سایت خبری پیام ما آنلاین | اثبات فرمان ساخت دروازه پردیس به دست کوروش

پس از 10 سال کاوش، فرضیه باستان‌شناسان ایرانی و ایتالیایی در شهر پارسه به نتیجه رسید

اثبات فرمان ساخت دروازه پردیس به دست کوروش

سرپرست ایرانی هیئت کاوش شهر پارسه: احتمالا کوروش بزرگ فرمان ساخت دروازه پردیس پارسه را صادر کرده است و این دروازه باشکوه در دوره فرزندش کمبوجیه به بهره‌برداری رسیده است





اثبات فرمان ساخت دروازه پردیس به دست کوروش

۲۱ بهمن ۱۳۹۹، ۸:۳۷

گمشده بزرگ «تل‌آجری» دو سال پیش پیدا شده بود. باستان‌شناسان ایرانی و ایتالیایی آن زمان در فصل هشتم کاوش‌های تخت‌جمشید، دروازه پردیس شهر باستانی پارس را یافتند. آن‌ها با کشف این گمشده، دریافته بودند که پارسه در دوره کوروش و کمبوجیه بنا شده است. اکنون پس از 10 سال از آغاز این کاوش‌ها، در هفته‌های پایانی کار هیئت مشترک ایرانی‌ایتالیایی، آن‌ها موفق به اثبات فرضیه‌شان شده‌اند: «احتمالا کوروش بزرگ فرمان ساخت دروازه پردیس پارسه را صادر کرده است و این دروازه باشکوه در دوره فرزندش کمبوجیه به بهره‌برداری رسیده است.»

پیش از این باستان‌شناس‌های ایرانی و ایتالیایی در فصل ششم کاوش‌های باستان‌شناسی تل آجری در شهر پارسه که یافته‌های آن از ابتدای کاوش‌ها تا به امروز بسیار در مجامع جهانی اهمیت یافته‌ است، کتیبه‌ای به خط میخی بابلی به‌دست آوردند که یکی از مهم‌ترین ابهامات تاریخی در مورد تخت‌جمشید را حل ‌کرد. با کشف کتیبه بابلی از آجر لعابداری که در زمینه آن نام دروازه حک شده بود، مشخص شد که بنای موجود در تل آجری، ویرانه‌های یک دروازه باستانی است. باستان‌شناس‌ها در کاوش‌های بعدی توانسته بودند بخش دیگری از کتیبه را کشف کنند که کلمه‌ای به خط میخی بر آن دیده می‌شد: «شارو»، به معنی شاه. آن‌ها در مطالعات خود دریافتند که دروازه شهر پارسه در تل آجری تخت‌جمشید در قرن ششم پیش از میلاد مسیح(ع)‌ بنا شده و پس از ویرانی و گذشت دو هزار و 500 سال به تلی از آوار با هزاران قطعه آجر تبدیل شده است.
علیرضا عسکری‌چاوردی، عضو هیات علمی بخش تاریخ و باستان‌شناسی دانشگاه شیراز و پروفسور پی‌یر فرانچسکو کالیری، از بخش باستان‌شناسی دانشگاه بولونیای ایتالیا که هر دو باستان‌شناسی دوره هخامنشی را به خوبی می‌دانند، سرپرستی مشترک کاوش شهر پارسه‌اند. آن‌ها از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۹ در ۱۰ فصل کاوش باستان‌شناسی مجموعه اسناد و مدارک گسترده باستان‌شناسی از این محوطه کشف کردند. این گروه دو سال پیش با مشارکت دانشجویان توانسته بودند که دروازه شهر پارسه را در تل آجری بیابند. آن‌ها در کاوش‌های خود که «از کاخ‌تا‌شهر» نام گرفته بود، مطالعات آب‌وهواشناسی عهد باستان، زیست باستان‌شناسی، استخوان باستان‌شناسی و به‌کارگیری فنون پیشرفته مطالعات ژئوفیزیک و نقشه‌برداری و همچنین مطالعات شیمی کانی‌شناسی را در پارسه به‌کار گرفتند تا زوایای بیشتری را از شهر باستانی پارسه و تخت‌جمشید آشکار کنند.

جزئیاتی درباره دروازه مکشوفه

دروازه مکشوفه در محوطه تل آجری در سه کیلومتری شمال غرب تختگاه تخت‌جمشید قرار دارد. این‌طور که علیرضا عسکری‌چاوردی، سرپرست ایرانی این پروژه بین‌المللی باستان‌شناسی گفته این دروازه بنایی به ابعاد ۳۰ در ۴۰ متر به ارتفاع تقریبی ۱۲ متر بوده است. بنا دارای کریدوری در مرکز بوده است که بخش مرکزی آن را اتاقی مستطیل به ابعاد ۸ در ۱۲ متر تشکیل می‌داده است و در دورن این اتاق مرکزی چهار صندلی نشیمن وجود داشته است. راهروی مرکزی از دو طرف به‌سوی پردیس هخامنشی باز می‌شده است. این دروازه از مواد و مصالح خشت و آجر بنا شده است و سرتاسر نمای داخلی و بیرونی آن مزین به آجرهای رنگین بوده است. بخش پایین و ازاره دیوارها مزین به گل‌های لوتوس، بدنه و نمای دیوارها مزین به انواع پنل‌های رنگین از حیوانات اسطوره‌ای نمادها و سمبل‌های اعتقادی ایران باستان، هخامنشی، عیلام و بین‌النهرین بوده است. مهم‌تر از همه این‌که در اتاق مرکزی کتیبه‌هایی به خط و نگارش بابلی و عیلامی وجود داشته است.

به افتخار فتح بابل

آخرین فصل کاوش‌های باستان‌شناسی هیئت مشترک ایرانی‌ایتالیایی پس از ۱۰ سال در حالی روبه اتمام است که طبق گفته عسکری‌چاوردی باستان‌شناسان به ثبت چنین فرضیه‌ای دست یافته‌اند: «احتمالا کوروش بزرگ فرمان ساخت دروازه پردیس پارسه را صادر کرده است و این دروازه باشکوه در دوره فرزندش کمبوجیه به بهره‌برداری رسیده است.»
او می‌گوید: «مجموع اسناد نگارشی، مواد و مصالح ساخت بنا، موتیف‌های به‌کار رفته در تزئین نمای بنا، تاریخ‌گذاری کربن ۱۴ و جنبه‌های تقدس و تشرف به این دروازه نشان می‌دهد این بنا پس از سال ۵۳۹ قبل از میلاد و به ‌افتخار فتح بابل به‌دستور کوروش بزرگ ساخته‌ شده است، فرزند کوروش بزرگ هم‌زمان با حکومت پدر در شهر بابل به مدت هشت سال فرمانروا بود و در سال ۵۲۹ قبل از میلاد به پادشاهی ایران رسید.»
سرپرست ایرانی این پروژه بین‌المللی باستان‌شناسی در رابطه با اهمیت این دروازه در شهر پارسه، چنین توضیحی دارد: «کوروش هخامنشی به‌دلیل اهمیت مذهبی و فتح مهم‌ترین شهر دنیای باستان، بابل، دستور ساخت این دروازه را صادر کرد و کمبوجیه فرزندش به‌دلیل علاقه به شهر بابل، آشنایی دیرینه با بابلی‌ها و پیوند فرهنگی جهان باستان کار ساخت مجموعه بزرگ معماری شهر پارسه به سبک معماری بابلی را ادامه داد و در دوره‌ او دروازه پردیس شهر پارسه در بخش فیروزی این شهر به‌بهره‌برداری رسید.»

اینجا در آینده سایت‌موزه می‌شود

اکنون تلاش هیئت باستان‌شناسی برای تبدیل این محوطه به سایت‌موزه قابل بازدید برای همه مردم است؛ همه باید کشف بزرگ را به چشم ببینند. وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و موسسه ایزمئو ایتالیا برای حفاظت از سازه‌های خشتی و آجرهای لعاب‌دار این دروازه، اقدامات حفاظتی را فراهم کرده‌اند.
هیئت مشترک ایرانی ایتالیایی پس از انجام مراحل مختلف کاوش‌های باستان‌شناسی در تل آجری مرودشت، فصل دهم کاوش در محوطه تل آجری را از آذرماه آغاز کردند. آن‌ها برای تکمیل کاوش‌های فصل‌های پیشین، تلاش‌هایی برای شناساندن این اثر تاریخی پیش گرفتند و حالا بناست که ساماندهی و آماده‌سازی این محوطه تا پایان سال ادامه داشته باشد.
حمید فدایی، مدیر پایگاه میراث جهانی تخت‌جمشید گفته است: «این کاوش را اقدامی مشترک با همکاران بین‌المللی در حوزه باستان‌شناسی با هدف بهره‌برداری و معرفی این محوطه، بناها و آثار تاریخی منحصر به‌فرد دوران هخامنشی به گردشگران انجام شد.» به گفته او با توجه به پیشرفت هم‌زمان عملیات اجرای سقف حفاظتی بر روی این محوطه تاریخی، امید می‌رود که در آینده‌‌ای نزدیک این محوطه به‌عنوان یک سایت‌موزه مهم بتواند به عموم بازدیدکنندگان پارسه عرضه شود. فدایی حفاظت و توسعه مراحل مختلف بهره‌برداری از این محدوده تاریخی را گام مهمی در حوزه میراث‌فرهنگی و گردشگری کشور می‌داند و می‌گوید: «این محوطه تاریخی در نزدیکی تخت‌جمشید شواهد مهمی و ارزشمندی از شهر پارسه را در خود جای ‌داده است و برای ارائه درکی ملموس از گستره پایتخت هخامنشیان، می‌تواند در توسعه گردشگری منطقه گام مهمی تلقی شود.»

به اشتراک بگذارید:





مطالب مرتبط

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *