به بهانه‌ی روز جهانی محیط زیست
ریه‌های زمین

مادر زمین، زمینی که می بخشد بی دریغ و پر سخاوت ….در آغوشش زنده خواهی ماند اگر به لالایی هایش گوش بدهی. اگر دغدغه هایش را بشنوی سالم خواهی زیست. در دامنی که خلق شده برای این که زیستگاهی امن باشد. برای فرزندانی که گاهی نابخردانه آسیب می زنند به مهر کریمانه اش…. در دنیایی که به واسطه ی افزایش جمعیت و هم چنین شکوفایی علمی به ناچار آسیب هایی طبیعت و محیط زیست زده می شود، درخت هایی بریده می شوند؛ زیرا باید ساختمان هایی ساخته شود تا بشر بتواند سقفی برای زندگی داشته باشد. رود هایی خشک می شود تا جاده ای، مسیر انسان را هموارتر و ایمن تر کند. دل کوه‌هایی با انفجار بمب می لرزد تا تونلی ساخته و هتلی زاده شود. بسیاری از این تغییرات محصول زندگی مدرن امروزی است. با نگاه موشکافانه متوجه می شویم که این تغییرات باید اتفاق بیفتد و انسان راخواسته و یا ناخواسته در این مسیر قرار می دهد.
هدف راحت تر زیستن است
یکی از هدف های تکنولوژی این است که انسان راحت تر زندگی کند. از اختراع چرخ تا ماکروفر، هدف اصلی راحت تر زیستن است؛ اما حالا با این انفجار علم که در بسیاری از مواقع برای محیط زیست آسیب زا است، باید برای آسیب هایی که امکان جلوگیری از وقوع آن ها وجود دارد، چاره ای اندیشید، تا تن زخمی زمین، برایمان بیشتر بماند. مارا چه شده است که این اندازه با گذشتگان مان فاصله گرفته ایم؟ از ابتدای تاریخ ، زمین مقدس و ستایش برانگیز بوده است. این تفکر آن قدرمهم بوده است که در برهه ای از تاریخ حتی نیاکان ما زمین را شخم نمی زدند؛ زیرا اعتقاد داشته اند که پهنه ی زمین را زخمی می کنند واین زخم ها را بر زمین روا نمی داشتند. حالا ما، بشر تکنولوژی و پیشرفت، کمر همت بسته ایم که زمین را نابود کنیم، لایه ازن را از بین ببریم و دریاها را سمی کنیم. چه بسا که دراین زمینه موفق هم بوده ایم.
اکثر ما می دانیم که بطری های پلاستیکی آب و نوشابه قرن ها در طبیعت می مانند و محیط زیست را آلوده می کنند؛ اما باز وقتی که به طبیعت می رویم مصرف کننده ی بطری های آب های معدنی و آشامیدنی می شویم. و بطری ها را، قبل از بازگشت به خانه، در پهنه ی طبیعت جا می گذاریم و بعد با شنیدن خبری، ناگهان نگران می شویم، که چه کنیم که اخبار گفته است، زمین در حال نابود شدن است؟ خرده می گیریم بر دیگرانی که مغول وار هجوم آورده اند به پهنه ی زیستی ما و در دل متنفر می شویم از مرامشان که چیزی به جز نابودی ندارد گله می کنیم و آگاهانه ویا ناآگاهانه خود را به ندانستن این موضوع زده ایم که ما هم از همان دیگرانیم، دیگرانی که خارج از خانه هایشان برایشان حکم سطل زباله را دارد،پاکیزگی خارج از اتومبیل شخصیشان برایشان بی اهمیت است و بعد به کودک خود می گویند که این اسپری هایی خوش بوکننده ای که ما استفاده می کنیم لایه ی ازن را نابود می کند! نه این که گوشزد کردن این توصیه ها خوب نباشد، که به غایت مورد پسند و واجب است؛ اما حرف سر آن است تو که دغدغه‌ی محیط زیست را داری، چرا بطری آب معدنی را از ماشین بیرون پرتاب میکنی و یا شیشه ی آب میوه ات را کنار درختان جنگل رها میکنی؟
اطلاع رسانی معیوب
البته نکته ای که در این بین باید خاطر نشان کرد اطلاع رسانی معیوب و ناقصی است که تا کنون در این زمینه انجام شده است. دغدغه ی حفاظت محیط زیست به واسطه ی خطری که اکثریت نسبت به آن آگاه شده‌اند بسیار عمومی است و حتی اگر این دغدغه هم وجود نداشته باشد به راحتی می توان آن را ایجاد کرد؛ زیرا عشق به طبیعت در همه ی انسان ها نهادینه است و انگار حسی است که با هر فردی به دنیا می آید و نشانه ی قابل لمس آن بازارهای گل و گیاهی است که هیچ وقت از رونق نمی افتند. فقط باید جامعه را نسبت به این حس هشیار کرد و بی شک این یکی از رسالت های رسانه می‌تواند باشد. همان گونه که تاثیر آن در بسیاری از مواقع دیده شده است. از بحران آب گرفته تا سوراخ شدن لایه‌ی ازن، همه و همه را می توان به وسیله رسانه تا حدی در مرکز توجه قرار داد. آن قدر دور نیست داستان بابا برقی که همه را به درست مصرف کردن، تشویق می کرد و این حرکت هوشمندانه حتی کودکان را درگیر کرده بود و در ناخودآگاه مصرف کنندگان نشسته بود. این چنین حمایت هایی که رفتار افراد را تحت تاثیر قرار دهد شکل دهی یک رفتار جدید را به دنبال داشته باشد، در بحث حمایت از محیط زیست می تواند بسیار مفید باشد. این حرکت نیاز به کارشناسی و هدف گذاری های ویژه ای دارد. آب، جنگل، زمین، لایه ازن، کوه، همه و همه محیط زیستی است که فقط به ما انسان ها تعلق ندارد.
اما ما انسان ها، به نابودی اش اقدام کرده ایم .برای حفاظت از محیط زیست مان راهکارهای زیادی وجود دارد که لزوم به دست آوردن آن فقط یک روح جستجو گر را می طلبد؛ به طور مثال یکی از راهکارهای حفاظتی از این محیط زیست مظلوم ،مسیری است که در آن درخت کمتری بریده شود و کاغذ کمتری هم استفاده شود. حرکت زیبای تامل برانگیزی را در یکی از شبکه های اجتماعی شاهد بودیم تشویق افراد به دریافت نکردن رسیدهای دستگاه های کارتخوان و پایانه های فروش است از گردش مالی خود به صورت الکترونیک با خبر شوند. مقدار کاغذی که به واسطه ی خریدهای افراد هر روز به زباله تبدیل می شود بسیار زیاد است.
پاکت های پلاستیکی
حرکت زیبای دیگری که در راستای حفاظت از محیط زیست پیگیری می‌شود استفاده نکردن از پاکت های پلاستیکی است که در خریدها به صورت شایع استفاده می شود. اگر به گفته‌ی پیشگامان این حرکت هر فردی برای خرید سبدی داشته باشد، دیگر این پلاستیک‌های طویل العمر به طبیعت اضافه نمی‌شوند. هرحرکتی که کمی ساختار شکننده باشد در ابتدا امکان دارد با بعضی مقاومت ها روبرو شود؛ یعنی امکان دارد که میوه فروشی در ابتدا با اوقات تلخی میوه‌ی بدون پلاستیک را وزن کند؛ اما اگر با خوشرویی، برروشی که صحیح است اصرار شود قطعا با کمی هرینه شدن زمان نتیجه بخش خواهد بود.
تفکیک زباله
راه دیگر این است که تفکیک زباله ها را از خانه هایمان شروع کنیم؛ این رویه در بسیاری از کشورهای پیشرفته انجام می شود. چند وقت پیش دوستی حرف زیبایی از تجربه ی خویش گفت که در خانه ی خود ظرف هایی برای زباله های مختلف زیست تخریب پذیر و زیست تخریب نا پذیر دارد. درهرخانه ای این توجه لازم است. هیچ وقت به کودکانمان گفته ایم که این دستمال کاغذی هایی که بی دلیل استفاده می کند، روزگاری شاخه‌ی درختانی بودند که ریه های زمین اند؟ باید الگویی شویم برای کودکانی که قراراست بعد از ما در دامن این زمین مهربان زندگی کرده و آن را به کودکانشان تحویل دهند.