سایت خبری پیام ما آنلاین | تقویت سفره‌های زیرزمینی با آبخیزداری

تقویت سفره‌های زیرزمینی با آبخیزداری





۲۰ آبان ۱۳۹۷، ۱۰:۰۶

تقویت سفره‌های زیرزمینی با آبخیزداری

معاونت سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری :  میزان افت آبهای سفره‌های زیرزمینی توسط طرحهای آبخیزداری جبران می‌شود

 

اهمیت طرح‌های آبخیزداری با هدف تقویت آب‌های زیر زمینی و جلوگیری از فرسایش خاک به حدی است که از صندوق توسعه ملی بودجه خاصی را به این کار اختصاص یافته است.

در برنامه بودجه امسال،  ۲۰۰ میلیون دلار از محل صندوق توسعه ملی برای طرح‌های آبخیزداری با هدف جلوگیری از هدررفت آب، فرونشست آب به سفره‌های آب زیرزمینی و جلوگیری از سیل، گسترش پوشش گیاهی و تغذیه سفره های آب زیرزمینی اختصاص داده شد.

به باور کشاورزان و فعالان عرصه منابع طبیعی در اجرای طرح های آبخیزداری نه تنها در تغذیه و تقویت سفره های زیرمینی موثر هست، بلکه از ویرانی زیرساخت ها عمومی و منابع آبی جلوگیری می کند و میزان آبدهی قنات ها، چشمه ها، چاه‌های عمیق و نیمه عمیق را نیز افزایش می دهد.

آبخیزداری، حفاظت از خاک

عبدالعلی آبتین کارشناس کشاورزی و منابع طبیعی، در توضیح آبخیزداری به پیام ما گفت: آبخیزداری به معنی حفاظت از بستر زمین در مقابل شستشوی خاک است. برای اینکار از کاشت درخت و گیاهانی که ریشه آنها می‌تواند خاک را نگه دارد استفاده می‌کنند. 

به گفته آبتین ارزشمندترین ماده روی زمین، خاک کشاورزی است و بیش از 500 سال طول می‌کشد که یک سانتی‌متر خاک تولید شود. 

با به خطر افتادن خاک، زمین قوتی برای پرورش میوه و سبزیجات نخواهد داشت وعملاکاشت و برداشت محصولات کشاورزی با مشکل مواجه خواهد شد و همچنین در صورت نبود مرتعی در زمین حیوانات هم در چرا و تغذیه خود با معضل روبرو می‌شوند. 

عدنان آذرشب کارشناس ارشد سابق موسسه تحقیقات خاک و آب در خصوص اهمیت آبخیزداری در کشور می‌گوید: آبخیزداری می‌تواند به صیانت از منابع آب و خاک کشور کمک کند. در صورتی که به این موضوع توجه نشود به مرور سیل‌های شدید، رسوب گل و لای فراوان که مخازن سدهای پایین دست حوزه آبخیز را به سرعت پر می‌کند، مهاجرت روستاییان به شهر را خواهیم داشت.

اگر آبخیز داری صورت نگیرد، خاک دچار فرسایش شده و باهر بارانی روان می‌شود.این آب همراه با خاک و گل حرکت کرده و در پشت سد انبار می‌شود وسبب می‌شود از ظرفیت سدها برای نگهداری آب کاسته شود. همین موضوع از عمر مفید سدها می‌کاهد. برای جمع کردن خاک پشت سدها نیاز است دوکار صورت گیرد یا اینکه در زمان ساخت سدهایی در عمق سد ایجاد شده تا در مواقع اینچنینی باز شود و آب و خاک جمع شده در پشت سد را شسته و با خود ببرد. دومین کار که هزینه زیادی را هم در پی دارد این است که لایروبی انجام دهند یعنی با دستگاه‌هایی خاک را از درون سدها بیرون کشند که فوق العاده گران و هزینه‌بر است.

محمد درویش عضو هیات مدیره موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور در گفت‌وگو با پیام ما بیان کرد: اصولا هر مشکلی در کشور در پهنه سرزمینی ما به بی‌تفاوتی و بی‌توجهی به آبخیزداری بر می‌گردد.

200 میلیون دلار به آبخیز داری اختصاص یافته است. این خبری خوب است چراکه لزوم توجه به آبخیز داری در کشور بسیار بیشتر از گذشته احساس می‌شود.به گفته درویش بی‌اهمیتی به مرزهای آبخیز داری سبب تنش‌های محیطی در کشور شده است.

درویش می‌گوید: هم‌اکنون متاسفانه میزان فرسایش خاک در کشور ما به 2 میلیارد متر رسیده است. کشور ایران یک درصد خاک دنیا را دارد اما یک دوازدهم کل فرسایش خاک جهان را دارد. اینها نتیجه این مساله است که حوزه‌های آبخیز داری را مدیریت نکرده‌ایم.

به اعتقاد درویش، رویش‌های جنگلی کشور قربانی اراضی کشاورزی و باغ‌ها شده‌اند و راه‌سازی و ساخت و ساز ویلا نیز کشاورزی و باغ‌های ما را نابود کرده است. و اگر بتوانیم علم مدیریت آبخیزداری را در پهنه سرزمینی اعمال کنیم می‌توانیم امید داشته باشیم که آب‌های حاصل از بارندگی رها نشده و به داخل زمین فرو روند.

درویش اظهار امیدواری کرد که پروژه‌هایی که قرار است برای بهبود وضعیت آبخیز داری کشور مصوب شود در دام سدسازی نیفتد و به جای غلبه تفکر سازه‌ای از تمهیدات مدیریتی در این زمینه استفاده شود.

مهمترین وظایف آبخیزداری 

۱-مطالعه جامع و برنامه ریزی و تعیین خط مشی کلان، تهیه طرح و اجرای برنامه‌ها و حفاظت خاک و نظارت بر آنها ۲-تهیه و تدوین روشها، استانداردها، ضوابط و دستورالعمل‌های فنی ۳-ایجاد و توسعه ایستگاههای اندازه گیری در حوزه‌های آبخیز ۴-تعیین اولویتهای طرحهای تحقیقاتی و برنامه‌های آموزشی ۵-ارایه برنامه‌های ترویجی و اشاعه فرهنگ آبخیزداری در بین آبخیز نشینان ۶-هماهنگی سیاستها و اقدامات مرتبط با آبخیزداری ۷-توسعه ارتباطات بین المللی به منظور هماهنگی و ایجاد کار مشترک

پرویز گرشاسبی معاونت آبخیزداری، امور مراتع و بیابان سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری  با اشاره به اینکه باید براساس ماده 27 قانون افزایش بهره‌وری، میزان افت آب‌های سفره‌های زیرزمینی توسط طرح‌های آبخیزداری جبران شود،می‌گوید: سالانه 13 میلیون متر مکعب بیشتر از تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی برداشت می‌شود. 

 معاونت آبخیزداری، امور مراتع و بیابان سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری اضافه می‌کند: سالانه باید تا 50 درصد افت آب‌های سفره‌های زیر زمینی توسط آبخیزداری جبران شود. 

 وی با اشاره به اهمیت اجرای طرح های آبخیزداری در جلوگیری از افت سطح آب های زیرزمینی و ذخیره آب می‌گوید: اجرای طرح‌های آبخیزداری و آبخوانداری فعالیت‌های ارزانی هستند و یک نوع عدالت اجتماعی را به دنبال دارد و می‌تواند عاملی در مهاجرت معکوس به روستاها باشد. 

 این مقام مسئول با بیان اینکه قیمت آب‌های استحصالی یک چهارم آب‌های ذخیره شده در پشت سدها است، بیان می‌کند: این تحلیل خود وزارت کشور است که این قیمت را برای آب‌های استحصالی و پشت سد ارزیابی کرده است.

 به گفته بسیاری از کارشناسان همچون مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی، مطالعات میدانی و بازدیدهای محلی نشان می دهد که با وجود خشکسالی ها در هر منطقه ای که عملیات آبخیزداری در آن اجرا شده است، آبدهی قنات و منابع آبی دشت ها افزایش یافته و باعث توسعه پایدار کشاورزی و روستاها شده است.

به اشتراک بگذارید:





نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *