خوشحالی برای یک سراب

در پی اعتراض کشاورزان اصفهانی، درهای سد زاینده رود به مدت 20 روز گشوده شد  

 

کشاورزان معترض اصفهانی به آنچه انتظار آن را می‌کشیدند، رسیدند. سد زاینده رود نیمه شب گذشته برای کشت کشاورزان شرق و غرب اصفهان باز شد و آنطور که اعلام شده است حدود دو روز دیگر به اصفهان و سی و سه پل خواهد رسید. اما اکنون سوال اینجاست که آیا این راه حل موقتی دوای درد کشاورزان این منطقه است؟

پیش از این به دلیل نگرانی شدید تامین آب شرب، احتمال بازگشایی زاینده رود برای کشاورزی و باغات صفر اعلام شده بود. اما در پی اعتراضات صورت گرفته از سوی کشاورزان، قول‌هایی در خصوص بازگشایی این سد داده شد. البته  حسن ساسانی معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای اصفهان،  علت این رها سازی آب را پشتوانه بارش‌های مؤثر در سال آبی جاری، اعلام کرد و گفت: این آب برای کشت پاییزه کشاورزان اصفهان حدود 20 روز باز  خواهد بود.

ساسانی در مورد اینکه چرا با وجود مشکل تامین آب شرب برای اصفهان، این آب برای کشاورزی باز می‌شود،  این چنین گفته است: «همچنان نگران تامین آب شرب اصفهان هستیم، اما واقعیت این است که 17 هزار هکتار باغ به معنای ریه اصفهان در منطقه غرب در حال نابودی است و اگر این باغات از بین رود اصفهان علاوه بر آب، هوای خود را از دست خواهد داد.»

همچنین او در خصوص تأثیر بارشهای اخیر بر ذخیره سد زاینده‌رود و تأمین آب شرب اصفهان، گفته: با توجه به بارش‌های صورت گرفته و همچنین بارشهای پیش رو مشکلی برای تأمین آب شرب در تابستان نخواهیم داشت. نگرانی ما برای سال آینده است و با توجه به پیش‌بینی‌های صورت گرفته امیدواریم برای تأمین آب شرب در سال آینده دچار مشکل نشویم. 

رهاسازی آب، راه حل دائمی نیست

در همین خصوص اسماعیل کهرم فعال محیط زیست به پیام ما می‌گوید:  رهاسازی آب سدزاینده رود بیشتر یک ژست برای راضی کردن جمعیت کشاورزان اصفهان ، به خصوص کشاورزان ورزنه و اطراف گاوخونی است.  این روش راه مدیریت بیآبی این منطقه نیست و باید تغییری  در الگوی کشت ایجاد شود.

هنوز در اصفهان محصولاتی همچون برنج و هندوانه کشت میشود که این محصولات به حدی آببر است که کشت آنها به صرفه نیست. به طور مثال  ما پنج هزار دلار صرف کاشت یک کیلو هندوانه  میکنیم و بعد آن را به قیمت پنج هزار دلار میفروشیم.» 

به گفته کهرم اینکه اکنون میزان بارندگی خوب بوده است و سبب شده که سد زاینده رود را باز کنند دلیلی نمیشود که در آینده هم وضعیت این چنین باشد . این موضوع یک مدیریت قوی را میطلبد. 

تجمع کشاورزان اصفهانی

حدود چهار ماه پیش بود که کشاورزان شرق حوضه آب‌ریز زاینده‌رود اصفهان تجمع اعتراضی بر پا کردند. این کشاورزان درخواست داشتند که آب زاینده رود برای کشت زمین‌هایشان جاری شود. حسنعلی مبینی‌نژاد (نماینده استان اصفهان در شورای عالی استان‌ها) در همین رابطه گفته بود: « از زمان آغاز بحران ‌آب، کشاورزان به‌طور مرتب با مسوولان مختلف از فرمانداری و استانداری گرفته تا شورای شهر و نمایندگان مجلس، برای رفع و رجوع مشکلات‌شان در تماس بوده‌اند. آنها اعتراضاتشان را تاکنون به اشکال مختلف نشان داده‌اند. الان هم مدتی است که این اعتراضات در قالب تظاهرات انجام می‌شوند.»

تخریب خط لوله انتقال آب برای بیست و چندمین بار

کشاورزان اصفهانی که تعطیلی کشت و کار را خود به دلیل نبود آب می‌بینند، در دیگر سوی این ماجرا مشاهده می‌کنند که لوله‌هایی آب را به یزد انتقال می‌دهد. همین موضوع درگیری و تنشی را به وجود آورده است که ظاهرا پایانی بر آن وجود ندارد. آذرماه امسال برای بیست و پنجمین بار  خط لوله انتقال آب به یزد تخریب شد. آنطور که ایسنا گزارش داده است این اتفاق در منطقه قارنه استان اصفهان انجام شد و سه حوزچه ذخیره آب و تعداد 10 عدد تیرروشنایی مسیر تخریب شدند.

محمدمهدی جوادیان‌زاده مدیرعامل شرکت سهامی آب منطقه‌ای یزد میزان خسارت این تخریب را  بیش از چهار میلیارد تومان برآرود کرده  و گفته بود:  این تعرضات سبب شده است که وضعیت تامین آب شرب استان یزد با خلل و مشکلات بسیاری روبه رو شدیم .

 نماینده استان اصفهان در شورای عالی استان‌ها،  در توصیف وضعیت کشاورزان معترض، این چنین می‌گوید: این نکته را باید لحاظ کرد که این مردم همه متدین و دوستدار نظام هستند اما به هر حال، اگر نتوانند کشاورزی کنند، از آنجا که منبع درآمد دیگری ندارند، زمین‌گیر خواهند شد. آنها خانواده‌دار هستند و باید قادر باشند چرخ زندگی‌شان را بچرخانند.  نمایندگان دستگاه‌های مختلف دولتی، تاکنون جلسات متعددی با کشاورزان معترض داشته است. در سال گذشته، دولت وعده‌هایی مبنی بر جاری ساختن آب برای کشت پاییزه امسال، به جبران انجام نشدن کشت پاییزه ۹۶، به کشاورزان داد. هم‌چنین، دولت، در همان سال، طی یک مورد به کشاورزان و احتمالا نه به همه آنها، مبلغی بین یک الی سه‌و‌نیم میلیون تومان اهدا کرد. امسال هم طبق وعده استاندار، مجددا مبلغی به کشاورزان داده شد. لازم به ذکر است که این مبلغ از نیم میلیون تومان فراتر نرفته است که البته بازهم به همه داده نشده است.

راه حل چیست

اکنون درهای سدزاینده رود به روی کشاورزان و مردم  اصفهان گشوده شده است  و آنطور که ایسنای اصفهان نوشته است این خبر را قریب به ۳ میلیون نفر ساکن شهر اصفهان دنبال می‌کنند و از شنیدن  آن خوشحال هستند اما باید پرسید بعد از رهایی بیست روزه آب وضعیت چگونه خواهد بود؟ 

به گفته کهرم این استاد پیشکسوت محیط زیست  این ها همه راه‌حل‌های موقتی است که درمان این درد نیست و نیاز است  مدیریت صحیحی بر منابع آبی صورت گیرد.

همچنین نیاز است انقلابی در کشت کشاورزان مناطق خشک کشور از جمله اصفهان و یزد صورت گیرد و این کشاورزان  با دست کشیدن از کشت محصولات آب‌بر کمک بزرگی به مردم و سرزمین کم‌آب ایران زمین بکنند.