سایت خبری پیام ما آنلاین | معمای گم‌شدن قوهای فریادکش

18 روز است که قوهای مهاجر از تنها منطقه امن خود در سرخ‌رود رفته و وارد دامگاه‌ها شده‌اند

معمای گم‌شدن قوهای فریادکش

رئیس اداره حفاظت محیط زیست محمودآباد: نمی‌دانیم علت رفتن قوها به دامگاه‌ها چیست مدیرکل حفاظت از محیط زیست مازندران: غذا دادن به حیات وحش غیرعلمی است اما در سرخ‌رود که در محاصره دامگاه‌هاست چاره‌ای جز غذادهی نداریم





۲۷ آذر ۱۴۰۰، ۰:۳۳

از 18 روز پیش تالاب سرخ‌رود از قوهای فریادکش خالی شده است. محدوده‌ای که تا سال قبل ۴هزار قو را در خود جا داده بود، در آخرین سرشماری‌ها اعدادی کمتر از ۳۰ و حتی صفر در آن شمارش شده. جابه‌جایی و حرکت این قوها از ۱۷ روز قبل شروع شد و در دو، سه هفته اخیر بعضی منابع غیررسمی از صید بیش از ۲۰۰ قو و انتقال آن‌ها به رشت و شهرستان‌های شمالی و از آنجا به باغ‌های پرندگان اصفهان و به ویژه باغ پرندگان قم خبر داده‌اند.

شایعه سربریدن قوهای فریادکش در فضای مجازی در حال دست به دست شدن است. شواهد اما چیز دیگری می‌گوید. قویی کشته نشده و مقصد صیدهای صورت گرفته هم بازار فریدونکنار نیست.
قوهای فریادکش اوایل آذر ماه وارد تالاب سرخ‌رود شدند. محیط‌بانان منطقه در گفت‌و‌گو با «پیام ما» به این نکته اذعان دارند که از ابتدای حضور قوها تاکنون هیچ تیری در این منطقه شلیک نشده اما به یک باره این قوها جابه‌جا شده‌اند. این گفته در میان صحبت‌های فعالان محیط زیست منطقه نیز تکرار می‌شود.
۱۸روز است که قوهای سرخ‌رود گم شده‌اند
اعداد متناقضی درباره تعداد قوهای منطقه ذکر شده، اما سهیل اولادزاد از فعالان محیط زیست مازندران معتقد است که حدود ۷۰۰ قو در ابتدا وارد منطقه امن سرخ‌رود شدند. مدت کوتاهی بعد از حضور این قوها اما به یکباره همه این پرندگان جابه‌جا شدند و بعد از آن هم آگهی‌های محلی برای فروش قو فراوان شد. اولادزاد به «پیام ما» می‌گوید: «۱۷، ۱۸روز است که قوها گم شده‌اند و فقط تعدادی در دامگاه‌ها حضور دارند. تقریبا یک هفته بعد از اینکه هیچ قویی در منطقه امن سرخ‌رود مشاهده نشد، آگهی‌هایی را شاهد بودیم با این مضمون که قو موجود شد و تخفیف در فروش قو.» قوهای فریادکش برای کشتن و فروش در فریدونکنار صید نمی‌شوند. این را رضا آخوندی یکی از همیاران سابق محیط زیست مازندران به «پیام ما» می‌گوید. به گفته او قیمت گوشت قو چیزی حدود ۲۰۰هزار تومان است اما قوی زنده تا یک میلیون تومان هم خرید و فروش می‌شود. مقصد اصلی هم باغ‌های پرندگان و به ویژه باغ پرندگان شهر قم است؛ مجموعه‌ای که سال پیش با شیوع بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان ناچار به معدوم‌سازی بیشتر پرندگانش شد. آخوندی می‌گوید: «من ۱۶سال است که در این عرصه حفاظت از محیط زیست فعالیت دارم. تک و توک اتفاق می‌افتد که قوها را برای غذا شکار کنند اما بیشتر آنها بعد از زنده‌گیری به رشت و شهرستان‌های شمالی می‌برند و از آنجا هم راهی اصفهان و هر شهری می‌شوند که باغ پرندگان دارند. امسال به دلیل تازه تاسیس شدن باغ پرندگان قم احتمالا سهم قابل توجهی از قوها نیز به آن سمت خواهد رفت.»
کشف ۲۴ قوی زنده در یک خانه
چهار روز پیش اداره کل محیط زیست مازندران از کشف و ضبط ۲۴ قوی فریادکش در یک منزل مسکونی در فریدونکنار خبر داد. بعد از این بود که خبرهایی مبنی بر کشتار قوها در اینستاگرام و گروه‌های تلگرامی دست به دست شد. این میان برخی از افراد از کشتار قریب به ۵۰۰قو در سرخ‌رود خبر دادند. روز پنج‌شنبه (۲۵ آذرماه) اما علی‌محمد دعاگو، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان محمودآباد از سرشماری ۵۵۰ قو در دامگاه‌ها و ۲۸ قطعه در سرخ‌رود خبر داد. او در یک ویدیو که در پیج اینستاگرام محیط زیست مازندران منتشر شده گفته :«اولین دسته از قو‌های مهاجر در تاریخ ۲۰ آذر ماه وارد سرخ‌رود محمودآباد واقع در استان مازندران شدند و از آن روز محیط‌بانان منطقه را در کانکس‌های اطراف تالاب مستقر کردیم، تعداد جمعیت قو‌ها چیزی حدود ۵۵۰ تا ۶۰۰ قطعه تخمین زده شده است که در ابتدا در تالاب سرخ‌رود که منطقه حفاظت‌شده است مستقر شدند و پس از چند روز حضور در تالاب به سمت دامگاه‌ها پرواز کردند. این قو‌ها بین روستا‌ها و زمین‌های شالیکاری حرکت می‌کنند و امسال هم پس از چند روز استقرار در تالاب سرخ‌رود به سمت دامگاه‌ها حرکت کردند. نمی‌دانیم علت رفتن آن‌ها چیست و این اقدام آن‌ها نیاز به رفتارشناسی دارد، اما همچنان در سرخ‌رود به آنها غذارسانی می‌کنیم.»
تجمع اعتراضی دامگاه‌داران
تالاب سرخ‌رود که از آن به عنوان منطقه امن یاد می‌شود چیزی بین ۲۵ تا ۳۰ هکتار زمین است که بین دو دامگاه «ازباران» و «سرخ‌رود» واقع شده. حتی بعد از این دامگاه‌ها نیز دشت‌های منطقه پر از دام‌های هوایی است.
شکار پرندگان زمستان‌گذران به روش‌های کرس، گذر، شب‌دام، غاز‌دام و دام هوایی از پارسال به مدت ۵ سال در مناطق آزاد و جنگل‌های مازندران ممنوع شده اما این ممنوعیت هم به تخلف در منطقه پایان نداده است، چنان که دیگر محیط‌بانان توان کافی برای مقابله با شکارچیان و متخلفان را ندارند. ۱۸آذرماه، مسلم آهنگری، فرمانده یگان حفاظت محیط زیست مازندران از درگیری دامگاه‌داران فریدونکناری با محیط‌بانان خبر داده بود: «همکاران محیط زیست استان به همراه دو تن از محیط‌بانان منطقه فریدونکنار برای بازدید و سرکشی به دامگاه اوجاکله رفتند که با تجمع اعتراضی و فحاشی حدود ۴۰ تا ۵۰ دامگاه‌دار مواجه شدند.محیط‌بانان برای پرهیز از درگیری به پاسگاه محیط‌بانی پناهنده شدند و این اتفاق را به دادستانی و فرماندار شهرستان گزارش کردند.»
حالا ۱۸روز است که قوهای مهاجر از تنها منطقه امن خود رفته و وارد دامگاه‌ها شده‌اند. منطقه‌ای که بیشترین روش صید مورد استفاده در آن‌ها «کرس» است؛ دامی تونل‌مانند که صیادان هر روز در ورودی آن دانه‌ریزی می‌کنند و با تجمع پرندگان، تعداد زیادی از آنها را صید می‌کنند. هنوز علت دقیق جابه جایی این قوها مشخص نیست. سلمان نیک‌پور از فعالان محیط زیست منطقه به «پیام ما» می‌گوید: «هر سال این جابه‌جایی صورت می‌گرفت. این نقطه ۲۵ تا ۳۰هکتار زمین است و نهایتا ظرفیت هزار قو را دارد و غذای طبیعی تالاب در نهایت یک ماه تا یک ماه ونیم جواب می‌دهد، بعد از آن این قوها وارد دامگاه‌‌ها یا نقاط اطراف می‌شدند. به همین دلیل بعضی دوستان با شیوه غذادهی سنتی دوباره این قوها را به منطقه امن بر می‌گردانند.» او مدعی است که این بار جابه‌جایی بسیار زودتر از موعد صورت گرفته اما تحقیقات او و کارشناسان همراهش موردی از آلودگی در منطقه امن را نشان نداده: «ما فکر می‌کردیم که شاید در آب چیزی ریخته باشند؛ چرا که چند سال قبل نیز گازوییل وارد آب کرده بودند اما نتایج آزمایشات موردی از آلودگی را نشان نداد. علاوه بر این ۱۴ تا ۱۷ فلامینگو حتی روزها در منطقه حضور دارند و در شب سایر گونه‌ها و اردک‌سانان هم وارد آب می‌شوند و اگر آلودگی بود، نمی‌آمدند.» او با همراهی دوستانش شبانه منطقه را زیر نظر گرفته: «چند شبی در منطقه گشت زدیم ولی موردی از آزار و اذیت مشاهده نشد، شواهد هم نشان می‌دهد که این قوها در دامگاه‌ها نیز جابه‌جا می‌شوند. بنابراین به احتمال قوی علت جابه‌جایی این قوها دستیابی به غذای بهتر بوده است.» این جابه‌جایی زودتر از موعد اما به صید و شکار این قوها انجامیده است.
مسعود محمدی، مدیر عامل انجمن حمایت از پرندگان مهاجر که از موافقین غذادهی به قوهاست به «پیام ما» می‌گوید: «دور تا دور منطقه امن را دامگاه فرا گرفته. برای همین هم تشکل‌های محیط زیستی به قوها غذادهی می‌کنند تا همان جا بمانند. امسال اما کمک‌های مردمی کم بود. تا پارسال روزی بیش از هزار تن غذا برایشان می‌ریختیم اما در این یک ماهی که قوها آمدند، کلا یک تن غذا ریخته‌ایم. خیلی از تشکل‌ها جلوی ما ایستادند. آنها می‌گویند غذا دادن اشتباه است. خب اگر ما غذا ندهیم ماجرایی که امسال برای قوها پیش آمد تکرار می‌شود.»
به گفته او تاکنون بیش از از ۲۰۰قو در اثر این حرکت به سمت دامگاه صید شده‌اند:«چون تعداد قوها امسال خیلی کم بود و از آن طرف هم کمکی برای تهیه غذا نشد، قوها وارد دامگاهایی شدند که غذا به وفور یافت می‌شود و شاید تاکنون بالغ بر ۲۰۰قو در آن محدوده صید شده.»
روش معمول صید در این دامگاه‌ها کرس است و این فعال محیط زیستی مدعی است که ۹۰درصد شکار صورت گرفته بدین طریق بوده:«دامگاه یک منطقه یک منطقه فرضا ۱۰هکتاری است که دورش درخت و وسطش زمین شالیزار.این افراد در چنین محدوده‌ای تونل می‌زنند، تونلی که دور و برش تور وسطش هم سرپوشیده است و در انتها به زمین‌های کشاورزی می‌خورد. این دامگاه داران برای شکار از داخل زمین شالیزاری گندم را مثل یک خط می‌ریزند تا داخل کرس و پرنده‌ها نیز با آمدن به سمت این غذا، در داخل کرس حبس می‌شوند.» او معتقد است که در نهایت این قوها از باغ‌های پرندگان سر در می‌اوردند:«خیلی کم پیش می‌آید که قو را بکشند. اکثر این قوها سر از باغ پرندگان در می‌اوردند، خصوصا باغ پرندگان تازه تاسیس و من شنیدم که اکثر این قوهایی که زنده گیری شدند به سمت قم رفتند.»
محیط زیست: چاره‌ای جز غذادهی نداریم
قوهای فریادکش زمانی سر از دامگاه‌ها درآورده‌اند که هنوز به زمان اوج حضور این پرندگان در منطقه نرسیدیم و از طرفی دیگر صیادان نیز به دلیل کم شدن تنوع گونه‌های مهاجر در منطقه چشمشان به صید این پرنده‌هاست. حسینعلی ابراهیمی کارنامی، مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران اما از نبود امکان محیط زیست برای محافظت بیشتر در منطقه می‌گوید: «حفاظت برای دیروز و امروز نیست. ما هر سال برنامه حفاظتی داریم. اینکه کمبود نیرو داریم و شهرستان‌های دیگر ما مثل میانکاله و فریدونکنار هم نقاط حساسی هستند، ولی با همه این‌ها با فرود قوها برای حفاظت ویژه، روزانه نیروهایی از اداره کل یا از شهرستان ‌همجوار به منطقه می‌فرستیم تا اقدامات حفاظتی تشدید شود.» او درباره اقدام ویژه محیط زیست یا درخواست کمک می‌گوید: «چه کسی به ما کمک می‌کند؟ کمک ما خودمانیم. خیلی‌ها حرف می‌زنند ولی در عمل هیچ چیز ندیدیم. الان همین مسئله بازار فریدونکنار مورد خاصی است اما همه افرادی که حرف زدند و اعتراض کردند، شده یک بار به بازاریان اعتراض کنند که آقایان این کار شما یک کار غیراخلاقی و غیر قانونی است و ما مخالفیم؟»
ابراهیمی کارنامی اگر چه به لحاظ کارشناسی غذادهی دستی به قوها را تایید نمی‌کند اما معتقد است که این امر در منطقه سرخ‌رود تنها راه حفاظتی است : «در مجموع غذا دادن به حیات وحش از نظر علمی غلط است و ما نباید غذا بدیم، اما در برخی مناطق مانند سرخ‌رود به ناچار برای اینکه اطرافش پر از دامگاه است و همه این‌ها به صورت بالقوه جان این حیوانات را تهدید می‌کند، ناچار به غذادهی هستیم تا پرندگان پراکنده نشوند. با این روش هم حفاظ بهتر صورت می‌گیرد و هم دست‌درازی متخلفان احتمالی کاهش می‌یابد. بنابراین باید سرخ‌رود را یک مورد خاص در نظر بگیریم.»

به اشتراک بگذارید:





نظر کاربران

محمدعلی یکتانیک

ممنون بابت خبر، ملغمه ای از اطلاعات نسبتا درست و کاملا نادرست بود.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *