رونق تور‌های رنگ بازی در ایران

این جشن به گفته محققان هندی تهدیدی برای طبیعت و مهم‌تر از آن جان انسان است

برگزاری تورهای رنگ با وجود اعتراض فعالان محیط زیست و گردشگری همچنان در ایران ادامه دارد. تورهای رنگ، مد تازه امسال برخی سودجویان برای کسب در آمد از یک فعالیت ضد محیط زیستی بود. شبیه‌سازی جشن هولی هند در ایران تحت عنوان تورهای رنگ بازی به دلیل جذابیت‌های بصری به سرعت مورد توجه برخی اقشار قرار گرفت. با این وجود کسی از آسیب این تورها خبر نداشت تا اینکه صدای اعتراص جوامع محلی و فعالان محیط زیست و گردشگری بلند شد.

موضوع تورهای رنگ بازی و آسیب‌های آن، اوایل امسال پس از انتشار ویدئوی گلایه یک چوپان محلی از دردسرهایی این تورهای رنگ برای دام‌هایش مطرح شد و بسیاری نسبت به آن موضع گرفتند. حتی برخی از برگزارکنندگان پس از اطلاع از آسیب‌های آن نسب به فعالیت خود در زمینه این تورها عذرخواهی کردند. با این وجود همچنان برگزاری این تورها توسط برخی افراد و آژانس‌های سودجو ادامه دارد. به عنوان مثال یکی از دفاتر گردشگری در یکی از شهرهای ایران اقدام به برگزاری این تور کرده است و همچنان برای برنامه‌های بعدی خود تبلیغات می‌کند. «هومن یوسفی» ـ مشاور و کارشناس ارشد مدیریت استراتژیک ـ در تحلیل آسیب‌های این جشن وارداتی به پژوهش‌ها و نظریات محققان و روزنامه‌نگاران هندی استناد کرده و نوشته است: «بسیاری از افراد مطلع در هندوستان این جشن را به دلیل آسیب‌هایش دیگر برگزار نمی‌کنند. این آسیب‌ها هم جسمی و هم مرتبط با محیط زیست است. در هر حال فرقی نمی‌کند رنگ شیمایی با فشاری که هنگام پاشیدن دارد ابتدا بدن انسان و بعد هر موجود زنده‌ای را تا شعاع چند کیلومتری آلوده خواهد کرد.  

«Satyajit N.singh» نویسنده و روزنامه‌نگار حوزه علوم و از مدیران موزه‌های علوم هند در شهر کلکته است. او در مقاله‌ای درباره این جشن مقدس هندی‌ها که تازگی و نابخردانه در ایران شایع شده است، صرف‌نظر از تاریخ آن و یا افسانه‌هایی که در شرح آن گفته شده و برای هندی‌ها کاملا آشنا است، به فلسفه علمی جشن «هولی» پرداخته و یادآور شده که جشن رنگ در فصل بهار برگزار می‌شود؛ دوره‌ای که بین پایان زمستان و شروع تابستان است. در این مرحله رشد باکتری‌ها در اتمسفر و در بدن زیاد است و آتش روشن کردن در این جشن باعث کشتن باکتری‌ها می‌شود.او می‌گوید که با روشن کردن آتش، مردم خاکستر بر پیشانی می‌گذاشتند و با برگ‌ها و گل‌های درخت انبه به سلامتی خود کمک می‌کردند. سپس با حرکات رقص و کمک گرفتن از رنگ‌ها به احیای بدن خود کمک می‌کردند، اما این رنگ‌ها چه بودند؟رنگ سبز ترکیبی از برگ‌های خشک شده درختان، برگ‌های بهاری، سوزن‌های کاج. رنگ زرد متشکل از گل آفتابگردان و کوکب. رنگ قرمز درست شده از رز یا پوست درختان سیب جنگلی، انار، زعفران، مخلوط آهک، زردچوبه و پودر پرتقال. رنگ آبی تهیه شده از انگور بنفش. رنگ قهوه‌ای ترکیبی از برگ‌های خشک شده چای و برگ درخت افرا و رنگ سیاه که از برخی گونه‌های انگور تهیه می‌شد.

به گفته این روزنامه‌نگار هندی مردم در جشن اصیل هولی، بدن خود را با رنگ می‌پوشاندند نه این‌که روی دیگران رنگ بپاشند.

او گفته که رنگ‌های مصنوعی موجود در بازار که اکنون در جشن رنگ استفاده می‌شود، دارای مواد سمی اکسید سرب، گازوئیل، ید، کروم و سوفلات مس است، بنابراین در جشن رنگ بیش از آن‌که طبیعت آسیب ببیند، سلامتی افراد در معرض خطر است.

این روزنامه‌نگار علمی ترکیب رنگ‌هایی که در این جشن استفاده می‌شود را این‌طور شرح داده است: رنگ سبز حاوی سولفات مس که آلرژی چشم و کوری موقت را ایجاد می‌کند. رنگ قرمز حاوی جیوه که خطر ابتلا به سرطان پوست، عقب ماندگی ذهنی و فلج و آسیب بینایی را به همراه دارد. رنگ بنفش حاوی یدیدکروم که آسم و آلرژی را سبب می‌شود. رنگ نقره‌ای حاوی برمید آلومینیوم که سرطان‌زا است. رنگ آبی که مشکلات پوستی به دنبال دارد و رنگ سیاه که نارسایی کلیه و ناتوانی یادگیری را موجب خواهد شد.‌‌