ایجاد ممنوعیت‌های جدید برای واگذاری مراتع

مدیرکل دفتر فنی مرتع سازمان جنگل‌ها: بخشنامه‌ای برای ممنوعیت واگذاری مراتع جهت احداث کارخانه، معدن‌کاوی و سایر فعالیت‌های اقتصادی ابلاغ می‌شود

مدیرکل دفتر فنی مرتع سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری به‌تازگی از ایجاد ممنوعیت‌هایی برای واگذاری مراتع جهت احداث کارخانه، معدن‌کاوی و سایر فعالیت‌های اقتصادی خبر داده و گفته است: این ممنوعیت‌ها در قالب بخشنامه به‌زودی به استان‌ها ابلاغ می‌شود. به گفته ترحم بهزاد، از حدود ۱۶۵ میلیون هکتار وسعت کشور، ۱۳۵ میلیون هکتار را منابع طبیعی دربر گرفته که از این مقدار ۸۴.۸ میلیون هکتار وسعت مراتع کشور است که ۵۲ درصد سطح کشور و ۶۳ درصد از منابع ملی را تشکیل می‌دهد. این مقام مسوول در ادامه به خبرگزاری ایسنا گفته است که در حال حاضر ۷.۲ میلیون هکتار از مراتع کشور در وضعیت خوبی هستند و درصد تاج پوشش آن‌ها بیش از ۵۰ درصد است. ۲۱.۴ میلیون هکتار از مراتع وضعیت متوسطی دارند و درصد تاج پوشش آن‌ها بین ۲۵ تا ۵۰ درصد است. به گفته بهزاد در حال حاضر متاسفانه ۵۶.۲ میلیون هکتار از مراتع کشور در وضعیت فقیر قرار دارند و درصد تاج پوشش آن‌ها کمتر از ۲۵ درصد است. مدیرکل دفتر فنی مرتع سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری با اشاره به اینکه تغییرات اقلیمی، خشکسالی، چرای بی‌رویه، آتش‌سوزی، تخریب ناشی از معادن و… سبب فقیر شدن مراتع و از بین رفتن گیاهان، آب و خاک شده است، می‌افزاید: این عوامل، فرسایش خاک را به دنبال دارد که سبب می‌شود با کوچکترین بارندگی سیل‌های مخرب به وجود بیاید. بهزاد با اشاره به اینکه برای مدیریت یکپارچه مراتع تاکنون در ۷۶.۵ میلیون هکتار از مراتع ممیزی صورت گرفته است، تصریح می‌کند: بر این اساس ۳۰۸ هزار پروانه مرتعداری برای ۹۴۲ هزار خانوار با ظرفیت مجاز ۳۸ میلیون واحد دامی صادر شده است. وی در ادامه با بیان اینکه برای جلوگیری از تکه‌تکه و فقیرتر شدن مراتع با تاکید رییس سازمان جنگل‌ها ممنوعیت‌هایی برای واگذاری مرتع جهت احداث کارخانه، معدن‌کاوی و سایر فعالیت‌های اقتصادی درنظر گرفته شده است، عنوان می‌کند: از جمله این ممنوعیت‌ها می‌توان به ممنوعیت واگذاری مراتع مشجر و درجه یک، رویشگاه‌های گون و ایل‌راه‌ها اشاره کرد همچنین واگذاری مراتع واقع در حریم روستاها و نقاط بحرانی ممنوع است. به گفته مدیرکل دفتر فنی مرتع سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری این ممنوعیت‌ها در قالب بخشنامه بزودی به استان‌ها ابلاغ می‌شود. اگرچه در حال حاضر برخی از نهادها مخالف ممنوعیت واگذاری مراتع هستند اما آسیب‌دیدگی مراتع کشور به‌حدی است که باید برای مدیریت یکپارچه، این محدودیت‌ها اعمال شود.

ممیزی بیش از 90 درصد مراتع کشور

چندی قبل نیز مدیرکل دفتر فنی مرتع سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور اعلام کرد تاکنون بیش از 90 درصد از مراتع کشور ممیزی شده است. ترحم بهزاد در مراسم قرق شکنی در منطقه «سنگرج» منطقه آلاشت شهرستان سوادکوه مساحت مراتع کشور را ۸۴ و ۸ دهم میلیون هکتار اعلام کرد و افزود که تاکنون ۵/‌۷۶ میلیون هکتار از این وسعت ممیزی شده است. وی همچنین گفت که تاکنون در مراتع ممیزی شده برای ۳۰۲ هزار دامدار پروانه چرا صادر شده است. این مسئول با اعلام اینکه تاکنون برای ۳۴ میلیون هکتار از مراتع ممیزی شده طرح مرتعداری تهیه شده است، عنوان می‌کند: در حالی که در سال ۹۳ طرح مرتعداری با هدف تولید علوفه بود، ولی هم اکنون علاوه بر نگرش علوفه بر حفظ پوشش گیاهی و ارتقاء بهبود معیشت مردم نیز تاکیددارد.

بهزاد بیان می‌کند: قرار است در هر استان در طرح مرتعداری به صورت پایلوت در زمینه های کشت گیاهان دارویی، تولید عسل، زراعت چوب و دیگر کارکردهای اقتصادی اقدام شود. مدیرکل دفتر فنی مرتع سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با بیان اینکه منابع طبیعی بستر تولید و بستر حیات است، می‌افزاید: این امر زمانی تحقق پیدا می‌کند که با حضور و مشارکت مردم باشد تا بتوانیم کار مثبتی برای منابع طبیعی انجام دهیم. این مقام مسوول با اعلام اینکه مسئولین نظام، مدیران کشور و مردم به این نتیجه رسیده‌اند که مراتع علاوه بر تامین علوفه دام در تاثیر کربن، تولید اکسیژن، حفظ آب و جلوگیری از هدر رفت آب تاثیر بسزایی دارد، می‌گوید: همچنین مراتع در تولید داروهای گیاهی نقش بسزایی دارد.

مراتع کشور رو به نابودی است

در اردیبهشت‌ماه سال جاری نیز رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور گفته بود بدون تردید مدیریت مناسبی در خصوص مراتع صورت نگیرد، تا چند سال آینده چیزی از مراتع کشور باقی نمی‌ماند. به گزارش ایسنا، خلیل آقایی در هفتمین همایش ملی مرتع و مرتعداری ایران اعلام می‌کند: در حال حاضر بیش از 80 میلیون واحد دام سبک و سنگین در کشور وجود دارد که این تعداد بیش از ظرفیت مراتع کشور است. وی در آن زمان گفته بود واقعیت این است مراتع موجود تنها پاسخگوی نیمی از جمعیت دامی کشور است و همین باعث شده از مراتع بیش از ظرفیت واقعی آنها بهره‌برداری شود. این مقام مسوول ادامه می‌دهد: برای حل این مشکل در مرحله اول باید مدیریت مراتع را به بهره برداران و مردم بسپاریم تا حس مسئولیت پذیری آنها نسبت به این داشته‌های خدادادی افزایش یابد. علاوه بر این، باید طرح‌ها و برنامه‌های آموزشی مدونی برای عشایر و دامداران در خصوص چگونگی حفاظت و نگهداری از مراتع اجرایی کرد.رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با اشاره به اینکه باید شرایطی فراهم شود که مردم منابع طبیعی را جزء داشته‌های خود قلمداد کنند، می‌گوید: اینکه دولت اختیار منابع طبیعی را به دست گرفت تا حدودی در حفاظت از آن موثر بود ولی واقعیت این است این امر احساس تعلق مردم نسبت به منابع طبیعی را کاهش داد و مشارکت آنها در حراست از این مواهب را کم کرد.

آقاییی می‌افزاید: قانون اساسی مرتع را جزء ثروت‌های عمومی تعریف کرده و ثروت عمومی برای مردم است. رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در بخش دیگری از صحبت‌های خود به راه‌های جلوگیری از نابودی مراتع اشاره کرده و می‌گوید: حفظ خاک با استفاده از پوشش گیاهی مهم ترین گام حفظ مراتع و تغییرات اقلیمی است. به گفته وی متاسفانه تغییرات اقلیمی سال‌های گذشته باعث نابودی بخش‌های زیادی از مراتع کشور شده و این مشکلات باید میزان بالای تبخیر آب را نیز اضافه کرد. آقایی در ادامه بیان می‌کند: در حال حاضر 900 هزار خانوار دامدار در کشور داریم که زندگی هر یک از آنها به نوعی به مراتع وابسته است چون اگر مراتع نباشند فضایی برای چرای دام‌ها وجود ندارد و در نهایت دامداری این خانواده‌ها تعطیل می شود.