جای خالی زنان در مناظره های تلویزیونی

برخلاف رویه معمول در صدا و سیما در روزهای گذشته و پس از فضایی که مرگ تاثربرانگیز مرحوم مهسا (ژینا) امینی رقم زد مناظره‌هایی در این رسانه برگزار شد که کم‌سابقه‌ بود. به نظر می‌رسد این رسانه درس‌آموخته‌هایی از وقایع سال‌های قبل را به کار بسته بود و با دعوت از نمایندگان مجلس شورای اسلامی با دیدگاه‌هایی متفاوت از دیدگاه حاکم بر صدا و سیما سعی کرد صداهای متفاوتی منتشر کند. علاوه بر چهره‌ای چون «مسعود پزشکیان» شبکه خبر کارشناسانی را در برنامه زنده خود میزبانی کرد که در روزهای عادی سال هیچ‌گاه به آنان فرصت نمی‌داد یا کمترین فرصت نصیب آنان می‌شد. شاید این رویه صرفاً به سبب شرایط حساسی که بر جامعه حاکم شده، اتخاذ شده باشد. به هر حال امیدواریم که این تغییر رویه دیرهنگام نباشد زیرا سه سال قبل وقتی هواپیمای اوکراینی مورد اصابت موشک قرار گرفت با اتخاذ رویه‌ای غلط در مواجهه با آن و اطلاع‌‌رسانی نادرست نه‌تنها فضای افکار عمومی به رسانه‌های خارج از ایران سپرده شد که موجب خدشه جبران‌ناپذیری به خبرنگاران داخلی وارد کردند. تجربه آن سال سبب شد میزان اعتماد عمومی به رسانه‌های داخلی بیش از گذشته به روزنامه‌نگاران داخلی و رسانه‌هایشان سلب شود. در ماجرای مرگ تلخ «مهسا» نیز متأسفانه شاهد بودیم که فایل‌های «سی.تی.اسکن» او ابتدا در شبکه ایران‌اینترنشنال منتشر شد و با تأخیر خبرگزاری فارس تصدیق کرد این تصاویر مربوط به «مهسا امینی» بوده است. چنین رفتاری در اطلاع‌رسانی همواره سبب شده تا مردم نسبت به رسانه‌های داخلی بدبین شده و اصل وقایل را از رسانه‌های خارج از ایران بجویند و همین موجب آن است که افکار عمومی بیشتر از رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از ایران تأثیر می‌پذیرد. حال که صدا و سیما به اقتضای وضعیت روز یا به سبب درس‌آموخته‌های گذشته خرق عادت کرده و با دعوت از کارشناسان و فعالان سیاسی غیرهمسو با دیدگاه خود تلاش برای تعادل‌بخشی به پیام‌های منتشره خود کرده باز هم رویه‌ای ناقص را پیش گرفته‌اند. آنچه اینک دستمایه بسیاری از اعتراض‌ها شده اتفاقی است که برای نیمی از جمعیت رخ می‌داده و از میان آنان نیز قربانی گرفته است. اما با وجود آن هنوز صدا و سیما زنان فعال در عرصه سیاسی و اجتماعی را با دیدگاه متفاوت به برنامه‌های خود دعوت نمی‌کند. در حالی که اگر این رسانه به واقع در تلاش برای اعتماد‌سازی در جامعه بود باید هرچه زودتر زنان را دعوت می‌کرد تا آنان از آنچه در جامعه تجربه کرده‌اند و از رویه‌ای که صرفاً فشارش بر آن‌ها بوده، بگویند. چه بسا از صدا و سیما هنوز از آوردن آن دسته از زنان و دخترانی که در خیابان‌ها صدایشان به شیوه برخوردها برخاسته بهراسد ولی دستکم می‌توانست با دعوت از نمایندگان زن مجلس شورای اسلامی و شورای شهر در ادوار گذشته که دیدگاه‌هایی متفاوت دارند یا با دعوت از زنان جامعه‌شناس و زنانی که استاد دانشگاه هستند این جای خالی را پر کند. فارغ از اینکه همچنان می‌بینیم صدا و سیما از ورود کارشناسان مستقل، بیم دارد. به هر حال آنچه پس از مرگ «مهسا امینی» در جامعه رقم خورده گرچه ناشی از اعمال رفتاری جنسیت‌زده و خاص زنان بوده اما سبب شده صدای نارضایتی نسبت به بسیاری رویه‌های دیگر در جامعه نیز برخیزد و اگر صدا و سیما به عنوان یک رسانه فراگیر قصد دارد در این عرصه راهگشا باشد باید رویه‌های خشک و سلب گذشته را کنار بگذارد.