تا به حال با چشمان بسته وسط یک اتوبان قدم زده‌اید؟ بوق ممتد خودروها، صدای فریاد رانندگانی که از کنارتان رد می‌شوند. صدای ترمز ماشین سنگین را که می‌­شنوید چشم­‌ها را باز می‌­کنید. تاب نیاوردید. حق دارید. درست است. شبیه‌ترین شرایط برای نا­آگاهی از حقوق شهروندی و زندگی در اجتماع همین است. ندانسته عمل می‌کنید و در پی آن آسیب می‌بینید.
ضرورت آگاهی از حقوق شهروندی اصل اساسی شهرنشینی است. تصور کنید ندانید که برای عبور از عرض خیابان باید اول به چپ نگاه کنید یا به راست. چه اتفاقی می‌افتد؟ نتیجه هرج و مرج خواهد بود. اما وقتی می‌دانیم باید ابتدا به چپ نگاه کنیم، با رعایت حق تقدم و ترافیک به سلامت از عرض معابر عبور می‌­کنیم.
با توجه به ضرورتی که برای آگاهی از «حقوق شهروندی» وجود دارد، طرح و برنامه‌ریزی‌های مختلفی انجام شده است. اما تا اجرا و همه‌گیر شدن آن فاصله زیادی وجود دارد. به گفته معاون حقوق بشر و بین الملل دادگستری 100 کلینیک حقوق شهروندی در ایران راه‌اندازی شده­‌است که با هدف آموزش حقوقی به زنان و کودکان فعالیت کنند. معیار اصلی این کلینیک‌ها و کار بنیادین آن‌ها آموزش و ترویج حقوق کودک و زنان است. عباسی گفته مدیریت این کلینیک‌­ها را به فردی دانشگاهی و آکادمیک داده و باید مشاوره از طریق وکلا و دانشجویان حقوق پیش رود. همچنین با حضور یک شورای پنج نفره کلینیک کار می‌کند. میز خدمت حقوق شهروندی با همکاری شهرداری‌­ها در شورایاری‌­های محله و مناطق و همچنین کانون وکلای دادگستری در کشور ایجاد شده است. هر چند این اقدام می‌تواند مثبت باشد اما ابعاد اجرایی آن با نیاز جامعه فاصله زیادی دارد. آموزش حقوق شهروندی باید فراگیر باشد تا موثر افتد.
اگر اقشار اجتماعی حقوق‌ و وظایف شهروندی‌شان را نشناسند احتمال وقوع بزه هم افزایش می‌یابد. زیرا در بسیاری از جرم‌هایی که اتفاق می‌افتد، مجرم حتی از جرم خود اطلاعی ندارد.
ساده تر بگویم اگر تابلوی «ورود ممنوع» را نشناسید وارد مسیری می‌شوید که خلاف قانون است و مجرم هستید.
آموزش «حقوق شهروندی» اهمیت به‌سزایی دارد. از این رو علاوه بر دستگاه‌های مسوول باید سازمان‌های مردم نهاد هم وارد میدان شوند.