سازمان جهانی انرژی اعلام کرده است که فروش جهانی خودروهای الکتریکی در سال 2020 رشد 40 درصدی را تجربه کرده است و بازار خودرو نشان می‌دهد که این رشد در سال 2021 هم ادامه دارد. این در حالی است که به دلیل رکود اقتصادی ناشی از همه‌گیری کووید19 بازار خودرو با کاهش فروش روبه‌رو است.

بر اساس گزارشی که آژانس جهانی انرژی منتشر کرده است، صنعت خودروسازی جهان در سال 2020 به دلیل شوک بزرگ همه گیری کووید-19 دچار ضرر شد اما برعکس روندی که بازار خودرو به طور کلی طی کرد، بازار خودروهای الکتریکی با رشد بیش از 40 درصدی روبه‌رو شد و همچنان هم با این روند در حال توسعه است.
گزارش «چشم‌انداز 2021 خودروی الکتریکی جهانی IEA» نشان می‌دهد که با وجود اینکه همه گیری ویروس کرونا سبب رکود اقتصادی شده است اما رکورد فروش 3 میلیون خودروی الکتریکی جدید در سال 2020 ثبت شده است که 41 درصد افزایش نسبت به سال قبل را نشان می‌دهد در حالی که در این سال بازار جهانی اتومبیل با کاهش 16 درصدی فروش روبه‌رو بوده است.
پژوهش‌ها نشان می‌دهد که این حرکت شدید و روبه افزایش در بازار اتومبیل‌های الکتریکی در این سال 2021 هم ادامه دارد چرا که فروش خودروهای الکتریکی در سه ماهه اول سال 2021 تقریباً دو و نیم برابر بیشتر از مدت مشابه در سال قبل است.
افزایش فروش در تعداد اتومبیل‌های الکتریکی خودروهای الکتریکی در جاده‌ها و خیابان‌های جهان را به بیش از 10 میلیون دستگاه رسانده است، این یعنی تقریبا 1 میلیون وانت، کامیون‌ و اتوبوس برقی در جاده‌ها هستند.
برای اولین بار در سال گذشته، اروپا به عنوان مرکز بازار جهانی ماشین‌های الکتریکی از چین پیشی گرفت. ثبت نام خودروهای برقی در اروپا بیش از دو برابر شده و به 1.4 میلیون نفر رسیده است ، در حالی که در چین با 9٪ افزایش به 1.2 میلیون نفر رسیده است.
فاتح بیرول ، مدیر اجرایی آژانس جهانی انرژی در این‌باره گفت: «وسایل نقلیه الکتریکی نقش اساسی در دستیابی به هدف حذف انتشار گازهای گلخانه‌ای در سراسر جهان دارند. اگرچه که خودروهای الکتریکی به تنهایی نمی‌توانند این هدف را مقدرو کنند.» او ادامه داد: «روند فروش فعلی بسیار دلگرم کننده است اما اهداف مشترک آب‌و‌هوایی و انرژی نیازمند گسترش سریع‌تر این بازار است بنابراین دولت‌ها باید زمینه‌های اساسی را برای تسریع گسترش بازار وسایل نقلیه الکتریکی با استفاده از بسته‌های بهبود اقتصادی برای سرمایه‌گذاری در تولید باتری و توسعه زیرساخت‌های شارژ این خودروها، انجام دهند.»
گزارش جدید آژانس جهانی انرژی نشان می‌دهد که وسایل نقلیه الکتریکی برای رشد چشمگیر در دهه آینده آماده شده‌اند.
بر اساس روند و سیاست‌های فعلی، تعداد ماشین‌ها، وانت، کامیون‌های سنگین و اتوبوس برقی در جاده‌های سراسر جهان، به 145 میلیون دستگاه در سال 2030 می‌رسد.
اما اگر دولت‌ها تلاش‌های خود را برای رسیدن به اهداف بین‌المللی آب‌وهوایی و انرژی سرعت ببخشند ناوگان جهانی می‌تواند حتی به 230 میلیون دستگاه برسد، همانطور که در سناریوی توسعه پایدار آژانس جهانی انرژی این تعداد بیان شده است.
اگر دولت‌های سراسر جهان با هم متحد شوند تا هدف بلند پروازانه‌تری را برای رسیدن به هدف حذف انتشار گازهای گلخانه‌ای تا سال 2050 در جهان دنبال کنند، ناوگان وسایل نقلیه الکتریکی جهانی حتی می‌تواند بزرگتر شود.
نکته مهم دیگر در مورد بازار خودرو الکتریکی جهان در سال گذشته این است که سهم پرداخت مشتری برای اتومبیل‌های الکتریکی سال گذشته 50 درصد افزایش پیدا کرد و به 120 میلیارد دلار رسید در حالی که کمک هزینه حمایتی دولت‌ها برای پنجمین سال متوالی در مجموع 14 میلیارد دلار بود یعنی با وجود آن‌که سهم کمک هزینه دولت‌ها از کل مبلغ کاهش یافته اما باز فروش بالا رفته است و این نشان می‌دهد که انتخاب مصرف‌کننده نقش مهمی در این بازار دارد.
خودروسازان در سال 2020، 370 مدل ماشین الکتریکی را ارائه داده‌اند که 40 درصد افزایش نسبت به سال گذشته را نشان می‌دهد.
در ادامه این روند همچنین هجده خودروساز از 20 خودروساز بزرگ دنیا قصد خود را برای افزایش بیشتر مدل‌های موجود و افزایش تولید خودروهای سبک الکتریکی را اعلام کرده‌اند. این خودروسازان، شرکت‌های هستند که 90 درصد از کل فروش جهانی خودرو را در اختیار دارند.
گزارش «چشم‌انداز جهانی خودروی الکتریکی 2021 »خاطرنشان می‌کند که دولت‌ها با گسترش سیاست‌های موجود و حمایت مالی، «ضربه‌گیری» برای بازار اتومبیل‌های برقی در برابر رکود سال 2020 ایجاد کنند.
کشورهای پیشرو همچنین برای حمایت از استانداردهای صرفه جویی در مصرف سوخت و کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای با پشتیبانی خود از توسعه فناوری باتری و استقرار زیرساخت‌های ایستگاه شارژ به موقعیت رقابتی خودروهای الکتریکی در بازار کمک می‌کنند.
نکته قابل توجه دیگر این گزارش در مورد این است که تغییر مسیر وسایل حمل‌ونقل به سمت وسایل نقلیه الکتریکی، بسیار فراتر از اتومبیل است. امروزه وسایل نقلیه دو و سه چرخ الکتریکی، از جمله موتورسیکلت‌ها و موپدها بیشترین وسایل حمل‌ونقل الکتریکی هستند که بیش از 25 میلیون دستگاه از آنها فروخته شده است و عمده آنها در آسیا استفاده می‌شوند.
اتوبوس‌های شهری نیز به سرعت به اتوبوس‌های برقی در حال تبدیل هستند و فروش کامیون‌های سنگین برقی اخیراً رشد چشمگیری داشته است، زیرا عملکرد باتری آنها بهبود پیدا کرده و می‌توان مسیر طولانی‌تری را با آنها رانندگی کرد.
وسایل نقلیه الکتریکی نقشی کلیدی در مقابله با تولید گازهای گلخانه‌ای دارند و سهم آنها در کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای امروزه مشهود است به ویژه که سرعت تولید برق بدون تولید کربن هم در جهان رو به افزایش است.
و باید توجه کرد که پیشرفت در یک بخش باید همراه با پیشرفت در بخش‌های دیگر در زمینه انرژی‌های پاک باشد.
گزارش جدید در انتها سازمان جهانی انرژی معتقد است اگر دولت‌ها سیاست‌های رسیدن به اهداف حذف انتشار گازهای گلخانه‌ای را اجرا کنند، شاهد گسترش بازار خودروهای الکتریکی در این دهه خواهیم بود.
چشم‌انداز مبهم تولید خودرو برقی در ایران
مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی که در آخرین روزهای سال 98 منتشر کرد چشم‌انداز توسعه خودروهای برقی در ایران را مبهم دانست: «نیاز به این پارادایم جدید در حوزه‌ حمل‌ونقل، مسئله‌ای جدی و راهبردی است. احتمالاً صنعت ایران با یک تاخیر زمانی، الگوی یکی از کشورهای با صنعت و اقتصاد مشابه را برای توسعه خودروهای برقی پیاده می‌کند و بنابراین انتظار می‏رود نیاز به مواد معدنی و صنایع معدنی خاص این خودروها ایجاد شود.»
مرکز پژوهش‌های مجلس همچنین گفته است که تولید مواد معدنی مرتبط با باتری‏ها و بدنه خودروهای برقی و صادرات آنها، برای کشور جذاب خواهد بود.
در سال 99 هم برخی شرکت‌های خودرو سازی، خودرو برقی خود را معرفی کردند، شرکت کارمانیا از خودروی «کارمانیا eK۱ » که در در واقع همان همان «سودا SA ۰۱ » چینی است رو نمایی کرد و گفت طی قرارداد میان کمپانی چینی و کارمانیا، این خودرو پا به خط تولید این خودروساز ایرانی گذاشته است و در سال 1400 تولید می‌شود. گفته شده قیمت این خودرو در چین با یارانه دولتی معادل 17 هزار دلار است. در سال 99 ایران خودرو هم از احتمال تولید ورژن برقی خودرو تارا خبر داد.
در زمینه تولید موتور برقی در سال 99 از ورود برخی شرکت‌های دانش‌بنیان به این حوزه خبر داده شده است اما بهترین توصیف در مورد تولید وسایل حمل‌و‌نقل الکتریکی در ایران چشم‌انداز مبهمی است که مرکز پژوهش‌های مجلس از آن یاد کرده است.
بازار وسایل حمل‌ونقل الکتریک در ایران همچنان در دست شرکت‌های خارجی است و از یک طرف تحریم‌ها و مشکلات واردات و از طرف دیگر قیمت بالای این خودروها جای رقابتی برای وسایل حمل‌ونقل برقی با دیگر خودروها نگذاشته است.