پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | حوضه های آبریز را تاراج کرده‌ایم

احمد آل یاسین، پژوهشگر توسعه:

حوضه های آبریز را تاراج کرده‌ایم

راه توسعه آینده با چشم‌پوشی بر ویژگی‌های زیستی متنوع در ساختار جغرافیای طبیعی ایران و بی‌توجهی به آمایش سرزمین مسدود شده است





حوضه های آبریز را تاراج کرده‌ایم

۲ اسفند ۱۴۰۱، ۹:۰۱

|پیام ما| احمد آل یاسین، پژوهشگر توسعه معتقد است بدون مشارکت نخبگان و تغییر رویکرد، امکان غلبه بر مسئله بحران آب وجود ندارد و ورشکستگی آبی توسعه و پایداری در ایران را به بن‌بست می‌رساند. او در یک فایل تصویری که در پایگاه اطلاع‌رسانی اتاق ایران منتشر شده،‌ بر این نکته تاکید کرده که سیاستگذاران و تصمیم‌گیران ایران باید خود را برای پارادایم شیفت یا تغییر سیاستگذاری آماده کنند.

 

احمد آل یاسین در ابتدای سخنان خود می‌گوید: «همه می‌دانیم توسعه یک فرایند فرهنگی است که در کشورهای توسعه‌یافته بر پی آینده‌نگری، تولید فکر از سوی نخبگان و کاربرد مهارت‌های کارشناسی در چارچوب ساختار ملت-دولت شکل می‌گیرد.»
به گفته آل یاسین «علی‌رغم حضور پرجمعیت نخبگان و دانشگاهیان امروز به سبب ورشکستگی آبی،‌ افزایش جمعیت و تخریب منابع طبیعی در حال تجربه بن‌بست توسعه هستیم زیرا جامعه نخبگان و دانشگاهیان به دلایل گوناگون در انجام رسالت خود نهادسازی، شبکه‌سازی‌، فرهنگ‌سازی، آموزش نظم اجتماعی، ارتقای اخلاق حرفه‌ای، تفهیم مفهوم مسئولیت‌پذیری و مسئولیت‌شناسی و توسعه‌پذیری جامعه فرصت و توفیقی نداشتند.»
او می‌افزاید: «جامعه در اثر حوادث گوناگون تاریخی به امتناع از تفکر، اعتراض نکردن، گفت‌وگو نکردن، شک نکردن و نپرسیدن عادت کرده و در نتیجه مردم تدریجا صاحب خلقیات و رفتار انفعالی و فرودستی شده‌اند.»
از منظر این پژوهشگر توسعه «از آنجا که توسعه محصول خرد جمعی و مشارکت و آینده‌پژوهی است نه تنها این اتفاق در ایران نیفتاد بلکه علاوه بر تحریم‌های سنگین اقتصادی، حرکت معکوس از سمت برخی هموطنان در جامعه مهندسی مدیران و تشکل‌های کشاورزی با اجرای سیاست‌های خودکفایی، ایران را در سراشیبی ویرانی و ناپایداری قرار داد.»

راه توسعه آینده با چشم‌پوشی بر ویژگی‌های زیستی متنوع در ساختار جغرافیای طبیعی ایران و بی‌توجهی به آمایش سرزمین مسدود شده به طوری که امروز با ورشکستگی منابع آب، تاراج حوضه‌های آبریز، خشک شدن دریاچه‌ها و تالاب‌ها و سپری شدن زمان و مقتضیات آمایش سرزمین روبه‌رو هستیم و در تمام شاخص‌های توسعه هم در رده‌های پایین رتبه‌بندی قرار داریم

او در‌این‌باره توضیح می‌دهد: «مدیران در کارهای خود به ویژگی‌های سرزمینی در جغرافیای طبیعی ایران، اخلاق حرفه‌ای،‌ مسئولیت اجتماعی، رویکردهای ملی، تاریخ،‌ اقلیم و تنوع شرایط زیستی توجه نکرده‌اند. در نتیجه راه توسعه آینده با چشم‌پوشی بر ویژگی‌های زیستی متنوع در ساختار جغرافیای طبیعی ایران و بی‌توجهی به آمایش سرزمین مسدود شده به طوری که امروز با ورشکستگی منابع آب، تاراج حوضه‌های آبریز، خشک شدن دریاچه‌ها و تالاب‌ها و سپری شدن زمان و مقتضیات آمایش سرزمین روبه‌رو هستیم و در تمام شاخص‌های توسعه هم در رده‌های پایین رتبه‌بندی قرار داریم.»
آل‌یاسین می‌افزاید: «‌بر یک نکته مهم تاکید دارم. در جهان امروز دیگر فرد، واحد جامعه نیست بلکه نقشی است که فرد در جامعه ایفا می‌کند و اثری که از خود به جا می‌گذارد. جمعیت بی‌مهارت پرشمار فله‌ای گرسنه آواره چه مزیتی دارد؟ مجموعه ناکامی‌ها و ویرانی‌های برشمرده دردمندانه محصول کارکرد خود ماست و جا دارد که از این تجربه تلخ پند بگیریم.»
او با بیان اینکه در وضعیت ورشکستگی آبی، توسعه در دیگر بخش‌های کشور که همه وابسته به آب هستند میسر نمی‌شود، می‌گوید: «آب ‌شیرین‌کن‌های خلیج فارس با عمق کم خلیج و تراکم آب شیرین‌کن‌های دیگران آینده تلخ‌تری را برای نسل‌های بعد رقم خواهد زد.»
این پژوهشگر توسعه می‌گوید: «نخبگان تاکنون نتوانسته‌اند پنجره گفت‌و‌گو و تعامل را چه میان جامعه نخبگان و چه جامعه و حاکمیت از سوی دیگر بگشایند. حال چه می‌توان کرد؟ نهادسازی،‌ شبکه‌سازی،‌ هم‌افزایی و هم‌سویی جامعه نخبگان برای اتخاذ تدابیر و راهکارهایی برای گشودن باب گفت‌و‌گو با اصحاب قدرت می‌تواند در اثربخشی و نقش‌آفرینی جامعه نخبگان و رهایی ایران از ناپایداری کارساز باشد. امید می‌رود نخبگان فرزانه ایران تنها به تک‌صدایی، تک‌نگاری در کانال تلگرام، فیس‌بوک، توییتر و واتس‌آپ که تاکنون چیزی به عرصه کشور وارد نکرده اکتفا نکنند.»

امروز به سبب ورشکستگی آبی،‌ افزایش جمعیت و تخریب منابع طبیعی در حال تجربه بن‌بست توسعه هستیم زیرا جامعه نخبگان و دانشگاهیان به دلایل گوناگون در انجام رسالت خود نهادسازی، شبکه‌سازی‌، فرهنگ‌سازی، آموزش نظم اجتماعی، ارتقای اخلاق حرفه‌ای، تفهیم مفهوم مسئولیت‌پذیری و مسئولیت‌شناسی و توسعه‌پذیری جامعه فرصت و توفیقی نداشتند

او اضافه می‌کند: «مسئله ما صدها بیانیه صادر شده، نشست‌های علمی‌ و تخصصی و فیس‌بوک، واتس‌آپ و تلگرام نیست. مسئله اجرای بیانیه‌ها اثرگذار نخبگان و پیمودن راه توسعه است. جا دارد نخبگان به رسالت سترگ و رویکرد ملی خود در تاثیرگذاری بر جامعه و نوزایی فرهنگی بیفزایند تا زمینه پالایش فرهنگی، بهبود هنجارهای عمومی، ‌شکل‌گیری نظم اجتماعی و نهادهای مدنی کارآمد فراهم آید و قطار توسعه دوباره به ریل خود بازگردد.»
به گفته آل یاسین «عدم موفقیت دولت‌ها در تحقق رفاه جامعه و تامین رضایت شهروندان، ورود به مرحله پارادایم شیفت یا تغییر سیاست مبتنی بر ذهنیت را الزامی‌ می‌کند. زیرا پارادایم‌شیفت‌ها زیر فشار بحران‌ها و تنگناها شکل می‌گیرند و پایداری ایران نیازمند تغییر اساسی در رویکردهای ذهنی و فکری است. وضعیت کشور چگونه شود که دولت تغییر رویکرد و پارادایم‌شیفت را بپذیرد؟ مادامی‌که حاکمیت آماده تغییر رویکردها نشود زمینه مناسب و مساعد برای پارادایم‌شیفت بین مردم هم فراهم نخواهد شد و ما همچنان به هیزم‌رسانی و آتش‌افروزی در جهنمی‌ که خود ساخته‌ایم ادامه خواهیم داد مگر اینکه دولت برای پذیرش پارادایم‌شیفت و مشارکت دادن نخبگان در فرایند تاریخی تغییر نرمش و آمادگی نشان دهد.»

به اشتراک بگذارید:





پیشنهاد سردبیر

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

بیشترین بازنشر