سایت خبری پیام ما آنلاین | تاراج جنگل برای گرما

600 هزار خانوار سالانه 16 هزار میلیارد تومان چوب جنگل‌ها را به عنوان سوخت اصلی استفاده می‌کنند

تاراج جنگل برای گرما

سرپرست معاونت فنی منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری: قاچاق چوب مانند مواد مخدر مافیایی شده است.





۳۰ آذر ۱۳۹۹، ۱۰:۰۵

سالانه 8 میلیون مترمکعب چوب جنگل در کشور می‌سوزد تا به جای سوخت برای گرما و پخت‌و‌پز مردم استفاده شود و این جدا از بهره‌برداری قاچاقچیانی است که ذغال چوب‌های زاگرس آسیب دیده را به ذغال قلیان و منقل‌ها تبدیل می‌کنند.

در بیشتر کشورهای جهان بالا رفتن قیمت‌ سوخت‌های فسیلی اتفاقی به نفع محیط‌زیست است اما در ایران همیشه این‌گونه نیست.

بخش قابل توجه از روستانشینان  و عشایر مناطق جنگلی کشور از سوختی استفاده می‌کنند که حتی از سوخت‌های فسیلی هم بیشتر برای محیط‌زیست ضرر دارد.

 این خانوار‌ها به ویژه در منطقه زاگرس از منابع‌طبیعی یعنی چوب جنگل‌ها و بیشتر چوب بلوط و بوته‌ها به عنوان سوخت استفاده می‌کنند آن هم در شرایطی که جنگل‌های بلوط در وضعیت شکننده‌ای به سر می‌برند.

8 میلیون مترمکعب چوب می‌سوزد

بهمن افراسیابی معاون حفاظت و امور اراضی سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری به «پیام‌ما» می‌گوید:«در مجموع 916 هزار خانوار بهره‌بردار منابع‌طبیعی در کشور هستند و به طور متوسط 600 هزار خانوار عشایری و روستایی به صورت 100 درصد از منابع‌طبیعی به عنوان منبع سوخت استفاده می‌کنند.» او در مورد ارزش اقتصادی منابع‌طبیعی مورد استفاده این خانوار توضیح داد:« 8 میلیون مترمکعب چوب در سال توسط این خانوارها به عنوان سوخت استفاده می‌شود که ارزش اقتصادی آن معادل 16 هزار میلیارد تومان است. اما تنها 25 درصد ارزش منابع‌طبیعی، اقتصادی است و باقی ارزش این منابع محیط‌زیستی است. افراسیابی ادامه داد: تلاش کردیم به 220 هزار خانوار سوخت‌رسانی کنیم. بین این خانوار‌ها آبگرم‌کن خورشیدی به صورت گسترده و تعداد کمتری پنل خورشیدی توزیع شده است.

 هر خانوار ماهیانهیک درخت می سوزانند

هومان خاکپور سرپرست معاونت فنی منابع‌طبیعی چهارمحال‌و‌بختیاری و کنشگر محیط‌زیست در مورد میزان استفاده از منابع‌طبیعی به عنوان سوخت به «پیام‌ما» گفت: «آمار نشان می‌دهد که حدودا برای تامین سوخت هر خانوار جنگل‌نشین در هر ماه 1 درخت باید قطع شود، یعنی در طول یک‌سال 12 درخت جنگلی برای تامین سوخت تنها 1 خانوار قطع می‌شوند. ما فقط در استان چهارمحال‌و‌بختیاری بیش از 400 روستا در مناطق جنگلی داریم با این اوصاف می‌توان تصور کرد که چه حجم گسترده‌ای چوب برای تامین سوخت روستاها نیاز است. استفاده از چوب جنگل به عنوان سوخت یک واقعیت است که از سال‌های گذشته وجود دارد.

 این فرهنگ غالب است که نیازهای سوختی خانوارهای جنگل‌نشین باید از جنگل تامین شود. اگر مجموع جنگل‌های کشور را چیزی حدود 12-14 میلیون هکتار در نظر بگیریم 70 درصد برداشت‌ها برای  مصارف روستایی مانند سوخت و… بود اما در سال‌های اخیر با توجه به سوخت‌رسانی‌هایی که اتفاق افتاد مصرف چوب کم شد اما به صفر نرسید چرا که حتی اکنون در روستاهایی که گاز یا نفت دارند هم خانوار‌ها همچنان بر روی فرهنگ و پیشینه تاریخی استفاده از چوب جنگل پافشاری می‌کنند. یعنی بخشی از این مساله فرهنگی است اما بخش دیگر به مسائل اقتصادی باز می‌گردد، وقتی خانوار‌ها مجبورند برای سوخت فسیلی پول بدهند ترجیح می‌دهند که سوخت‌شان را رایگان از جنگل تامین کنند.

با توجه به این‌که بیکاری هم در این مناطق زیاد است، ترجیح می دهند به جای پرداخت پول سوخت، خودشان سوخت مورد‌نیاز خودشان را از جنگل تهیه کنند. برخی روستاها هم که هنوز مشکل سوخت دارند. روستاهایی وجود دارند که به خاطر صعب‌العبور بودن  و نداشتن جاده دسترسی و دوردست بودن هنوز زیرساخت‌های سوخت فسیلی را ندارند و یا تانکر نفت اصلا به موقع به آنجا نمی‌روند که این‌ها مجبورند از منابع‌طبیعی به عنوان سوخت استفاده‌کنند.»

مافیا قاچاق چوب مانند باندهای مواد مخدر

خاکپور ادامه داد: «اما همه خسارات ناشی از نیاز سوختی جنگل‌نشینان نیست، چیزی که چندسالی است جنگل های زاگرس  را تهدید می‌کند  قاچاق چوب ذغال است،  مخصوصا در 5-6 سال گذشته که به خاطر وضعیت اقتصادی و تشدید بیکاری بسیاری به قاچاق چوب ذغال روی آورده‌اند.

زمانی روال این بود که در روستاهایی که رویشگاه جنگلی داشتند خودشان چوب را به ذغال تبدیل می‌کردند اما اکنون چوب را برای تهیه ذغال به استان‌هایی مانند اصفهان قاچاق می‌کنند.

ذغال شدن چوب 2 تا 3 روز طول می‌کشد بنابراین احتمال پیدا کردن کوره ذغال در روستاها توسط ماموران بیشتر است اما در شهرهایی که رویشگاه جنگلی ندارند مانند اصفهان محدودیت کمتری وجود دارد بنابراین چوب را برای تبدیل شدن به ذغال به شهرهای مرکزی می‌برند .

او در پاسخ  به این‌که از این ذغال تولید شده در شهرهای مرکزی برای چه چیزی مصرفی می‌شود، توضیح داد: ذغال بلوط کیفیت و ماندگاری بسیار بالایی دارد اگر آن را ساعت 10 شب روشن کنید فردا ساعت 8 صبح می‌توانید زیر خاکستر، ذغال را ببینید. بنابراین روستاها تمایل دارند که از این ذغال برای سوخت استفاده کنند در شهرها هم از ذغال بلوط برای قلیان و منقل استفاده می‌کنند.»

او با تاکید بر شدت میزان قاچاق چوب ذغال گفت:«شاهدیم که در حال حاضر قاچاق چوب ذغال به شدت بالا رفته  و در تاریخ 100 سال گذشته به بیشترین میزان قاچاق چوب در استان‌های زاگرسی رسیده‌ایم.  بخشی از علت این افزایش قاچاق مسائل معیشتی و بیکاری مردم و بخشی دیگر هم سودجویی باندها و مافیاهای قاچاق چوب است.

 زمانی قاچاق چوب کاملا آماتور بود اما الان کاملا حرفه‌ای شده است مانند قاچاق مواد‌مخدر؛ قاچاق چوب شبکه‌ای و مافیایی شده و این خطرناک است.

مثلا می‌بینیم که 10 خودرو حمل کالا قاچاق چوب ذغال در حال حرکت هستند و چند خودرو اسکورت دارند که مسیر و جاده‌ها را پایش می‌کنند و این کار را برای مبارزه با قاچاق چوب ذغال سخت کرده است.

 از گردش سود حاصل از این قاچاق تنها یک پنجم به روستایی می‌رسد و بقیه به جیب سوداگران می‌رود. قاچاق چوب داخلی و از استان‌های غربی به سمت استان‌های مرکزی کشور است.»

خاکپور در پاسخ به این‌که کدام استان‌ها بیشتر درگیر مساله قاچاق چوب هستند گفت: ما 11 استان زاگرسی داریم در حدود 8 استان میزان قاچاق بالاست.

 در همدان و آذربایجان غربی کمتر مساله قاچاق چوب وجود دارد اما در کهگیلویه‌و‌بویراحمد، خوزستان، چهارمحال‌و‌بختیاری، لرستان، کردستان و ایلام و قاچاق چوب زیاد است.

این فعال محیط‌زیست در مورد وضعیت تاب‌آوری جنگل‌های بلوط  در برابر این بهره‌برداری گفت: جنگل های زاگرس به خاطر بهره‌برداری بی رویه در 4-5 دهه گذشته بسیار آسیب دیدند به طوری که در اواخر دهه 80 با مرگ بلوط یا مرگ اکوسیستم‌ها‌ی بلوط غرب کشور مواجه شدیم.

آمارها نشان می‌دهد که یک میلیون هکتار از جنگل‌های زاگرس در گیر تنش خشکیدگی هستند. درست است که دلیل این مساله آفت و بیماری است اما دلیل اصلی آن ضعیف شدن جنگل و در واقع بهره‌برداری بی‌رویه از جنگل‌ها است. در یک دهه گذشته به این نتیجه رسیدیم جنگل‌ها به شدت ضعیف شداه‌ند و رو به نابودی هستند به طوری که با کوچکترین بیماری یا آفتی خسارات زیادی به وجود می‌آید در این شرایط جنگل‌ها نه تنها توانایی تولید چوب ندارند بلکه نیاز به مراقبت دارند.

 همچنین افراسیابی معاون سازمان جنگل‌ها ضمن تایید وجود قاچاق چوب به «پیام‌ما» گفت: بیشترین قاچاق ذغال چوب در کهگیلویه‌و‌بویراحمد و چهارمحال‌و‌بختیاری رخ می‌دهد.

 حتی گاهی این قاچاق با ماشین شخصی انجام می‌شود تا کار برای ماموران ما سخت تر شود اما ما تلاشمان را برای مقابله با اقداماتی همانند حفاظت از گلوگاه‌های مسیر و مسدود کردن مسیرهای فرعی و… انجام می‌دهیم.‌

به اشتراک بگذارید:





مطالب مرتبط

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *