خسارت بلایای طبیعی 4برابر سال گذشته

عضو هیات علمی دانشگاه علوم کشاورزی ساری: سیل اخیر مازندران مربوط به تغییر اقلیم است

 

امسال چهار برابر سال گذشته، بودجه به بلایای طبیعی اختصاص یافت. اینکه چرا این حوادث در کشور ما افزایش یافته است بسیاری دلیل آن را تغییرات اقلیمی عنوان می‌کنند.

بارندگی شدید همراه با سیلاب، روزهای جمعه و شنبه هفته جاری در مازندران خسارات زیادی به بخش‌های مختلف زیربنایی، راههای ارتباطی، تاسیسات برق رسانی ، آبرسانی و بناهای مسکونی منطقه وارد کرده است.

محمدباقر نوبخت معاون رییس جمهوری و رییس سازمان برنامه و بودجه کشور در بازدید از مناطق سیل زده غرب مازندران با بیان اینکه دولت در نیمه اول امسال یکهزار و 48 میلیارد تومان بابت خسارت بلایای طبیعی هزینه کرده، گفته این رقم چهار برابر سال گذشته است.

او رقمی را که سال گذشته دولت برای جبران خسارت حوادث طبیعی هزینه کرده بود را، 240 میلیارد تومان عنوان کرد. آنطور که ایرنا می‌نویسد او در جریان این سفر وعده داده که دولت برای رفع خرابی‌های ناشی از سیل اخیر در مازندران کمک می‌کند و بزودی این خرابی ها برطرف خواهد شد.

به گفته نوبخت در جریان سیل اخیر خسارت زیادی در حوزه زیرساخت ها ، ابنیه و واحدهای مسکونی به مردم وارد شده که باید جبران شود. به همین دلیل قرار است چهارشنبه هفته جاری در اولین نشست هیات دولت برای جبران خسارت های سیل تصمیم گیری و برنامه ریزی شود تا علاوه بر کمک های بلاعوض، تسهیلاات ارزان قیمت هم برای بازسازی خرابی ها اختصاص یابد.

نوبخت با اعلام این که بر اساس نظر کارشناسان بارندگی شدید چند روز اخیر در استان‌های شمالی بویژه مازندران در نیم قرن گذشته بی سابقه بوده است، گفته: باید برای پیشگیری از سیل از آبخیزداری در مناطق بالادست مراقبت کرد و همچنین رودخانه ها را هم به موقع لایروبی نمود و زیرساخت ها نیز به شکل پیوسته باید مورد بازدید قرار گیرد . او همچنین با اشاره به اهمیت مسیر کمربندی نوشهر به چالوس و نیز تخریب پل در مسیر این راه ارتباطی شرق به غرب مازندران خواستار تسریع در اصلاح و بازسازی این پل در این مسیر ارتباطی شد .

بلایای طبیعی ایران

سال گذشته بود که اسماعیل نجار رییس سازمان مدیریت بحران ایران را یک کشور پرحادثه اعلام کرد که 35 نوع حادثه طبیعی در آن رخ می دهد. او، زلزله‌های مهیب، سیل، توفان، صاعقه، خشکسالی، سرمازدگی، بهمن، فرونشست زمین، آتش سوزی و گرد و غبار را از جمله این حوادث اعلام کرد.

حالا اما هنوز پاییز شروع نشده یک بلای بزرگ طبیعی خودش را نشان داد. آنقدر در شمال کشور باران باریده که سیل به راه افتاده و خرابی‌های گسترده را به جای گذاشته است. یکی از دلایلی که برای این موضوع بیان می‌شود خشکسالی پیاپی چند سال اخیر و بسته شدن منافذ زمین است. کشوری که چندین سال با خشکسالی به عنوان یک بلای طبیعی دست و پنجه نرم کرده حالا به جای خوشحالی از رفع این بلا و ریزش بارانی ملایم و مداوم باید بلای دیگری همچون سیل را تحمل کند. 

بلای «خشکسالی» چندین سال است که بر سر این کشور سایه گسترانده است. بلایی که به دنبالش حوادث و بلایای دیگر هم آمده. اتفاقاتی همچون آتش سوزی که با توجه به کاهش بارندگی ها، پایین بودن رطوبت و افزایش دمای هوا در تابستان گذشته در جنگل‌های کشور به وفور رخ داده است.

«فرونشست زمین» بلای طبیعی دیگری است که به دنبال خشکسالی در کشور رخ داده. به دنبال کاهش باران، افزایش حفر چاه‌های غیر مجاز و بهره برداری از منابع آبی زیر زمینی زمین دچار فرونشست شده است.

چندی پیش رییس سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور در همین خصوص گفته بود: «300 دشت در 17 استان کشور با پدیده فرونشست روبرو شده اند و این مخاطره براثر برداشت بی رویه آب از ذخایر زیر زمینی بوجودآمده است.»

طوفان و گرد و غبار هم اتفاق دیگری است که نمی‌توان به طور کامل از آن تحت عنوان بلای طبیعی نام برد چراکه انسان در آن نقشی انکار نشدنی دارد.انسانی که به جان منابع طبیعی، مرتع، پوشش گیاهی و جنگل‌ها می‌افتد و با اعمال خود آن‌ها را تخریب می‌کند در تبدیل شدن یک باد به طوفانی که هیچ چیز جلودارش نیست و به  آسانی بر سرعتش افزوده می‌شود، نقش پررنگی دارد.

علل افزایش بلایای طبیعی

تقریبا می‌توان گفت به طریقی بلایای طبیعی به هم وصل هستند. بلای خشکسالی که به دنبال خود آتش سوزی جنگلی، فرونشست زمین را به وجود می‌آورد و با خشکی زمین نقشی در روان شدن سیل دارد.

رائینی عضو هیات علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری نیز این سیل اخیر مازندران را به تغییر اقلیم مرتبط می‌داند. آنطور که ایسنا می‌نویسد او با اشاره به اینکه تغییر اقلیم بر الگو و مقدار بارندگی مازندران اثر گذاشته است، می‌گوید: برای نمونه فراوانی بارندگی‌های سیل‌آسا بیشتر شده است که اثرات ویرانگری دارند، همچنین فراوانی خشکسالی‌ها نیز بیشتر شده است. او همچنین به کوچ مردم سیستان و بلوچستان به استان گلستان در سال‌های گذشته به دلیل خشکسالی و تغییر اقلیم اشاره و گفته است: هم‌اکنون به دلیل خشکسالی شدید در این سرزمین کوچ مردم از آبادی‌ها به حاشیه شهرهای دیگر بسیار بالا است و در آینده نزدیک مازندران هم بی‌نصیب نخواهد ماند و باید پذیرای شمار کلانی از هم‌میهنان بی‌جاشده تغییراقلیمی باشد. 

او در همین رابطه به سیاستگذاران توصیه می‌کند که آینده نگری لازم را برای موضوع به کار بندند تا آماده مقابله  با بحران‌های پیش‌رو و آمادگی برای رویارویی با آنها را داشته باشند.  

ایران در تهدید تغییر اقلیم

عضو هیات علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری ، تغییر اقلیم را برای ایران یک تهدید می‌داند و می‌گوید: «برای رویارویی با این پدیده دو راهبرد کلان در دستور کار جهانی هست، نخستین راهبرد کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای است و دومین مورد سازگاری با وضعیت موجود و آینده است. در راهبرد نخست سیاستگذاران  باید همسو با سیاست کلان کشور، برپایه توافق‌نامه پاریس، نسبت به کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی و برنامه‌ریزی برای افزایش کارآیی مصرف سوخت در مراکز صنعتی، راهکارهایی در پیش گیرند و در زمینه فرهنگ‌سازی و آگاهی‌رسانی به مردم سرمایه‌گذاری کنند.