«وضعیت آب در کشور ما در مرحله‌ای بسیار شکننده است. عده‌ای ادبیات ورشکستگی را به کار می‌برند، اما من هنوز معتقدم ما دچار بحران شدید هستیم. به این معنا که هنوز هم می‌شود شرایط را مدیریت کرد. اما همه باید این را بخواهند، اگر به یک گروه و دولت و ساختار بسنده کنیم، سیل بحران همه ما را خواهد برد» عباس کشاورز، قائم مقام وزیر جهاد‌کشاورزی این جملات را دیروز در جریان پنجمین کنگره ملی آبیاری و زهکشی ایران در دانشگاه بیرجند به زبان آورد. او در سخنرانی خود با عنوان «تبیین بحران آب کشور و راهکارهای مواجهه با آن» علاوه بر مرور وضعیت موجود منابع آب در کشور، به تشریح بخشی از بحران آب پرداخت و برای عبور از آنها راهکارهایی ارائه کرد. کشاورز در سخنان خود به تبعات نشست زمین، وضعیت منابع آب زیرزمینی و همچنین مسئله حکمرانی آب پرداخت و در نهایت با تاکید بر اینکه دولت‌ها نمی‌توانند برنامه‌ای بلند‌مدت در حوزه آب داشته باشند، پیشنهاد ایجاد پارلمان ( اتاق‌فکر) برای حل این بحران در کشور را ارائه کرد.

عباس کشاورز قائم مقام وزیر جهاد‌کشاورزی دیروز در پنجمین کنگره ملی آبیاری و زهکشی ایران به نکات و آمارهایی اشاره کرد که می‌توان هر کدام از آنها را هشداری جدی در مورد منابع آب کشور قلمداد کرد. او همچنین به اقدامات اخیر در خصوص برداشت آب‌های ژرف در مناطقی از کشور اشاره کرد و گفت: «پدیده‌ای وجود دارد که اهل علم باید به آن ورود کنند. اخیرا به این پدیده دامن زده می‌شود و در آستانه تشکیل دولت جدید و انتخاب رئیس‌جمهور جدید باز عده‌ای این مسائل را مطرح می‌کنند. یک مورد این است که آبخیزداری می‌گویند ما آب تولید می‌کنیم. سخن وزارت نیرو درباره اینکه از یک میزانی بیشتر آب نداریم، درست نیست. چه کسی می‌گوید این کشور بی‌آب است؟ این کشور می‌تواند 150 میلیون 300 میلیون مترمکعب آب تولید کند و در همه چیز خودکفا شود. این قبیل اظهارنظرها در جامعه، ایجاد شبهه می‌کنند و این تصور ایجاد می‌شود که عده‌ای می‌خواهند سر نظام و دولت کلاه بگذارند. این مسائل نیاز به اجتهاد کارشناسی و علمی دارد»
کشاورز در این سخنان با اشاره به وضعیت منابع آب زیرزمینی کشور گفت: « از سال 44 تا 74 یعنی 30 سال، بیلان 20 میلیارد مترمکعب منفی بود، و از 74 تا 95 که یک بازه 22 ساله است، این بیلان 135 میلیارد مترمکعب منفی شده، یعنی در این بازه زمانی 115 میلیارد مترمکعب اضافه برداشت داشتیم» قائم مقام وزیر جهاد‌کشاورزی با تاکید بر اینکه وضعیت بحرانی آب‌های زیرزمینی به اندازه وضعیت آب‌های سطحی ملموس و قابل مشاهده نیست گفت: «در مورد آب سطحی وقتی سد خالی است، وقتی رودخانه فصلی آب ندارد. وقتی مردم از کنار سد عبور می‌کنند، تلویزیون این را نشان می‌دهد که آب آمده پایین، همه خودشان را طبیعی با آن تنظیم می‌کنند. اگر ناراحت هم هستند و اعتراضی می‌کنند، می‌دانند که پشت دز آب نیست. اما کسی باور نمی‌کند که زیرِ زمین دیگر آب نیست. آنقدر عمق چاه‌ها را زیاد کرده‌ایم که به نظرم قرار است از آن سمت کره زمین بیاییم بیرون. هیچکس نمی‌داند این عدم تعادل بخشی، چه مصیبتی در آینده ایجاد می‌کند. از 609 دشت کشور، 410 دشت وضعیت بحرانی دارند، اینها عواقب تلخی دارد. افت سطح آب آبخوان‌ها پدیده فرونشست را به دنبال دارد که یک تهدید امنیتی سازه‌ای است، تصور کنید اگر روزی ریل قطار در مسیر تهران به مشهد در یک نقطه‌ای فرو رفت چه فاجعه‌ای رخ می‌دهد. اگر زمین ساختمان‌ها، تونل‌ها، فرودگاه‌ها، اتوبان‌ها نشست کنند چه فاجعه‌ای رخ خواهد داد؟»
رئیس انجمن آبیاری و زهکشی ایران با استناد به گزارش فائو در مورد برداشت ایران از آب‌های زیرزمینی و تشریح آمار ارائه شده این موسسه در سال 2014 گفت: «نمی‌گویم تغییر اقلیم و کاهش بارندگی در این وضعیت بی‌تاثیر بوده، ولی این اتفاق شوم و خطرناک ناشی از کم‌توجهی علمای آب کشور در دانشگاهها و دستگاه‌های متولی به موضوع آب است»
دیپلماسی آب موضوع دیگری بود که عباس کشاورز به آن اشاره کرد و گفت: «ما یک مشکل تاریخی داشتیم و آن اینکه دیپلماسی ما در مورد حقابه‌های مرزی فعال نبوده است. به رغم اینکه در سیاست‌های آب توجه به آب‌های مرزی و مشترک شده است، ولی ما تا سال 79 به این موضوع نپرداختیم، هرچند دولت دوازدهم در این مورد ورود پیدا کرد اما دیپلماسی هنوز فعال نیست. این چالشی است که آب‌های مشترک ما را تهدید می‌کند» کشاورز در ادامه اشاره غیرمستقیم به جنگ آب در بعضی مناطق کشور داشت و گفت: «بی‌توجهی به این بحران به تعارضات اجتماعی در بالادست و پایین دست دامن می‌زند. فکر نکنید این تعارضات فقط بین کشاورزان است، سیاسیون بیشتر از کشاورزان در این تعارضات ورود پیدا کرده‌اند. دنیا سال‌هاست موضوع آب را یک عامل بین بخشی می‌داند. آب یک عامل اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و سیاسی است. اما ما آب را چطور مدیریت کردیم؟ آب را دادیم به یک نهاد دولتی که خود راساً تصمیم می‌گیرد و مصلحت تشخیص می‌دهد. فقط به تخصیص می‌پردازد و تخصیص را بر مبنای تقاضای سیاسیون انجام می‌دهد. به طور کلی رویکرد ما تا امروز در مورد آب رویکرد دولتی مطلق، بخشی مطلق، سازه‌ای مطلق و رویکردی بر مبنای استفاده حداکثر آب بوده است. در حالی که همه این رویه‌ها سال‌هاست در آب کارایی خود را از دست داده‌اند»
کشاورز معتقد است: «موضوع آب در کشور نیاز به یک حکمرانی دارد. برای اصلاح این نظام تدبیر ما باید موضوع آب را فرابخشی ببینیم. باید مدیریت تقاضا را مد‌نظر قرار دهد، چون امکان مدیریت عرضه دیگر گذشت. البته در مورد مدیریت تقاضا، زیاد صحبت زیاد می‌کنیم ولی این موضوع نه ادبیات شفافی دارد نه سیاست شفافی و نه ساختار شفافی دارد»
در بخش ارائه راهکار قائم مقام وزیر جهاد‌کشاورزی بعد از مرور دوباره وضعیت منابع آب و آمارهای موجود گفت: «یکی از راه‌های صرفه‌جویی در مصرف، کاهش تلفات است. بر اساس یک مطالعه صورت گرفته بیش از 9 میلیارد مترمکعب آب در مسیر عرضه هدر می‌رود. برای کشوری که 100 میلیارد مترمکعب منابع آب در اختیار دارد 9 میلیارد مترمکعب آب میزان کمی نیست.» او به موضوع بازچرخانی آب و جدا شدن سیستم آب شرب و بهداشت در شهرها به عنوان راهکارهای دیگر اشاره کرد و همچنین با تاکید بر اینکه برای حل بحران آب باید نگاهی فرابخشی داشت، گفت: « نه دولت می‌تواند – به علت فشارهای سیاسی- این بحران را حل کند و نه رویه‌های سیاسی، چرا که مجالس و دولت‌های ما 4 سال و 8 سال در راس امور هستند و بعد مسئولیتی ندارند. بحران آب نیازمند تدابیر طولانی مدت است. ما یک اتاق فکر آب نیاز داریم که همه متخصصان اعم از بخش دولتی و خصوصی در آن حضور داشته باشند. پارلمانی شکل بگیرد تا این صاحب‌نظران بتوانند نظریه‌پردازی و آینده پژوهی کنند که چطور می‌توان کاری کرد این بحران تشدید نشود و راه‌حل‌های جدید ارائه کرد» نگاه تخصصی به مسائل و اموری که در بسیاری از آن‌ها کشور دچار بحران است، شاید همان حلقه مفقوده‌ای باشد که در مدیریت کلان از آن غفلت می‌شود.