مرگ در صف انتظار پیوند
هزینه پیوند عضو برای بیماران و بویژه بیمارستان‌ها بسیار بالا است. در این میان، شرایط بیماران شهرستانی نگران کننده‌تر به نظر می‌رسد؛ چرا که تعداد مراکز پیوند در کشور انگشت شمار است. دکتر بابک شریف کاشانی، مسئول بخش پیوند قلب بیمارستان مسیح دانشوری، علت این موضوع را نداشتن پشتیبان و سازمان برای حمایت از پیوند می‌داند.
دکتر بابک شریف کاشانی با اشاره به ضرورت ارائه حمایت‌های درمانی و اجتماعی از بیماران پیوندی بویژه پیوند قلب، اظهار کرد: در بحث پیوند قلب، باید بدانیم درباره بیمارانی صحبت می‌کنیم که یک بیماری پیشرفته و کشنده دارند. آنها بسیار بد حال هستند و قبل، بعد و در حین پیوند نیاز به حمایت‌های درمانی و اجتماعی دارند.وی افزود: مهم‌ترین مساله در پیوند قلب این است که هنوز علی‌رغم تمام تلاش‌هایی که در سطوح مختلف برای بهبود وضعیت پیوند قلب شده است، همچنان سازمانی را ندارد که از آن حمایت کند. علی‌رغم اینکه ایران در پیوند کبد و کلیه پیشرفت زیادی داشته است، اما سایر پیوندها در ایران مظلوم هستند. زمانی که همان امکانات اندک پیوند را درنظر می‌گیریم، می‌بینیم به پیوند کلیه و کبد بیشتر رسیدگی می‌شود. پیوندهای دیگر اول راه هستند و مشکلات آنها زیاد است.مسئول بخش پیوند قلب بیمارستان مسیح دانشوری همچنین به ضرورت وجود یک سازمان مجزا برای رسیدگی به امور پیوند عضو اشاره کرد و گفت: بیماران دیالیزی به عنوان بیمار خاص تحت پوشش قرار می‌گیرند، اما بیماران پیوندی از این حمایت برخوردار نیستند.
شریف کاشانی تصریح کرد: هزینه آزمایش‌ها و داروهای قبل و بعد از پیوند بسیار زیاد است، چون این بیماران تحت پوشش بیمه نیستند، مجبور می‌شوند این مبالغ را بپردازند. البته با تغییراتی که پیش آمده، بسیاری از این مشکلات بهبود یافته‌ است ولی همچنان داروهای پیوند بسیار گران است.
هزینه‌ بالای تجهیزات، چالش اصلی پیوند عضو در ایران
وی در ادامه یکی از مهم‌ترین مشکلات حوزه پیوند را تامین تجهیزات مورد نیاز آن عنوان کرد و گفت: در بیماری‌های قلبی، پیوند آخرین مرحله نارسایی شدید قلبی است. ما به برخی وسایل کمک قلبی و دستگاه‌هایی که باید برای تیم پیوند تهیه شوند، دسترسی نداریم؛ چرا که هزینه بالایی دارند. مهم‌ترین و گران‌ترین این تجهیزات نیز دستگاهی به نام «ود» است که بسیار گران و استفاده از آن برای بیمارستان کمرشکن است. هزینه آن حدود 250 میلیون تومان می‌شود. از این دستگاه می‌توانیم به عنوان یک پل به پیوند و همچنین افزایش طول عمر بیمار استفاده کنیم.
به گفته وی، از این دستگاه چهار عدد در کشور موجود است و به همین علت، تجربه کار با آن در میان پزشکان بالا نمی‌رود.
وی با اشاره به تاثیر طرح تحول نظام سلامت بر افزایش توان بیمارستان‌های دولتی برای استفاده از دستگاه‌های آی سی دی و سی آر تی، اظهار کرد: متاسفانه قبل و بعد از عمل، سازمانی برای حمایت از بیماران پیوندی وجود ندارد. این بیماران می‌‌خواهند به محل کار خود بازگردند، ولی کسی حاضر نیست به آنها کار بدهد، در نتیجه از لحاظ روحی تحت فشار قرار می‌گیرند.وی یکی از موارد ضروری برای بهبود وضعیت بیماران پیوندی را وجود پرستاران تخصصی برای ارائه مراقبت‌های قبل و بعد از پیوند دانست و ادامه داد: پیوند کلیه با قلب و سایر پیوندها تفاوت دارد؛ چرا که در صورت از دست دادن آن، بیمار می‌تواند دیالیز کند. اما اگر بیمار قلب را از دست دهد، جانش را از دست داده است. به همین دلیل پیوند قلب اهمیت زیادی دارد.
کمبود مراکز پیوند در کشور، با بیماران چه می‌کند؟
شریف کاشانی افزود: ما در حال حاضر حدود سه مرکز فعال در تهران برای پیوند قلب داریم. مشهد، شیراز و یزد نیز گاهی این عمل پیوند را انجام می‌دهند. علت آن هم عدم تمایل پزشکان به انجام این عمل است. بیمار بعد از یک عمل باز قلب مرخص و هر چند ماه یک بار هم ویزیت می‌‌شود، اما بیمار پیوندی هر روز باید تحت نظر پزشک باشد. همچنین باید تمام امکانات پیوند در اختیار پزشک و بیمارستان باشد که آن را هم نداریم. این درحالیست که گاهی برخی وسایلی خریداری می‌‌شوند که در حالت عادی استفاده نمی‌‌شوند.وی راه‌اندازی بخش پیوند را برای بیمارستان‌ها بسیار هزینه‌بر خواند.
مسئول بخش پیوند قلب بیمارستان مسیح دانشوری، در خصوص وضعیت انتظار بیماران برای دریافت عضو نیز گفت: بعضی بیماران ممکن است حتی دو سال هم در نوبت پیوند بمانند. این احتمال نیز وجود دارد که در این صف، بیمار را از دست دهیم. تمام گروه‌های پیوند با حداکثر توان کار می‌کنند، اما اگر بخواهیم تعداد پیوندها را بالا ببریم باید مشکلات بیمارستان و امکانات را حل کنیم. بعد از آن می‌توانیم از این تیم انتظار داشته باشیم که به جای سالی 25 پیوند، 50 عمل انجام دهد. گلوگاه پیوند فقط یک مورد نیست، حتی کمبود عضو هم در این میان دخیل است.