آنچه من می‌گویم نه بزرگنمایی است و نه سیاه‌نمایی بلکه واقعیت محض است. اما از آنجا که گفتن نام من باعث دردسر برایم می‌شود، بدون اسم بنویسید کانالی که این روزها در منطقه حفاظت‌شده «دیمه» در رامهرمز توسط یک شرکت در حال کشیده شدن است، زیستگاه آهوهای این منطقه را با چالش‌های اساسی روبه‌رو می‌کند. البته این مشکل فقط برای آهو‌ها نیست، دام‌ روستاییان و عشایر منطقه نیز راهی برای تردد نخواهد داشت و تنها مسیر ترددی که برایشان باقی می‌ماند اطراف فنس تکثیر آهوی ماست که باعث ناامنی برای آهوهایی که در تکثیر داریم نیز می‌شود.

شهریور سال 1373 منطقه دیمه در راستای احیای محیط طبیعی و حیات وحش منطقه به منطقه شکار ممنوع اعلام شد. 17 سال بعد در جلسه شورای عالی محیط‌ زیست که در مرداد‌ماه برگزار شد طبق مصوبه شماره 344 دیمه با نزدیک به 10 هزار هکتار وسعت به منطقه حفاظت شده ارتقا یافت و در ذیل مناطق چهارگانه حفاظت محیط زیست قرار گرفت.
این مقام آگاه در گفت‌وگو با «پیام‌ما» می‌گوید: «دیمه یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های آهوی ایرانی است. این منطقه تپه‌ماهوری بوده و اشکال زمین‌شناسی شبیه کوه‌های مریخی دارد که حاصل فرسایش آبی هستند. پوشش گیاهی هم در دیمه غنی نیست (درجه مرتعی فقیر) و بارندگی آن کم است. بافت خاک در این منطقه هم بافت مخلوط کوهی است که اگر گذشته دور زمین‌‌شناسی آن را بررسی کنیم مخروطه‌افکن بوده و همین باعث شده تا همین چند سال پیش معادن شن و ماسه کوهی در منطقه فعال باشند.»
به گفته این منبع آگاه خاک دیمه کیفیت مناسب برای کشاورزی را ندارد و از آنجا که میزان بارندگی هم اندک است نه تنها منطقه برای کشت دیم مناسب نیست بلکه با آبیاری غرقابی نیز نمی توان این اراضی را به زیر کشت برد زیرا همانگونه که گفته شد بافت خاک شنی- ماسه‌ای است. او با بیان این مطلب می‌افزاید: «با این حال دیمه زیستگاهی منحصر به فرد برای آهو است و از دیر باز به پرورشگاه آهوی استان شهرت داشته است،‌ پیشتر ما در منطقه قوچ و میش،‌ کل و بز و .. را داشتیم که همگی به واسطه شکار بی‌رویه، چرای بیش از حد دام،‌ تخریب زیستگاه و دخل‌ و تصرف‌های انسانی منقرض شدند.»
او با اشاره به اینکه در سال‌های 84 و 85 برنامه معرفی مجدد آهو در منطقه مطرح شد می‌گوید: «با اعلام دیمه به عنوان منطقه حفاظت شده 21 آهو از جزیره خارک در یک محدوده فنس‌کشی که برای این کار کشیده شده بود،‌ منتقل شدند تا با افزایش جمعیت آنها به مرور در منطقه رهاسازی شوند. علاوه بر این با احداث پاسگاه محیط‌بانی و تجهیز منطقه، حفاظت از زیستگاه افزایش چشمگیری یافت و با کشت گونه‌های گیاهی بومی زمینه را برای تقویت پوشش گیاهی و سپس رهاسازی آهو‌های تکثیر شده فراهم شد.»
در محدوده فنس‌کشی شده تا سال 1396 تعداد آهوها به 180 فرد رسید و از این رو برنامه رهاسازی آغاز شد. آهوهایی که در منطقه رها شدند هم زادوولد خوبی داشتند و تعدادشان به بالای 100 فرد رسید. در این دوره معادنی که در منطقه فعالیت و حضور داشتند با پیگیری‌های اداره محیط‌ زیست از منطقه خارج شد تا تعارضات منطقه به حداقل ممکن برسد. علاوه بر این،‌ دیمه که پیشتر محلی برای برای دفن زباله‌های شهرستان رامهرمز بود از این آلودگی پاک و محل دفن زباله‌ها جابجا و زیستگاه برای آهوها امن شد.
این منبع آگاه درباره محدوده‌ای که توسط این شرکت در اختیار قرار گرفته و باعث ناامنی این زیستگاه شده است‌، می‌گوید: «طرح زیتون‌‌کاری پیش از آنکه دیمه به منطقه حفاظت‌شده بدل شود از سوی جهاد کشاورزی به یک تعاونی (با مشارکت روستاِئیان همانجا) داده شد. بر اساس این طرح یک محدوده سه هزار هکتاری برای کشت زیتون در نظر گرفتند که آب آن هم با پمپاژ از رودخانه جراحی تامین می‌شد. اعضای تعاونی در یک بازه زمانی زیتون و انگور در زمین پرورش دادند و با هزینه گزافی آب را منتقل کردند اما از آنجا که هزینه و فایده کشت و کار همخوانی نداشت، طرح رها و درختان محدوده هم خشک شدند. دو سه سال است که شرکت طلایه‌داران این محدوده را در اختیار قرار گرفته که به نظر می‌رسد مربوط به یک گروه بازنشستگان باشد. ماهیت فعالیت این گروه چندان مشخص نیست و نمی‌دانیم قرار است زیتون‌کاری داشته باشند یا خیر!»
او با اشاره به اینکه شرکت با در اختیار قرار گرفتن محدوده شروع به دست‌اندازی به تپه ماهورها کرده است،‌ می‌افزاید: «آنها می‌خواهند دور تا دور محدوده‌شان کانال با عمق دو متر و عرض دو متر یا بیشتر بزنند که همین کار راه ارتباطی آهو از سمت شمال به جنوب را می‌بندد. علاوه بر آهو راه تردد دام روستاییان و عشایر اطراف هم بسته شده و آنها ناچار می‌شوند از کنار محدوده فنس‌کشی رد شوند که همین اقدام این محدوده را ناامن می‌‌کند.»
احداث کانال تخریب زیادی به همراه دارد‌، به ویژه آنکه کانال از دره رد شده و چنانچه بارندگی داشته باشیم آب وارد کانال شده و فرسایش بیشتر به همراه دارد و عمق کانال را بیشتر می‌کند. همین موضوع باعث شد اداره محیط‌ زیست رامهرمز شکایت اولیه‌ای را تقدیم دادگاه کند، این منبع آگاه می‌گوید: «در دادگاه بدوی بر اساس نظر کارشناسان رای به نفع محیط‌‌ زیست بود و آنها در دعوای کیفری برنده شدند. شرکت با اعتراض دعوا را به دادگاه تجدیدنظر برد که باز هم رای به نفع محیط‌ زیست صادر شد. منتها آنها بار دیگر اعتراض کردند و پرونده به دیوان عالی کشور رفت. در دیوان عالی رای دادگاه تجدیدنظر شکسته شد و این موضوع را مطرح کردند که شرکت سونیتی در حفر کانال نداشته و بنابراین آنها تبرئه شدند و قرار شد در مرجع قضایی استان بار دیگر موضوع مطرح شود. این بار در مرجع قضایی استان رای به ضرر محیط‌ زیست داده شد. در همین رابطه شورای تامین را هم تشکیل دادند و رئیس دادگستری از محدوده بازدید کرد و به شکل شفاهی دستور توقف عملیات را داد اما این دستور تاکنون کتبی نشده نه از سوی شورای تامین و نه از سوی رئیس دادگستری و دادستان.»
آیا این محدوده جزو مستثنیات است؟ این منبع آگاه می‌گوید: «منابع طبیعی هیچگاه محدوده را به شکل قطعی واگذار نکرده و به شکل 3 تا 5 ساله بوده و آنها سندی برای محدوده ندارند بنابراین این محدوده جزو مستثنیات نیست. ضمن اینکه آنها کانال را خارج از محدوده خودشان حفر می‌کنند. در حال حاضر هم مشخص نیست شرکت چه برنامه‌ای برای این محدوده دارد. دو هزار متر از این زمین قبلا به واسطه طرح شکست‌خورده زیتون کاری تسطیح شده بود و آنها قصد دارند خاک‌برداری و خاک‌ریزی بقیه محدوده را داشته باشند. تنها محیط زیست نیست که به عملیات حفر کانال در این محدوده اعتراض دارد بلکه روستایی‌ها و عشایر نیز به این موضوع معترضند. آنها با چوب و چماق تلاش کردند جلوی شرکت را بگیرند که همین کار باعث شد کار از سمت روستاها فعلا متوقف شود و به سمت محدوده محیط‌ زیست آمدند و کار می‌کنند. اگر این کانال حفر شود بخش اعظم دیمه را ما از دست می‌دهیم و سایت تکثیر و رهاسازی آهو شدیدا دچار آسیب می‌شود،‌ ضمن اینکه شاهد حضور مداوم دام در کنار این سایت و ناامنی آن خواهیم بود.»
او می‌افزاید: «این شرکت هیچگونه استعلامی از محیط‌ زیست ندارد و مشخص نیست چطور وقتی دستور به توقف عملیات داده می‌شود چرا این دستور رعایت نمی‌شود.»
به گفته او در صورتی که این تخریب و تصرف وسیع در منطقه حفاظت‌شده دیمه فوراً متوقف نشود نه تنها طرح تکثیر و احیا آهو که با صرف میلیاردها تومان اکنون به ثمر نشسته با شکست مواجه می‌شود و باید برچیده شود بلکه تمام حیات وحش و مخصوصاً آهوهای منطقه نابود می‌شوند.
گفته‌های این منبع آگاه در حالی است که خبرگزاری فارس به نقل از هرمز بهاروند فرماندار رامهرمز در خصوص جزئیات علت تخریب منطقه حفاظت‌شده دیمه عنوان کرد که طرح دیمه به وسعت ۳ هزار هکتار به شرکت طلایه‌داران برای باغبانی و زراعت واگذار شده است در مجاورت منطقه حفاظت‌شده دیمه قرار دارد که مرکز پرورش غزال ایرانی است. در راستای اجرای این طرح کانالی در محدوده واگذار شده طبق توافقی که از سال ۹۵ بوده در حال حفر است. همچنین با حضور دادستان و مسئولان محیط زیست تذکراتی به عوامل اجرایی این طرح داده شده است که مقرر شد با روش‌های امن بدون آسیب به محیط زیست و منابع طبیعی این طرح دنبال شود.