سال ۲۰۲۱ همانند سال‌های گذشته با وقوع آتش‌سوزی‌های جنگلی گسترده‌ای در دنیا همراه بود. تغییرات اقلیمی مانند پنکه‌ای عمل کرد که زبانه‌های آتش به سرعت پخش شدند و بخش‌هایی از آمریکا، صربستان و ترکیه را سوزاندند. وقوع آتش‌سوزی‌های جنگلی در سالی که رو به پایان است یک میلیون و ۷۶ میلیارد تن کربن در جهان منتشر کرد. این میزان بیش از دو برابر میزانی دی‌اکسید‌کربنی است که آلمان سالانه منتشر می‌کند.

به گفته دانشمندان برنامه کنترل اتمسفر کوپرنیک اتحادیه اروپا (CAMS) آتش‌سوزی‌های جهان در سال 2021 در مجموع 1760 مگاتن کربن منتشر کردند که معادل 6450 مگاتن دی‌اکسید کربن است. به عبارت دیگر میزان انتشار دی‌اکسید‌کربن از آتش‌سوزی‌های جنگلی امسال، 148 درصد بیشتر از کل انتشار سوخت‌های فسیلی اتحادیه اروپا در سال 2020 بود.
به گزارش گاردین، داده‌های برنامه کنترل اتمسفر کوپرنیک اتحادیه اروپا که از سال ۲۰۰۳ به ثبت رسیده‌اند نشان می‌دهد در برخی از مناطقی که به شدت گرفتار شعله‌های آتش شدند، از ژانویه ۲۰۲۱ تا ماه نوامبر، میزان بالاتری از انتشار گاز کربن در آنها دیده شده است؛ مناطقی مانند یاکوتیا در صربستان،‌ ترکیه، تونس و غرب آمریکا.مارک پرینگتون، دانشمند ارشد برنامه کوپرنیک می‌گوید که مناطق وسیع‌تر در مدت زمان بیشتری سوختند. او می‌گوید: «در مناطق خشک‌تر با دمای بالاتر، تغییرات اقلیمی خطر اشتعال‌پذیری و آتش گرفتن پوشش گیاهی را افزایش می‌دهد.» بررسی‌های برنامه کوپرنیک نشان می‌دهد که میزان انتشار کربن ناشی از آتش‌سوزی‌های جنگلی به بالاترین حد خود نرسیده است اما تغییرات اقلیمی روی این میزان تاثیر خواهد‌گذاشت.
یاکوتیا منطقه‌ای است در شمال شرقی صربستان که تابستان امسال بیشتر از هر تابستان دیگری (از سال ۲۰۰۳ تاکنون) گاز دی‌اکسید‌کربن شده است. اما در مناطق غربی این کشور آتش‌سوزی‌های گسترده میزان انتشار دی‌اکسید‌کربن روزانه از میانگین سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۲ بسیار بالاتر بوده است.
در آمریکای شمالی، میزان انتشار دی‌اکسید‌کربن بر اثر وقوع آتش‌سوزی‌های کانادا، کالیفرنیا و منطقه شمال غربی اقیانوس آرام، نزدیک به ۸۳ میلیون رسید. دود این آتش‌ها آنقدر زیاد و گسترده بود که با عبور از اقیانوس اطلس به اروپا رسید. آتش‌سوزی دیکسی در کالیفرنیا که حدود ۴هزار کیلومتر را در بر گرفت، بزرگترین آتش‌سوزی است که در تاریخ این ایالت به ثبت رسیده. تغییرات اقلیمی که باعث گرم‌تر و خشک‌تر شدن تابستان‌های نواحی دریای مدیترانه،‌ به ویژه ترکیه و یونان شده، شعله‌های آتش نیز شدت بیشتری پیدا کرده‌اند. هزاران نفر در این کشورها از خانه‌هایشان تخلیه شده‌اند.
بسیاری از کشورهای اطراف مدیترانه شرقی و مرکزی در ماه‌های جولای و آگوست آتش‌سوزی‌های جنگلی چندین روزه‌ای را تجربه کردند که منجر به غلظت ذرات معلق کوچک‌تر از 2.5 میکرون و کاهش کیفیت هوا شد. در همین حال گرم و خشک بودن هوا در طول ماه‌های تابستان شرایطی ایده‌آل برای وقوع آتش‌سوزی‌های شدید و طولانی‌مدت فراهم می‌کرد. دیگر کشورهایی که تحت تأثیر آتش‌سوزی‌های ویرانگر قرار گرفتند عبارتند از یونان، ایتالیا، آلبانی، مقدونیه شمالی، الجزایر و تونس.
بررسی‌های برنامه کوپرنیک نشان می‌دهد کیفیت هوای این مناطق به خاطر ذرات مضری که سلامت انسان را در معرض خطر قرار می‌دهند، بدتر شده است.
فرصتی ۱۰ ساله برای نجات مرجان‌ها
افزایش میزان انتشار دی‌اکسید کربن در اتمسفر با وقوع آتش‌سوزی‌های گسترده در سال 2021 در حالی است که تغییرات اقلیمی در دریا هم تبعاتی جدی به دنبال داشته است. به طوری که بررسی‌های جدید نشان می‌دهد اگر روند تغییرات اقلیمی و ماهیگیری بی‌رویه به همین شدت ادامه پیدا کند تا ۵۰ سال آینده تمام صخره‌های مرجانی غرب اقیانوس هند از بین می‌روند. بر اساس این بررسی‌ها صخره‌های مرجانی و تنوع زیستی که در آب‌های سی‌شل گرفته تا منطقه دلاوگا در سواحل موزامبیک و آفریقای جنوبی وجود دارند، تا سال ۲۰۷۰ منقرض می‌شوند. در نتیجه زندگی و منابع غذایی صدها هزار نفر در معرض خطر قرار می‌گیرد. این تحقیق که در مجله پایداری طبیعت منتشر شده صخره‌های مرجانی ۱۰ کشور در اطراف اقیانوس هند را بررسی کرده است. نتایج آن نشان می‌دهد مرجان‌های موجود در برخی جزایر در معرض خطر بیشتری قرار دارند چرا که گرمایش کره زمین باعث بالا رفتن دمای آب‌ها شده و رنگ مرجان‌ها را سفید کرده است. وقتی جلبک‌های زنده در بافت مرجان‌ها از آن خارج می‌شوند، رنگ این صخره‌ها کاملا سفید می‌شود. آنها می‌توانند زنده بمانند اما آسیب‌پذیری و خطر مرگ‌شان بالاتر می‌رود. جان صخره‌های موجود در مناطق شرقی و جنوبی ماداگاسکار به شدت تهدید می‌شود. علاوه بر تغییرات اقلیمی، ماهیگیری بی‌رویه به‌ویژه صید شکارچی‌های راس هرم غذایی، اکولوژی مرجان‌ها را تغییر می‌دهد و جلبک‌هایی تولید می‌شوند که مرجان‌ها را خفه می‌کند.دیوید اوبرا، رئیس گروه تحقیقاتی این گزارش می‌گوید: «بزرگترین تهدید تغییرات اقلیمی در ۵۰ سال آینده رخ می‌دهد.» به گفته او همانطور که دولت‌ها اثرات تغییرات اقلیمی را در ۵۰ سال آینده تخمین می‌زنند، چه به اهداف گرمایش زمین تا ۱.۵ درجه سانتی‌گراد برسیم یا نه، به اقدامات ما در ۱۰ سال آینده بستگی دارد. در واقع اصل کار در ۱۰ سال آینده باید صورت بگیرد. از بین رفتن صخره‌های مرجانی یعنی کل مرجان‌ها منقرض شوند. اوبرا می‌گوید: «ممکن است همچنان برخی از موجودات را در اطراف آنها ببینید اما آنها نمی‌توانند مرجان بسازند. جلوگیری از افزایش سطح دریاها، گردشگری و ماهیگیری به ویژه برای خانوارهای کم‌درآمد از ویژگی‌های مرجان‌هاست که هم‌اکنون در معرض خطر قرار دارد. شرق آفریقا به میزان گسترده‌ای به گردشگری وابسته است و این وابستگی به سلامت مرجان‌ها بستگی دارد.»گرمایش کره زمین، صید بی‌رویه، آلودگی و تخریب محیط زیست از دهه ۵۰ میلادی تاکنون باعث شده تعداد مرجان‌ها نصف شود. در واقع افزایش دمای زمین باعث می‌شود اکوسیستم لازم برای بقای بچه ماهی‌ها از بین برود. میشال گودکا، دانشمند دیگری که روی این تحقیق کار کرده می‌گوید ارزیابی‌ها نشان می‌دهد صید شکارچی‌های راس هرم غذایی در صخره‌های مرجانی، جان آنها را بیشتر تهدید می‌کند. به گفته او صید محلی محلی باید با مدیریت بهتری انجام شود تا سلامت مرجان‌ها و ذخیره‌ای پایدار از ماهی‌هایی که معیشت ۲۵۰هزار نفر از بومیان را تامین می‌کند، حفظ شود.
کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای کافی نیست
اوبرا می‌گوید علاوه بر کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، قوانین صید و بالا بردن میزان مشارکت افراد محلی در مدیریت مرجان‌ها می‌تواند به نجات جان آنها کمک کند. در واقع این بررسی‌ها نشان می‌دهند که تغییرات اقلیمی که با بحران‌های تنوع زیست محیطی گره خورده است به سرعت باید رسیدگی شوند؛ موضوعاتی که در نشست تغییرات اقلیمی گلاسکو موسوم به کاپ ۲۶ و همچنین در نشست تنوع زیستی کاپ ۱۵ در کونمینگ چین پرداخته شده است. اوبرا می‌گوید که برای تهدیدات ناشی از تغییرات اقلیمی به مرجان‌ها باید اقدامات جدی صورت گیرد.