از کاربرد اصولی سوزندوزیهای سنتی بیبهرهایم
۲۲ خرداد ۱۴۰۱، ۰:۱۱
هنر و صنایع دستی، علاوه بر کاربردشان، که اصل ذاتی آنهاست، زمینهای برای بازنمایی بینش یک ملت فراهم کرده است. شکلگیری صنایع دستی و تزئینات به کار رفته در آن، روبنایی را تشکیل میدهد که بیانگر مفاهیمی عمیق، از فرهنگ مردمان آن قوم یا سرزمین است. در دنیای کنونی، با تبادلات سریع و بهروز دادهها آنچه ضروری به نظر میرسد، شناخت، نمایاندن و بهکارگیری صحیح و مبتنی بر اصول شاخصههای فرهنگی در جامعه کنونی ایران است.
این میان هنر سوزندوزی، در جایگاه هنری سنتی، یکی از آثار بیانگر تمدن و فرهنگ اقوام و ملیتها در طول تاریخ بوده است. آنچه در ذات این هنر نهفته، اندیشهها، باورها، اعتقادات و بنیادهای فکری است که با خلق اثر، تجسم یافته و بروز میکند. این اندیشهها، گاه واقعگرایانه و گاه در قالب نمادها و نقوش نمادین متصور میشود و آنچه بر اندیشهها و باورهای خالق آثار تاثیرگذار است، سنت، فرهنگ، ساختارهای اجتماعی، تحولات سیاسی، تجلیات دینی، آرمانها و آرزوها و لایههای متعدد و متنوع بینشهای قومی و ملی است که در قالب نقوش و تکنیکهای دوخت جلوه میکند.
آنچه در نگارش این سطور بر آن تکیه دارم، نقش، حضور و اهمیت فرهنگ و نمایههای فرهنگی، در لایه لایه و سطر سطر زندگی اکنون است.
از دیدگاه قدمای صنایع مستظرفه _ که سوزندوزیهای سنتی ایران در این شاخه قرار میگیرند_ مجموعه خلاقیتها، ابتکارات و آفرینشهای بشری و انسانی، فرهنگ تعبیر شده است. از دیدگاه کلیتر نیز، فرهنگ پدیده کلی پیچیدهای از آداب و رسوم، اندیشه، هنر و شیوه زندگی است که در طی تجربه تاریخی اقوام شکل میگیرد و قابل انتقال به نسلهای بعدی است. با این دیدگاه، هنر سوزندوزی سنتی ایران نیز بخشی از فرهنگ جامعه محسوب میشود و بر حسب جهانبینی، نوع نیازها و نگرش قومی و ملی، نقشهایی متفاوت در قالب فرم و محتوا به خود گرفته است.
در دنیای کنونی، میزان پیشرفت، رشد و توسعه هنر سوزندوزی، همچنان که در سایر کشورها شاهد هستیم، بیانگر سطح پیشرفت فرهنگی و صنایع خلاق آنهاست. دردمندانه آنچه در ایران امروز از آن بیبهرهاییم، کاربرد دقیق، اصولی و علمی سوزندوزیهای سنتی در سطوح مختلف فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و…. است. همچنین، بیتوجهی به اهمیت و نقش مهم و کاربردی استفاده از نقوش اصیل هر سوزندوزی بر روی پوشاک و البسه امروز.
پوشاک به عنوان زبان بصری، دارای نشانهها و علائم هویت نما در شاخه فرهنگ است. نقوش، رنگ و نمادهای بهکاررفته در سوزندوزیهای سنتی، ریشه در ساختارهای کهن اجتماعی و فرهنگی اقوام و ادیان در ادوار مختلف تاریخ ایران دارد. شناخت و استفاده اصولی و بهروز، از هر نقش در قالب محتوای مناسب، نسل کنونی را به سمت محتوای غنی فرهنگ ایرانی سوق میدهد و این، جز با شناخت و ارائه مفهوم و معنای عمیق مستتر در آن میسر نیست.
وجوه معنایی و اسطورهای فرهنگ، در احراز هویت ملی، دارای اهمیتی درخور است و از عناصر مهم هویت ملی، آیینها و اسطورههای متعلق به یک ملت است. انطباق با ریشههای اسطورهای و هویتی پنهان در نقوش و نمادهای سوزندوزیهای سنتی، ابزار قدرت و تقویت هویت ملی است، چنانچه در طول تاریخ نیز شاهد آن بودهایم که چگونه مفاهیم پنهان در نقوش و رنگهای بهکاررفته در سوزندوزیها، عامل ایجاد وحدت و یا بیان شعار و باورهای گروه یا قومی خاص بوده است.
در گذشته، البسه و منسوجات منقوش به سوزندوزی، علاوه بر جنبههای کاربردی و یا تزیینیشان، کارکرد هویتبخشی، فرهنگسازی، نمایاندن قدرت، باور و غیره در حوزههای مختلف علمی، صنعتی ، تاریخی، جغرافیای داشتهاند. از دیدگاهی دیگر، لزوم پرداختن شایسته و منطبق با فرهنگ ملی و بومی، به گروههای سنی کودک و نوجوان و توجه علمی به نیاز تکیه بر اسطورهها و قهرمانان در این گروههای سنی، اهمیت شناساندن و استفاده از سوزندوزیهای سنتی با تکیه بر مفاهیم نقوش آن را در مرتبه بالای اهمیت قرار میدهد. گرچه در ایران اکنون، آنچه بیشتر در معرض نگاه کارشناسان حوزههای مختلف قرار دارد، گریز از استفاده همواره از پوشاک سنتی و بومی است.
آنچه از اهمیت بسیاری برخوردار است، اجرای بهروز، با تکیه بر اصالت نقش و تکنیک خاص هر سوزندوزی است؛ به گونهایی که نسل امروز مشتاق به استفاده از آن بوده و احساس نیاز و وابستگی داشته باشد. بیشک تاکید بر استفاده از منسوجات کاربردی و پوشاک مزین به سوزندوزی به شکلی که در گذشته از لحاظ فرم و قالب ظاهری، معمول بوده، دور از ذهن به نظر میرسد، اما لزوم بهکارگیری سوزندوزیهای سنتی با نقوش و تکنیکهای اصیل در قالبهای کاربردی بهروز، موضوعی مهم و ضروری به نظر میرسد. کوتاه سخن آنکه، شناخت عناصر فرهنگی و ملی هر قوم و ملیت با نمایش و واگویه زیباییهای بصری پنهان در نقوش هنرهای مختلف از آن جمله هنر و صنایع دستی سوزندوزی، میسر است.
پیشنهاد سردبیر
مسافران قطار مرگ
مطالب مرتبط
تصویب قطعنامه اجلاس تهران در سازمان ملل؛ الزام جهانی برای اقدام علیه گردوغبار
لزوم درک بهتر از اثرات چندوجهی توفانهای ماسه و گردوغبار
سیستانوبلوچستان برای توسعه نیازمند صنعت گردشگری و تجارت مرزی است
تعهدات آبی افغانستان هنوز محقق نشده است
تفاهمنامه ایران و ترکمنستان برای کنترل گردوغبار
بارش برف و باران امروز ادامه دارد
۲۲ استان کشور تا پایان هفته بارش برف و باران سنگین را تجربه میکنند
انسداد راه دسترسی ۱۶۰ روستای لرستان
آیندهٔ تاریک دریاچهٔ نمک قم
بیش از ۵۰۰ نفر از اهالی دو روستای همدان برای توقف فعالیت یک معدن سنگ آهن مقابل استانداری تجمع کردند
اعتراض به معدنکاوی در«آلمابلاغ»
بازوی پژوهشی مجلس شاخصهای آب کشور را بررسی کرد
غرب کشور در انتظار گردوغبار
گزارش «پیام ما» از نشست بررسی کاربرد فناوریهای نوین در صنایع خلاق
اکوسیستم استارتاپی عامل آشتی کسبوکاری مردم و نوآوران
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- ۱۰ ماده غذایی که به شما در سفر به سوی کاهش وزن کمک میکنند
- چاپ ترافارد؛ هر آنچه که باید درباره این نوع چاپ دستی بدانید
- اقدامات لازم برای اسباب کشی و جابجایی منزل
- بسته بندی مواد پودری با دستگاه ساشه: شغل پردرآمد این روزها
- طبع روغن زیتون در طب سنتی چیست؟ معرفی 4 خواص روغن زیتون
- خرید ساک دستی تبلیغاتی چه مزایایی برای هر برند دارد؟
- تعریف درست هوش مصنوعی (AI) چیست؟
- 10 ایده شغل دوم با سرمایه اولیه کم برای کارمندان
- مقایسه تعرفه پنلهای پیامکی و تبلیغاتی
- مقاصد جذاب و معروف برای کمپ زدن در طبیعت بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید