سایت خبری پیام ما آنلاین | گزارش‌های هواشناسی ناتوان از پیش‌بینی سیلاب‌ها

نتایج گزارش ملی سیلاب نشان می‌دهد

گزارش‌های هواشناسی ناتوان از پیش‌بینی سیلاب‌ها

سازمان هواشناسی پیش‌بینی کرده بود که وضعیت بارش در زمستان 97 نرمال تا کمتر از نرمال است اما سیل اسفند 97 آسیب جانی و مالی زیادی وارد کرد





گزارش‌های هواشناسی ناتوان از پیش‌بینی سیلاب‌ها

۲۲ فروردین ۱۴۰۰، ۰:۰۰

گزارش ملی سیلاب نشان می‌‌دهد که سازمان هواشناسی نه تنها در پیش‌بینی‌ها از دقت لازم برخوردار نیست بلکه کارایی لازم برای تولید کردن اطلاعات برای مدیریت مخازن سدها و سیلاب‌ها را هم ندارد.پس از وقوع چند سیل شدید در اسفند97 و فروردین 98 که منجر به خسارات جانی و مالی بسیار در استان‌هایی مانند خوزستان، گلستان، فارس و… شد، دولت دستور تهیه گزارش ملی سیلاب را داد.
در بخشی از این گزارش که به تازگی به صورت عمومی انتشار یافته به مشکلات سازمان هواشناسی در پیش‌بینی سیلاب پرداخته شده است.
این گزارش توسط کارشناسان دانشگاه‎های کشور به سرپرستی دانشگاه تهران تهیه شده است.
اخطاریه‌های هواشناسی قابلیت لازم را ندارد
در ابتدای بخش هواشناسی این گزارش آمده است که بر اساس مصوبات شورای‌‌عالی آب سازمان هواشناسی کشور موظف بوده است که برنامه‌ریزی لازم را برای طراحی و توسعه مداوم یک مدل ملی برای شبیه‌سازی گردش عمومی جو برای تدقیق نتایج مدل‌های جهانی در پهنه کشور، عملی کند اما با وجود ادعای سازمان هواشناسی بر انجام این کار و صحبت‌های داوود پرهیزکار رئیس وقت سازمان هواشناسی در اسفند سال 97 که گفته بود این مدل در حال آزمایش است، این اتفاق نیفتاده است.
گزارش ملی سیلاب عنوان می‌کند که با وجود آنکه خروجی مدل‌های پیش‌بینی هواشناسی جهانی و منطقه‌ای وضوح مکانی نسبتا مناسبی برای پیش‌بینی سیلاب‌های رودخانه‌ای دارند، شکل کنونی انتشار اطلاعیه و اخطاریه‌های سازمان هواشناسی کشور قابلیت بهره‌برداری و استفاده مستقیم در مدل‌های هیدرولوژیکی پیش‌بینی سیل و مدیریت مخازن سدها را ندارد.
در واقع، پیشبینی‌های سازمان هواشناسی برای کاربرد در سطح حوضه‌های آبریز و آبخیز به عنوان واحد مکانی ایجاد سیل تنظیم نمی‌شود و پاسخگوی نیازهای بخش آب کشور در حوزه مدیریت سیلاب نیست.
اشتباه بزرگ هواشناسی در سیلاب زمستان 97
مشکل دیگر سازمان هواشناسی اینگونه مطرح شده است که صحت پیش‌بینی فصلی بارش و دمای کشور بین 65 تا 70 درصد بوده و همچنین در ماه‌های گرم صحت آن کمتر از ماه‌های سرد سال است، در واقع دقت پیش‌بینی برای سیلاب در بازه‌های بیشتر از 1 ماه مناسب نیست همچنین سیلاب فروردین 98 نشان می‌دهد که نوع پیش‌بینی سیلاب سازمان هواشناسی برای مدیریت سیلاب مناسب نیست چراکه در آن مقدار مطلق بارش بیان نمی‌شود و به طور کلی این پیش‌بینی برای مدیریت مخزن سدها نمی‌تواند قابل اعتماد باشد.
سازمان هواشناسی در گزارش خود در آذرماه سال 1397 اشاره کرده بود که بر خلاف بارش‌های بیش از نرمال و برخی سیل‌آسا در دو ماه ابتدایی فصل پاییز، وضعیت بارش در فصل زمستان در محدوده نرمال تا قدری کمتر از نرمال پیش‌بینی می‌شود در حالی که سیل اسفند 97 آسیب زیاد جانی و مالی وارد کرد.
اجبار برای موازی‌کاری
گزارش ملی سیلاب نشان می‌دهد که با وجود اینکه سازمان هواشناسی کشور به عنوان تنها سازمان حاکمیتی در تحقیق و شناخت کامل اتمسفر و کلیه پدیده‌های جوی و تاسیس ایستگاه‌های مختلف هواشناسی با توجه به نیازهای کشور شناخته می‌شود اما وزارتخانه‌های نیرو، جهادکشاورزی و سازمان حفاظت محیط زیست به صورت موازی ایستگاه‌های هواشناسی به راه انداخته‌اند در صورتی که اگر خروجی‌های سازمان هواشناسی دقت کافی برای کاربرد مشخص این نهادها را داشت نیازی به این کار نبود.
تعارض پیش‌بینی هواشناسی ایران با جهان در دقت زمانی
پیش‌بینی‌ها و اطلاع‌رسانی پدیده‌های مخرب در کشورهای پیشرفته دنیا، مانند آمریکا، انگلیس و ژاپن معمولا از 15 روز پیش از وقوع آنها دارای دقت قابل اعتنا است و هر چه فاصله زمانی پیش‌بینی کاهش پیدا می‌کند دقت پیش‌بینی هم افزایش پیدا می‎‌کند اما بر اساس گزارش ملی سیلاب در ایران نیز به گفته ریاست وقت سازمان هواشناسی کشور، پیش‌بینی در بهترین حالت 48 تا حداکثر 72 ساعت پیش از وقوع سیلاب و پدیده‌های مخرب می‌تواند در بهبود عملکرد مدیریت سیل در وزارت نیرو مفید باشد. حال این سوال پیش می‌آید که در حالی که سازمان هواشناسی کشور از نتایج مدل‌های بین‌المللی استفاده می‌کند، چگونه پیش‌بینی‌ها دقت زمانی متفاوتی نسبت به سایر کشورها دارد؟
پیش‌بینی‌های هواشناسی
در سطح حوضه‌های آبریز انجام نمی‌شود
یکی از مهم‌ترین مشکلات سازمان هواشناسی این است که پیش‌بینی‌های این سازمان در سطح حوضه‌های آبریز انجام نمی‌شود و بر اساس نظر کارشناسان تهیه کننده گزارش ملی سیلاب پیش‌بینی‌های هواشناسی برطرف کننده نیازهای بخش آب کشور نیست. این گزارش در بخش‌های مختلف خود، تاکید کرده است که اعلامیه‌های سازمان هواشناسی جزئیات کافی برای مدیریت سیلاب را ندارند.
از این رو شرکت‌های تابعه وزارت نیرو در استان‌ها خود در صدد رفع این مشکل برآمده‌اند. به طور نمونه سازمان آب و برق خوزستان از طریق دفتر مدل‌های آب و محیط زیست خود اقدام به ایجاد سیستم‌های پیش‌بینی هواشناسی و هیدرولوژیکی کرده‌اند.
ضعف در تعاملات میان سازمانی
تعامل بین سازمان هواشناسی با وزارت نیرو در حال حاضر محدود به ارسال هشدارهای عمومی و متعدد وقوع سیلاب بدون جزئیات عددی و کاربردی در پیش‌بینی‌های هیدرولوژیکی است در حالی که نگارندگان این گزارش ملی معتقدند حداقل برای مدیریت مخازن سدها به تعاملات و رد و بدل کردن جزئیات اطلاعاتی بیشتری در این تعاملات نیاز است:
« این اخطاریه‌ها یا پیش‌بینی‌ها هم به شکل مستقیم دریافت نمی‌شود و از طریق مدیریت بحران هر استان توزیع می‌شود. شکل و محتوای کنونی پیش‌بینی‌های هواشناسی و هشدارهای سازمان هواشناسی کشور قابلیت بهره‌برداری و استفاده در مد‌ل‌های هیدرولوژیکی بارش-رواناب و به ویژه در مدیریت مخزن را دارا نیست که سبب می‌شود کیفیت اقدامات مدیریتی نیز از این کاستی تاثیر بگیرد.»
کمبودها در محتوا اطلاعیه‌ها سازمان هواشناسی
گزارش ملی سیلاب عنوان می‌کند که چالش اصلی در واقع در محتوا و متن اطلاعیه‌ها و اخطاریه‌های سازمان هواشناسی است چرا که کمیت و گستره مشخص پدیده بارش در آنها منعکس نمی‌شود.
بر اساس پیشنهاد سازمان هواشناسی جهانی، اجزای اخطاریه‌های صادر شده باید حداقل شامل موارد زیر باشد: نوع مخاطره جوی، زمان شروع، زمان پایان، زمان و مدت اوج، مساحت تحت تاثیر، مکان جغرافیایی تحت تاثیر، مقدار، توصیه حفاظتی و وضوح متن اخطار.
با بررسی متن اعلامیه‌های صادر شده توسط سازمان هواشناسی کشور می‌توان دریافت که متن این اعلامیه‌ها فقط نوع مخاطره جوی، زمان شروع (در مقیاس روزانه)، حدود مکان جغرافیایی تحت تاثیر، توصیه حفاظتی و وضوح متن اخطار را در بر می‌گیرد. از طرفی برای استفاده از اطلاعیه هواشناسی در مدیریت سیلاب، لازم است چهار جزء مهم کمی و تاثیرگذار زمان شروع بارش، زمان پایان بارش، عمق یا شدت و مساحت تحت تاثیر در متن اطلاعیه‌ها وجود داشته باشد. از بین این چهار عامل، عمق یا شدت بارش و گستره از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که در هیچ یک از اعلامیه‎های سازمان هواشناسی کشور وجود ندارد. به طوری که حتی در سیل‌های خسارت بار سال های 98 و 97 همچنان کلی گویی در اعلامیه‌های مربوط به وضعیت هواشناسی خوزستان دیده می‌شود که کمکی به وضعیت مدیریت سدها در زمان سیلاب نمی‌کند. به گزارش «پیام‌ما»، بنابر این گزارش به نظر می‌رسد که نقش سازمان هواشناسی دست کم در خسارات به بار آمده در سیل‌های اسفند 98 و 97 چشمگیر است. از سوی دیگر نکته‌های عنوان شده نشان می‌دهد که نیاز به تغییرات اساسی در این سازمان برای پیش‌بینی‌های مربوط به حوضه‌های آبریز وجود دارد تا در آینده وقوع خسارات در سیلاب‌ها کمتر از آنچه در سیلاب‌های ذکر شده است، باشد.
یکی از دلایل ساخت سدها با وجود اثرات زیست محیطی جدی و بر هم زدن نظام هیدرولوژیک مهار سیلاب‌هاست، بنابراین اگر به دلیل نبود پیش‌بینی‌های لازم هواشناسی برای مدیریت مخازن سد این کاربرد مهم سدها از بین برود، خسارات و هزینه‌های به بار آمده برای ساخت سدها دو چندان به نظر می‌رسد.

به اشتراک بگذارید:





نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *