برخی از بحران‌های محیط زیستی در سال‌های اخیر گاه منجر به ورود و تلاش برخی نهادهای سیاسی همچون مجلس برای مرتفع‌سازی آن بحران‌ها شده است. با این حال شرایط به گونه‌ای است که این تلاش‌ها اثربخشی چندانی در متوقف‌سازی یا کند شدن روند کنونی نداشته و در واقع قبل از به نتیجه رسیدن تلاش‌ها برای حل یک بحران، چندین بحران جدید نیز به فهرست معضلات محیط زیستی جامعه اضافه می‌شود. اما چرا این تلاش‌ها اثربخشی لازم را ندارند و مسائل محیط زیستی هر روزه در حال افزایش هستند؟
در میان همه عوامل موثر در ایجاد چنین شرایط بحرانی، باور عمومی جامعه بر ضعف جدی در کیفیت مدیریت کشور، ناکارآمدی و سو‌مدیریت در بسیاری از عرصه‌ها و فعالیت‌های سازمانی و اجرایی توافق نظر دارد چرا که ردپای تصمیمات و برنامه‌ریزی‌های غلط در فعالیت‌های توسعه‌ای سازمان‌ها و نهادهای اجرایی، در ایجاد بسیاری از بحران‌های محیط زیستی به راحتی قابل تشخیص است. حال آیا باید سازمان محیط زیست که توسط قانون‌گذار به عنوان تنها مرجع و نهاد متولی حفاظت از محیط زیست تعیین شده است مورد مواخذه قرار گیرد؟ یا اینکه سایر نهادهای تخصصی که تصمیمات و برنامه‌های اجرایی آنها منجر به ایجاد بحران شده، مسئول هستند؟
با توجه به نقش تعیین شده برای سازمان محیط زیست به عنوان نهاد متولی حفاظت از محیط زیست در کشور، می‌توان اذعان داشت که مدیریت محیط زیست در کشور تک‌بخشی است. حال آنکه مسائل محیط زیستی و اهمیت لحاظ کردن اصول توسعه پایدار در فعالیت‌های عمرانی در حوزه‌های مختلف و نقش سایر نهادهای تصمیم‌گیری و اجرایی ذی‌نفع در حصول به اهداف تعیین شده، موید ماهیت فرابخشی آن است. با وجود اینکه تشدید مشکلات محیط زیستی قانون‌گذاران را برآن داشته تا ملاحظات محیط زیستی را در زمره مسئولیت‌های سازمانی نهادهای مرتبط قرار دهد، اما تنها سازمان محیط زیست به صورت تخصصی مسئول حفظ محیط زیست تلقی می‌شود و هدف غایی سایر نهادها، توسعه در حوزه تخصصی خودشان است نه حفاظت از محیط زیست. حتی چنانچه به شکل خوشبینانه‌ای فرض کنیم که دغدغه حفاظت از محیط زیست در سایر سازمان‌های اجرایی کشور به درستی لحاظ شده است، ماهیت مدیریت بخشی در نظام اداری کشور و نبود سازوکارهای موثر اجرایی در هماهنگی‌های فرابخشی و میان‌سازمانی و نبود امکان مدیریت یکپارچه، عملا منجر به ناکارآمدی تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی‌های توسعه‌ای کشور و نهایتا زمینه‌ساز بروز بحران‌های بیشتر می‌شود.
بدیهی است که اصلاح اساسی ساختارهای سازمانی و مدیریتی کشور در برهه زمانی کوتاه امکان‌پذیر نیست، پس را‌حل چیست؟
توسعه چشمگیر فناوری‌های اطلاعاتی نظیر سنجش از راه دور و ماهواره‌های تصویربرداری با قابلیت اندازه‌گیری و پایش جنبه‌های مختلف ویژگی‌های محیطی (نظیر پوشش گیاهی، منابع آب و خاک، آلودگی و …)، فناوری‌های ارتباطی (نظیر اینترنت اشیاء)، به همراه روش‌های نوین هوش مصنوعی برای پردازش و تفسیر اطلاعات، بشر را در عصر انقلابی جدیدی قرار داده است به گونه‌ای که در سال‌های اخیر دانشمندان را برای جست‌وجو و ارائه راه‌حل‌های مقابله با چالش‌های اساسی پیش روی بشریت امیدوار ساخته است. در همین راستا، توسعه و راه‌اندازی سامانه‌های هوشمند برای پشتیبانی در تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی هدفمند محیط زیست با بکارگیری فناوری‌های اشاره شده می‌تواند امکان عملی برای ارتباطات میان‌بخشی و مشارکت سایر ذی‌نفعان (سازمان‌ها و نهادهای مرتبط و حتی در صورت نیاز مشارکت مردم) در تصمیم‌گیری‌ها و فعالیت‌های توسعه‌ای را ایجاد و زمینه مناسبی را برای پیشگیری بسیاری از بحران‌های محیط زیستی فراهم کند.
به‌طور مثال، در حالی که اجرای مطالعات ارزیابی اثرات محیط زیستی از الزامات قانونی مربوط به بسیاری از طرح‌های صنعتی و عمرانی در کشور است، اجرای این مطالعات به صورت سلیقه‌ای، بدون تعامل با سایر مراحل طراحی پروژه و گاه صرفا به صورت تشریفاتی، فاقد حداقل کیفیت و بدون مبنای دقیق برای صحت‌سنجی نتایج انجام می‌گیرد و حتی برخی از پروژه‌هایی که پشتوانه اقتصادی یا سیاسی دارند، با ارائه آمار غیرواقعی، آنها را به مرحله اجرا می‌رسانند که هر یک می‌توانند زمینه‌ساز ایجاد بحران‌های محیط زیستی دیگر در آینده باشند. ایجاد یک سامانه متمرکز ارزیابی هوشمند اثرات محیط زیستی به صورت بسیار موثری امکان اجرای استاندارد و با کیفیت مطالعات ارزیابی را فراهم آورده، و ضمن فراهم‌سازی امکان تعامل با سایر سازمان‌های مرتبط، امکان پایش وضعیت محیط زیست را در طول مراحل مختلف توسعه و اجرای پروژه ایجاد می‌کند که می‌تواند در جلوگیری از ایجاد بحران‌های محیط زیستی نقش موثری ایفا کند.
با پیاده‌سازی سامانه‌های هوشمند مدیریت یکپارچه محیط زیست، و در صورت نیاز فراهم آوردن الزام قانونی مشارکت سایر نهادها در بکارگیری عملی آنها با مصوبه دولت یا مجلس، بسیاری از فعالیت‌های متضاد سازمان‌ها قابل شناسایی خواهند بود. بنابراین، به نظر می‌رسد هوش مصنوعی و فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی،‌ راه‌حل میان‌بری برای پیشگیری بحران‌های زنجیره‌وار محیط زیست که به دلیل ساختارهای موجود سازمانی در کشور ایجاد می‌شوند، فراهم سازند.