سایت خبری پیام ما آنلاین | میل نادری فهرج؛ راهنمای مسافران تاریخ

میل نادری فهرج؛ راهنمای مسافران تاریخ





۱۰ مرداد ۱۳۹۵، ۳:۳۶

میل نادری فهرج؛
راهنمای مسافران تاریخ

پیام ما- منار یا مناره و یا میل که در قدیم به آن چراغدان و چراغ پایه نیز گفته می‌شده در لغت به معنای کانون یا محل نور و روشنایی و جای نار است.
در دوران پیش از اسلام مناره یا میل راهنما را جهت راحتی مسافران می‌ساختند. این هادیان قافله‌ها و راهنمایان کاروان‌ها را عموما در کنار راه‌ها و جاده‌ها می‌ساختند و در تاج آن ها آتشی روشن کرده تا گم گشتگان با دیدن نور آن ها در شب‌های تاریک یا روزهای مه گرفته راه را از بی‌راه تشخیص دهند.
گویند اولین کسی که در راه ها مناره ساخت، «ابرهه» [تبع] بن الحرث الرائش، یکی از پادشاهان یمن بود. او در جنگ های خود در راه ها این نشان را برپا می کرد تا در بازگشت، به کمک آن ها راه خود را پیدا کند.
این روش راه یابی تا سده های اخیر تنها روش شناخته شده در راهنمایی و هدایت مسافران به مقصد بود.
می گویند به فرمان نادرشاه برای راهنمایی کاروانیان و اردوهای جنگی در صحراهای بی آب و علف و کویرها با سنگ و آجر و گچ مناره هایی ساخته شد که هنوز در ریگزارهای میان کرمان و بلوچستان باقی است .
به هر حال، این فکر که به وسیله مناره مسافران دریایی و زمینی به مقصد راهنمایی شوند، از قدیم تا عصر صنعت در میان مردم باقی بود و مناره هایی که از گذشته ها بر کنار دریاها و راه ها تا به امروز باقی مانده اند، مانند «مناره اسکندریه » و «نادری » شاهدی بر همین مدعا است.(پایگاه اطلاع رسانی حوزه)
مناره‌ها یا میل‌ها، از همان ابتدای ساخت‌شان بنایی مستقل بوده‌اند و ربطی به بنایی دیگر نداشته‌اند. از میل‌ها در دوران باستان برای پیام‌رسانی، پست و راهنمایی راه‌ها استفاده می‌شده؛ هر چند تزئین‌های عالی آ‌ن‌ها جای بحث درباره کاربردشان را باز می‌گذارد.
همچنین مناره یا میل، راهنما یا پیام‌رسانی است که با استفاده از پرتوهای نور، پیام‌های رمزی مثل تلگراف به مناطق دورتر فرستاده می‌شده است.
در واقع یک مناره، نمونه‌ای با کاربرد بَعدی مورس و تلگراف است که با پوشاندن جلوی پرتوها و سپس کنار بردن آن مانع، پیامی رمزی را ارسال می‌کرده‌اند. در ایران نزدیک به 30 میل یا مناره منفرد وجود دارد.
بیشتر میل‌های ایران متعلق به سده‌های چهارم تا ششم است. همگی میل‌ها یک پلکان برای بالا رفتن دارند و بعضی‌ هم (مثل منار گار) دو پلکان مارپیچی و کاملا مجزا دارند.
در ورودی پلکان معمولا فاصله زیادی با سطح زمین دارد و دلیلش هم این است که هر کسی از آدم گرفته تا جانور، راحت نتواند وارد آن شود.
قدیمی‌ترین میل راهنمای موجود میل اژدهاست. بنایی 7 متری متعلق به دوره اشکانیان در غرب نورآباد ممسنی که در بالای آن آتش دانی سنگی قرار داشته است.
مناره از 3 بخش تشکیل می‌شود: پایه، ساقه و تاج. هر ساقه یا بدنه دارای بخش‌های دکل، پلکان و نورگیر است.
بدنه مناره‌ها داراى روزنه‌هاى بزرگ و کوچکى هستند که روشنایى داخل مناره را تأمین می‌کنند. تاج مناره در قسمت بالا قرار دارد و مطابق سبک‌ها و روش‌هاى هر سرزمینى به گونه‌ای زیبا ساخته می‌شوند.
در جاهای مختلف ایران، می‌شود بناهای بلندی را پیدا کرد که پر از تزئینات جذاب و دیدنی‌اند، معماری درست و حسابی دارند و از طرفی تک و تنها افتاده‌اند.
لک‌لک‌های مهاجری که به خاطر بیماری از قافله عقب مانده‌اند، در بعضی از مناره‌ها جاخوش می‌کنند. آن‌ها با ساختن لانه‌ای روی مناره‌ها تا سال دیگر منتظر می‌مانند.
اگر مناره‌ها در محلی پر رفت و آمد نباشند یا لااقل درِ ورودی آن‌ها به‌سادگی در دسترس باشد. پس از ورود به آن‌ها چیزهای عجیب و غریبی در داخل راه‌پله‌های آن دیده می شود.
در شهرضا بر روی یکی از قله های رشته کوه دامزاد سه برج وجود دارد که در دوران ساسانیان برای راهنمایی کاروان ها و لشگریان که از مسیر راه منحرف نشوند, احداث گردیده است . افرادی شب ها بر روی این برج ها آتش می افروختند تا مناره ها مردم در راه را در مسیر صحیح هدایت کنند. در هیچ جای ایران نمونه ای همچون این سه برج یافت نگردیده است. این سه برج چون برروی قله یی بلند از رشته کوه دامزاد قرار گرفته در روز نیز همچون میل های مختلف کشور مسیر را به مسافران در راه نمایان می ساخت.(سایت فانوس)
در استان کرمان نیز «میل نادری فهرج» مهم ترین و نامدارترین مناره است که در مسیر زاهدان- کرمان قرار دارد.
این میل به ارتفاع تقریبی چهل گز از آجر ساخته شده و تزئینات آجرکاری جالب توجهی دارد. میل نادری که برای راهنمایی کاروانیان بم و فهرج در مسیر راه زاهدان – کرمان قرار گرفته، گویا به دستور نادرشاه در سال‌های ۱۱۶۰-۱۱۴۹ ه . ق احداث شده است.

به اشتراک بگذارید:

برچسب ها:





نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *