خشکسالی حالا باعث شده است که گروه‌های مختلف بر سر اندک پوشش گیاهی باقی ‌مانده در مراتع با یکدیگر به مشکل برسند. برخی روستاییان که پوشش گیاهی کافی برای چرای دام در مراتع مجاز ندارند، پیش از ورود عشایر به مراتع ییلاقی به صورت غیرمجاز از مراتع آنها استفاده می‌کنند، از سوی دیگر منابع طبیعی که وظیفه جلوگیری از بهره‌برداری بیش از حد از مراتع و حفاظت از پوشش گیاهی این مناطق را دارد و از سوی دیگر باید نظم دهنده میان بهره‌برداران باشد، با این گروه‌ها دچار تعارض می‌شود به طوری که دیروز یکی از ماموران منابع طبیعی به دلیل ضرب‌و‌شتم روستاییان راهی بیمارستان شده است.

صبح روز گذشته نوید شریفی مامور منابع طبیعی استان اردبیل به همراه 2 نفر از همکارانش برای ماموریت در مراتع سبلان، در نزدیکی روستای خیارک در حال گشت‌زنی بودند. شریفی در حین گشت‌زنی با دامدارانی روبه‌رو می‌شود که بدون پروانه چرا دام‌هایشان را در مراتع رها کرده‌اند.
تلاش او و همکارانش برای جلوگیری از چرای دام و خروج از آن مرتع سبب می‌شود که این دامداران و روستاییان پایین دست دامنه سبلان با آنها درگیر شوند. این درگیری به ضرب‌و‌شتم ماموران منابع طبیعی می‌انجامد و شریفی که از ناحیه سر و گردن مصدوم شده در بیمارستان بستری می‌شود. محمود قلی‌زاده، سرپرست منابع طبیعی و آبخیزداری استان اردبیل این ماجرا را اینگونه روایت می‌کند:«بنابر دستور دادستان استان اردبیل چندین روز است که ماموران یگان حفاظت منابع طبیعی استان برای خارج کردن دامداران روستانشین پایین دست دامنه سبلان که بدون پروانه چرا و زودتر از موعد مقرر، مراتع را مورد تعلیف احشام خود قرار می‌دهند به آنجا می‌روند که امروز ماموران ما در حین انجام وظیفه مورد ضرب‌و‌شتم قرار گرفتند.» او اشاره می‌کند که ضاربان این ماموران منابع طبیعی را شناسایی کرده‌اند و از طریق مراجع قضایی با آنها برخورد می‌کنند. قلی‌زاده ادامه می‌دهد: «روستاییان امسال بدون پروانه چرا و زودتر از موعد مقرر، ییلاقات عشایر را مورد تعلیف دام‌های خود قرار داده‌اند در صورتی که این روستاییان حقوقی در آنجا ندارند. در سال‌هایی که میزان بارندگی بالاست کمتر شاهد چنین اتفاقاتی در منابع طبیعی هستیم اما امسال بخاطر خشکسالی و کاهش پوشش گیاهی چرای زودهنگام و پیش از موعد از سوی روستاییان مشکل آفرین شده است.» نوید شریفی برای جلوگیری از چرای زودهنگام دام و برای حفاظت از مراتع مورد ضرب‌و‌شتم قرار گرفته است چرا که چرای زودهنگام دام موجب از بین رفتن گیاهان نورس مراتع و از بین رفتن پوشش گیاهی می‌شود، خاک را لگدکوب می‌کند و موجب فرسایش خاک می‌شود. در سال‌هایی که خشکسالی است این وضعیت بدتر می‌شود چرا که پوشش گیاهی مراتع کاهش پیدا می‌کند، بنابراین مراتع آسیب‌پذیرتر می‌شوند و از طرف دیگر با کمبود علوفه، دامداران دام‌هایشان را به مناطقی که در آن اجازه چرای دام ندارند می‌برند و همین مساله سبب تعارض می‌شود.بررسی‌ وضعیت بارندگی کشور از اول مهر تا 6 اردیبهشت ماه سال آبی 1400- 1399 ارتفاع کل ریزش‌های جوی بیش از 127 میلی‌متر است این مقدار بارندگی نسبت به میانگین دوره‌های مشابه درازمدت( 208 میلی‌متر) 39 درصد و نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته(281 میلی‌متر) 55 درصد کاهش را نشان می‌دهد. همه این اعداد به معنای آن است که امسال مراتع وضعیت خوبی ندارند و علوفه مجاز قابل برداشت از آنها کاهش چشمگیری خواهد داشت. به طوری که پیش‌بینی می‌شود، امسال میزان علوفه قابل بهره‌برداری نسبت به میانگین نرمال 4.25 میلیون تن کاهش پیدا کند. مراتع کشور با وسعتی معادل 84.8 میلیون هکتار که بیش از 52 درصد سطح کشور را تشکیل می‌دهد که معیشتی یک میلیون خانوار بهره‌بردار به این عرصه وابسته است. از این تعداد 200 هزار خانوار عشایر و باقی روستاییان و دامداران دیگر هستند. حتی در شرایطی که خشکسالی نیست این مقدار بهره‌بردار بیشتر از ظرفیت مراتع کشور هستند.
ترحم بهزاد، مدیرکل دفتر امور مراتع سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری به «پیام‌ما» می‌گوید: «حدود 66 درصد از مراتع کشور در وضعیت فقیر است. بهره‌برداری‌های غیر‌اصولی باعث تشدید تخریب مراتع و بروز مسائل و مشکلات بیشتری در حفظ منابع پایه و تسریع رخداد بیابانی‌زایی می‌شود و حتی بر روی گیاهانی که تلورانس مقاومت و سازگاری بالایی در مقابله با خشکسالی دارند، تاثیر می گذارد.»
او ادامه می‌دهد:«ظرفیت مراتع از 38 میلیون واحد دامی در مدت 7 ماه به 23 میلیون واحد دامی کاهش پیدا کرده است اما 79 میلیون واحد دامی به مراتع کشور وابسته هستند که این موضوع برای مراتع و آب و خاک کشور بسیار خطرناک است که حمایت سایر دستگاه‌های واحدهای ذی‌ربط متولی دام را می‌طلبد.»
بهزاد با اشاره به اینکه در اثر بروز و استمرار این پدیده مراتع در معرض آسیب جدی قرار خواهند گرفت و تولیدات مراتع بسیار پایین آمده و به حداقل ممکن می‌رسد، اظهار کرد:« در نهایت کاهش ظرفیت برای علوفه مرتعی مورد نیاز دام و کاهش گیاهان خوشخوراک و جایگزین شدن آن توسط گیاهان مهاجم و هجوم آفات و امراض سبب می‌شود که به سلامت مرتع و دام زیان وارد شود.»او عنوان می‌کند که از سوی دیگر خطراتی دام‌ها را هم مورد تهدید قرار می‌دهد، «خشکسالی باعث کاهش وزن دام، کاهش تولیدات دامی، کاهش میزان زاد و ولد، حساس شدن دام‌ها به بیماری، خطر نابودی دام‌های داشتی، افزایش سقط جنین و از بین رفتن ذخایر مهم و استراتژیک ژنتیکی دامی کشور، کاهش و نیز کمبود منابع شرب دام و حتی انسان و در نهایت پراکنش نامناسب دام در سطح مرتع و در نتیجه بهره برداری نامناسب از مرتع همه از نتایج خشکسالی است.» بهزاد در مورد راه‌‌حل کاهش اثرات خشکسالی بر دام و مراتع توضیح می‌دهد:«ضروری است که برای اجرایی کردن سیاست‌های کاهش اثرات خشکسالی، حین و بعد از خشکسالی اقداماتی مانند توزیع علوفه و تغذیه متمرکز با تعلیف دستی با جیره نگهداری و یا تولیدی و مصرف مواد مکمل با توجه به گران بودن نهاده‌های دامی ( یونجه، جو، کاه و …. )، تغییر ترکیب گله و کوچک کردن گله از طریق طرح‌های حمایتی خروج دام از مرتع و انتقال دام، مدیریت چرا، تامین و توزیع آب و یارانه خرید علوفه و انتقال آب، کنترل ظرفیت مرتع، اعمال قرق‌های 2 یا 3 ساله مرتع در مناطق تحت تاثیر خشکسالی شدید، احداث و تجهیز اتراقگاه‌ها و ایستگاه‌های انتظار و نگهداری دام‌ها، ارائه خدمات بهداشت و سلامت دام، اجرای عملیات اصلاح و احیای مراتع درحین خشکسالی، ذخیره نزولات با جمع‌آوری آب باران، احداث آبشخور و آب انبار و …. انجام شود.»
حالا پس از حادثه‌ دیروز، درگیری و تعارض میان دامداران و ماموران منابع طبیعی هم به عنوان یکی دیگر از پیامدهای شرایط به وجود آمده به حساب می‌آید پیامدی که می‌تواند مشکلات بسیاری را از جمله از بین رفتن سرمایه اجتماعی و اعتماد میان دامداران و ماموران منابع طبیعی و خسارات جانی در بر داشته باشد.