|پیام ما|معاون تولیدات دامی جهاد‌کشاورزی استان فارس اعلام کرده‌ که با وجود افزایش قیمت نهاده‌های دامی در سه مرحله که به دلیل خشکسالی و کمبود علوفه اتفاق افتاده است و همچنین افزایش هزینه‌هایی نظیر حمل و نقل و انتقال نهاده‌های خریداری شده از بنادر به محل گاوداری‌ها، دارو، واکسن، دامداران با محدودیت نقدینگی مواجه‌اند چرا که کارخانه‌های لبنی، قیمت شیر تحویل گرفته شده از دامداران را نقدی پرداخت نمی‌کنند.

بعد از انتشار خبر خشکسالی شدید در کشور و کاهش قابل توجه میانگین بارشه‌ها کم‌کم موج اخبار مربوط به تبعات این خشکسالی آغاز شد. بهزاد ترحم، مدیرکل دفتر امور مراتع سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در اردیبهشت‌ماه در گفت‌وگو با «پیام‌ما» گفت: «خشکسالی باعث شده که علوفه قابل برداشت در کشور نسبت به میانگین بلند مدت 40 درصد کاهش پیدا کند. در سال‌های گذشته چنین کاهش بی‌سابقه بوده است و این در شرایطی است که حیات وحش و 79 میلیون واحد دامی به این علوفه وابسته هستند.»
میانگین بلند مدت میزان علوفه قابل برداشت در شرایط نرمال در کشور را 10.7 میلیون تن است اما امسال با توجه به میانگین بارش‌ها، کل علوفه سال جاری 6.45 میلیون تن محاسبه شده است. این رقم حدود 4.3 میلیون تن کمتر از میانگین دراز مدت است.
حالا بعد از این پیش‌بینی در تیرماه شاهد اعتراضات گسترده دام‌داران در سراسر کشور هستیم. دامداران به دلیل نبود غذا برای دام‌ها ناچار به کشتن دام‌های خود شده‌اند که این مساله و به ویژه کشتار دام‌های مولد خسارات زیادی را در پی دارد.
از سوی دیگر افزایش شدید قیمت علوفه و ثابت ماندن قیمت شیر خام ضرر مالی برای دام‌داران به بار آورد به طوری که دام‌داران اصفهان و برخی دیگر از استان‌ها در اعتراض به این این اتفاق شیرخام و خون دام‌های ذبح شده‌شان را در خیابان‌ها ریختند.
در همین راستا «ابراهیم زارع» مدیرکل دفتر بازرگانی داخلی کالاهای کشاورزی معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهاد‌کشاورزی اعلام کرد که وزارت جهاد‌کشاورزی در نامه ای در ۱۲ تیرماه سال ۱۴۰۰ از دبیر کارگروه تنظیم بازار درخواست کرد تا به واسطه کاهش نزولات جوی و بروز خشکسالی که باعث کاهش ظرفیت تولید علوفه و سایر منابع خوراکی در سال جاری شده است و اکثر دامداران تمایل بیشتری به استفاده از منابع جایگزین از جمله سبوس گندم برای تعلیف دام های خود دارند، تمامی سبوس استحصالی از گندم تا پایان سال جاری در سقف قیمت مصوب ۱۴۰۰۰ ریالی و از طریق سامانه سبوس گندم عرضه شود.
مدیرکل دفتر بازرگانی داخلی کالاهای کشاورزی معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهاد‌کشاورزی اظهار کرد: براساس پیش‌بینی‌های انجام شده برای سال جاری، نیاز به نهاده‌های دامی اصلی شامل ذرت، جو و کنجاله سویا به ترتیب ۱۰ میلیون و ۸۰۰ هزار تن، شش میلیون و ۷۰۰ هزار تن و چهار میلیون و ۵۰۰ هزار تن است.
در چنین شرایطی مدیرعامل اتحادیه دامداران هم از قاچاق علوفه به کشورهای همسایه خبر داده بود. مجتبی عالی به ایسنا گفت: «دولت باید هرچه سریع‌تر با توجه به موضوع خشکسالی، واردات یونجه و علوفه را در دستور کار خود قرار دهد. همچنین جلوی قاچاق علوفه را به کشورهای عراق و افغانستان را بگیرد. زیرا کشورهای همسایه نیز درگیر خشکسالی هستند و اوضاع نهاده‌های آنها هم بسیار خراب است و همین امر باعث قاچاق علوفه از کشور شده است.»
روز گذشته کرامت الله کیومرثی معاون تولیدات دامی جهاد‌کشاورزی استان فارس در مورد مشکلات دامداران به ایسنا گفت: «اوایل سال ۹۹ قیمت شیر بر اساس آخرین مصوبه تنظیم بازار سازمان حمایت پایه قیمتی آن ۴۲۰۰ تومان اعلام شد، که بر اساس درصد چربی شیر قیمت آن تا ۵۰۰۰ تومان هم می رسد.»
کیومرثی با اشاره به این‌که از اوایل سال گذشته تاکنون در سه مرحله افزایش قیمت نهاده‌های دامی که به وسیله دولت عرضه می‌شود را شاهد بودیم، افزود: «نهاده های دامی در سه مرحله کیلویی ۳۰۰ تومان افزایش قیمت داشت، از طرفی هم سایر هزینه‌ها نظیر حمل و نقل و انتقال نهاده های خریداری شده از بنادر به محل گاوداری ها، دارو، واکسن و…در نیمه اول و دوم سال ۹۹ و هم‌چین در سال ۱۴۰۰ شامل افزایش قیمت شده است.»
او توضیح داد که از آنجایی که قیمت شیر، مشمول قیمت تنظیم بازار است و تولید کننده در افزایش قیمت آن نقشی ندارد، تولید کننده مجبور بوده براساس مصوبه ستاد تنظیم بازار شورای حمایت قیمت شیر را ثابت نگه دارد.
معاون تولیدات دامی جهاد‌کشاورزی استان فارس با بیان اینکه افزایش قیمت نهاده‌ها و بالا رفتن هزینه‌های جاری قطعا بر قیمت تمام شده شیر تاثیرگذار بوده است، ادامه داد: «امسال حدود ۶۰ درصد جیره خوراک گاوداری‌های صنعتی را اقلام خوراکی خشبی چون کاه، یونجه، ذرت تشکیل می‌هد.»
او با اشاره به این‌که تا ۴۰ در صد از جیره با توجه به نوع صنعت باید از طریق کنسانتره و جیره متراکم و پر انرژی استفاده شود، گفت: «متاسفانه در قسمت اول یعنی اقلام خشبی، به دلیل خشکسالی اخیر که طی ۶۰ سال گذشته بی سابقه بوده، با مشکل مواجه شده است و به دلیل فقر مراتع، تغذیه دام سبک به روش تعلیف دستی انجام می‌شود.»
کیومرثی اضافه کرد: «بخشی از کاه و یونجه‌ای که سال‌های گذشته تقاضای کمتری داشت و بیشتر برای گاوداری‌ها استفاده می‌شد، اوایل امسال و به دلیل فقر مراتع برای دام سبک استفاده شد، دام‌هایی که معمولا ایام ابتدایی هر سال برای تعلیف آنها از مراتع استفاده می‌کردیم.»
یکی دیگر از مشکلاتی که سبب اعتراض دامداران شده است به گفته کیومرثی محدود بودن نقدینگی در اختیار واحدهای صنعتی گاوداری است چرا که کارخانه‌های لبنی، قیمت شیر تحویل گرفته شده از دامداران را نقدی پرداخت نمی‌کنند و دامداران با چنین شرایطی در بازار برای تهیه علوفه مورد نیاز خود قادر به رقابت نیستند.
او با اشاره به اینکه در استان فارس ۷۰ واحد تولید شیر (دامداری) کوچک که تعداد دام‌های آنها کمتر از ۱۵۰ راس است، فعالیت دارد، گفت: «این واحدهای خرد آسیب‌پذیر بوده و فعالیت آنها در این شرایط ۱۰۰ درصد اقتصادی نیست و به عنوان یک فعالیت تولیدی معیشتی از آن یاد می‌شود.»
کیومرثی ادامه داد: این تولیدکنندگان آسیب‌پذیرترین قشر بوده و کمبود نقدینگی باعث می‌شود نتوانند به موقع نیاز خود را برطرف کنند، افرادی که نقدینگی در دسترس دارند در زمان پیک خرید محصول را خریداری کرده و تولید کننده باید از آنها علوفه را به چندین برابر قیمت خریداری کند.
معاون تولیدات دامی جهاد‌کشاورزی فارس گفت: یکی از مسائل مورد انتقاد دامداران اینست که قیمت لبنیات در چند مرحله افزایش یافته اما قیمت ماده اولیه یعنی شیر، از سال گذشته تاکنون هیچ تغییری نداشته است. البته واحدهای تولید محصولات لبنی هم طی یکسال گذشته بارها شاهد افزایش هزینه‌هایی نظیر بسته بندی، مواد افزودنی، دستمزد و … بوده‌اند، اما این تغییرات شامل هزینه شیر به عنوان ماده اصلی اولیه، نشده است.
او گفت: «قسمت اول نهاده‌ها که حدود ۷۰ درصد جیره را تشکیل می‌دهد، یعنی اقلامی نظیر‌کاه، کلش، یونجه و بخشی از جو و… از تولیدات داخلی‌ است، برای مابقی نیاز جیره به ذرت، جو و سویا در کل کشور به دلیل شرایط خشکسالی و محدود بودن کشت برخی اقلام نظیر سویا در ایران، نیاز به واردات وجود دارد. به طوریکه حدود ۹۰ درصد سویا، وارداتی است.»
کیومرثی با اشاره به اینکه، دولت باید نیاز اعتبار ارزی برای واردات ۳۰ درصد نهاده‌های مورد نیاز صنعت دامداری را تامین کند، افزود: «دولت نیز با توجه به مشکلات اقتصادی و تحریم و … سال گذشته تنها حدود ۳۰ درصد کل نیاز ذرت و سویا و جو بخش‌های دام و طیور را برای ۶ ماه اول سال، تامین کرد. در ۶ ماه دوم سال گذشته و با اقدامات موثر و ثبت سفارشی که از طرف وزارتخانه‌های جهاد‌کشاورزی و صمت اتفاق افتاد، تقریبا شرایط بهتر و ۱۰۰ درصد نیاز خوراک وارداتی طیور و ۶۰ در صد نیاز خوراک دام در ۶ماهه دوم سال ۹۹ تامین شد.»
معاون تولیدات دامی جهاد‌کشاورزی فارس گفت: «بخش اعظم خوراک وارداتی گاوداری‌های صنعتی استان از طریق سهمیه‌ای از طرف وزارتخانه ابلاغ می‌شود تامین و در اختیار آنها قرار می‌گیرد. در سه ماه آخر سال ۹۹ حدود ۶۰ هزار تن و در سه ماه اول امسال حدود ۴۰ هزار تن انواع خوراک دام به وسیله کارخانجات تولید و در اختیار واحدهای سنتی، روستایی و نیمه صنعتی قرار داده شد.»
او با اشاره به پیش‌بینی فشار خشکسالی در استان فارس گفت: «با پیگیری‌های انجام شده از طریق وزارتخانه مجبور شدیم بخشی از نیاز خوراک دام های سبک را از طریق تامین جو و خوراک انجام داده و به ازای خرید هر راس دام سه کیلو جو با قیمت دولتی در اختیار عشایر استان قرار دهیم.»
کیومرثی در خصوص یارانه تخصیص یافته به نهادهای دامی گفت: «در سال های گذشته وارداتی که برای تامین نهاده های دامی اتفاق می افتاد به صورت ۱۰۰ درصد تامین می شد، اما سال ۹۹ با مشکل واردات نهاده های دامی مواجه شدیم.»
او ادامه داد: «کل نیاز اقلام خوراکی جو، ذرت و سویا که وارد و به دامدار تحویل داده می شود با ارز ۴هزار و ۲۰۰ تومانی است و سال ۹۹ حدود ۴۵۰ هزار تن اقلام خوراکی وارداتی در استان فارس بین تولیدکنندگان بخش صنعت دام توزیع شد، اختلاف قیمت بین ارز ۴۲۰۰ تومانی با بازار آزاد، یارانه‌ای است که دولت به تولید کننده پرداخت می‌کند.» حسن عباسی معروفان، سرپرست دفتر خدمات بازرگانی وزارت جهاد‌کشاورزی به ایرنا گفت: اکنون یک میلیون و ۸۸۰ هزار تن ذرت، ۸۸۶ هزار تن جو، ۷۶۷ هزار تن کنجاله سویا و ۴۷۰ هزار تن دانه روغنی در گمرکات و بنادر موجود است که در صورت بارگیری به موقع بدون تاخیر به دست تولیدکنندگان می‌رسد.
او همچنین از ثبت سفارش ۱۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تن نهاده دامی ذرت، جو، کنجاله سویا و دانه روغنی تا پایان سال ۱۴۰۰ خبر داد.