روز سه‌شنبه «خانه اندیشمندان علوم انسانی» با فضایی متفاوت روبه‌رو بود. معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری و مدیرکل مطالعات فرهنگی و اجتماعی به همراه تعداد زیادی عوامل اجرایی شهرداری تهران به این مرکز فرهنگی آمدند تا برای قبضه کردن و پلمب آن اقدام کنند. اما مسئولان خانه اندیشمندان تنها در پاسخ اعتراضشان شنیدند که «دستور شفاهی است». وقتی مدیران این مجموعه پاسخ دقیقی به سوالات خود دریافت نکردند، ناچار شدند شب را در این ساختمان به صبح برساندند تا از پلمب شدن ساختمان جلوگیری کنند.

صاحبان مغازه‌های خیابان «استاد نجات‌الهی» و «ورشو» تنها شلوغی خیابان را دیده بودند: «گمان می‌کردیم برای یکی از برنامه‌ها آمده‌اند.» اما بیرون از درهای سالن‌هایی که میزبان سخنرانان و میهمانان مختلفی بودند، ماجرا داشت به گونه‌ای دیگر رقم می‌خورد.
روز سه‌شنبه حوالی ساعت 12، «مهدی صادقی کجانی»، مدیرکل مطالعات فرهنگی و اجتماعی با تعداد زیادی از عوامل شهرداری به ساختمان خانه اندیشمندان علوم انسانی در خیابان نجات‌الهی آمدند و به مدیران این مرکز دستور تخلیه دادند. نمایندگان شهرداری بدون حکم قضایی و تنها با گفتن اینکه «دستور شفاهی است» ابتدا اقدام به تعویض نگهبان کردند، سپس مأموران مقابله با سد معبر شهرداری، برای تغییر قفل اتاق‌های ساختمان اقدام کردند.
این در حالی است که گفته می‌شود طرف قرارداد خانه اندیشمندان، سازمان املاک و مستغلات شهرداری تهران است و این قرارداد به صورت «حبس مطلق» منعقد شده است. تعهد خانه اندیشمندان نیز فعالیت در حوزه علوم انسانی است. اما ظاهراً عده‌ای در شهرداری تهران قصد دارند تا برنامه‌های مورد علاقه خود را در این مرکز اجرا کنند. آن‌طور که شاهدان عینی اتفاقات روز سه‌شنبه می‌گویند، افراد حاضر نه قصد پلمب ساختمان را داشتند و نه می‌خواستند این ساختمان را تخریب کنند. یکی از این شاهدان شنیده است که یکی از افراد گفته است: «می‌خواهیم برنامه‌های خودمان را برگزار کنیم.»

دبیر انجمن حقوق‌شناسی خانه اندیشمندان: سال 93 برای قراردادی که بین موسسه خانه اندیشمندان و سازمان املاک و مستغلات منعقد شد، مدتی تعیین نشد

منتظر ورود مرجع قضایی هستیم
ظهر دیروز، هنوز نیروهای شهرداری در داخل ساختمان حضور داشتند و اجازه ورود به هیچکدام از اتاق‌ها را نمی‌دادند.
«علیرضا غریب دوست»، عضو گروه حقوق و دبیر انجمن حقوق‌شناسی خانه اندیشمندان به «پیام ما» گفت که «سال 93 برای قراردادی که بین موسسه خانه اندیشمندان و سازمان املاک و مستغلات منعقد شد، مدتی تعیین نشده بود.» با این حال روز سه‌شنبه، شهرداری بدون اقدام قضایی برای تحویل گرفتن ساختمان اقدام کرد: «هرچند که پیش‌تر هم مکاتبه کرده بودند که خانه را تحویل دهید، اما مدیران و کسانی که به اینجا دلبستگی داشتند قبول نکردند.»
به گفته او، خانه اندیشمندان منتظر اقدامی از سوی مرجع قضایی است: «اگر اقدام شهرداری با حکم قضایی باشد، این حکم حتما قابل تمکین است اما اینکه رأساً عمل کنند، در شأن هیچکس نیست.»
حبس مطلق چه نوع قراردادی است؟
قرارداد خانه اندیشمندان با شهرداری به صورت «حبس مطلقِ نامحدود» است. این نوع قرارداد‌ها تنها در صورتی فسخ می‌شوند که یا شخصی که قرارداد را منعقد کرده، فوت کند یا از تعهدات قراردادی خود عدول کند. آن‌طور که «رویداد 24» نوشته، مدیران این نهاد معتقدند در حال حاضر هیچ‌یک از این دو هم اتفاق رخ نداده تا شهرداری بخواهد ملک را تصرف کند. بنابراین شهرداری تهران باید با حکم قضایی وارد عمل شود، زیرا نمی‌تواند بدون طی مراحل قضایی قرارداد را فسخ کند.
نکته دیگر این است که با تغییر مدیریت در شهرداری‌ها، قرارداد‌های پیشین فسخ نمی‌شود. حتی اگر شهرداری ملکش را طلب کند هم در صورتی که طرف قرارداد مایل به تخلیه نباشد باید با حکم قضایی ورود کند و بدون طی مراحل قانونی و مدنی امکان ورود ندارد.
چهره‌های علوم انسانی هم آمدند
چند تن از استادان حوزه علوم انسانی بعد از مطلع شدن از این خبر به ساختمان آجری‌رنگ خیابان نجات‌اللهی آمده‌اند. «نعمت‌الله فاضلی» که بین آنان حضور داشت، به «پیام ما» گفت: «در گفتگوهای صورت گرفته بین استادان و نمایندگان شهرداری، مشخص شد که آنان قصد ایجاد تغییراتی در خانه اندیشمندان دارند. نظر آنان بر این بود که ساختمان دو مشکل دارد. اول اینکه در چهار پنج سال اخیر رسیدگی‌های کافی به ساختمان نشده و نیاز به بازسازی و پشتیبانی دارد. دوم اینکه ساختمان دارای فضاهای معطل‌مانده است. یعنی امکاناتی دارد که از آنها استفاده کامل و کافی نمی‌شود. بنابراین قصد دارند با تغییر در مدیریت و فضا، نیروهای دیگری را درگیر این فضا کنند.»
به گفته او بحث با نمایندگان شهرداری بر این بود که «تاکنون در برنامه‌های این مکان فرهنگی نیروهای متکثر حضور داشته‌اند اما بیم آن می‌رود که با ورود استادان متکثر و تغییر در فضا، هویت مدنی این مرکز خدشه‌دار و خرده فضایی که برای گفتگوهای مدنی، اجتماعی و فرهنگی وجود داشته، تنگ‌تر شود.»
فاضلی درباره نتیجه گفتگو نیز می‌گوید: «بازسازی و فعالیت و حتی تقویت تکثر خوب است اما نباید به‌گونه‌ای باشد که فضای مدنی خانه اندیشمندان علوم انسانی آسیب ببیند به طوری که نیروهای مستقل امکان حضور نداشته باشند.»
فاضلی درباره نتیجه گفتگو نیز می‌گوید: «بازسازی و فعالیت و حتی تقویت تکثر خوب است اما نباید به‌گونه‌ای باشد که فضای مدنی خانه اندیشمندان علوم انسانی آسیب ببیند به طوری که نیروهای مستقل امکان حضور نداشته باشند.»
با این وجود، «پیام ما» تا لحظه تنظیم این گزارش موفق نشد از سوی نمایندگان شهرداری پاسخی دریافت کند. اما «امین توکلی‌زاده»، معاون فرهنگی و هنری شهرداری تهران در واکنش به حضور نیروهای شهرداری در این موسسه در اکانت توییتری خود واکنش نشان داده و نوشته است: «عملکرد این خانه منتقدان و مدافعانی دارد و پیشنهادهای بهتری برای تحقق اهداف انقلاب اسلامی در حوزه اندیشه‌ای واصل شده در نهایت پس از دو سال همکاری مقرر گردید که خدمات فعلی که در راستای انقلاب اسلامی باشد تداوم یافته و خدمات فراگیرتری به دیگر اندیشمندان داده شود.»
نهایتاً با ادامه حضور نیروهای شهرداری، آن‌طور که «شبکه شرق» نوشته، اعضای «موسسه خانه اندیشمندان علوم انسانی» از نماینده‌های شهرداری تهران شکایت کرده و از دادستانی تهران خواستند مهلت مناسب برای تعیین تکلیف به آنها داده شود. بر همین اساس دادستانی از معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری خواسته است از تخلیه ملک خودداری کند و مدارک و مستندات خود را به سرعت ارائه دهد.