افسردگی
شایع‌ترین بیماری روانی
بقراط یکی از اولین دانشمندانی است که در مورد افسردگی نظریه ارایه داد و آن را به عنوان عارضه ی سودا معرفی کرد. معادل اصطلاح سودا در زبان یونانی، مالیخولیا است. امروزه نیز به یک حالت از افسردگی، مالیخولیا می گویند.
احساسات منفی فرد افسرده زیاد است
در زندگی هر انسانی روزهایی وجود دارد که فرد، تمام زندگی را سیاه می بیند و هیچ نقطه ی امید بخشی نمی یابد. موفقیت خود را در هر زمینه ای غیر ممکن تصور می کند و قبل از شکست حالت شکست خورده را دارد. حالت اندوه خود را حفظ می کند و هیچ تلاشی برای تغییر نمی کند. گویی که همه ی اتفاق های بد هم زمان برای فرد اتفاق افتاده و او توان هیچ کاری را ندارد . بد اخلاق و غمگین می شود و گاهی این احساسات منفی با احساس گناه در فرد نمود پر رنگ تری پیدا می کند.
سگهای دیوانه ی افسردگی
احساسات منفی فرد افسرده زیاد است و در هنگام بیان و توصیف حسش این غم به وضوح دیده می شود. تعدادی از افراد مشهور که افسرده شده بودند برای توصیف حالت خود، جملات خاصی به کار برده اند که اشاره به فشار روانی ای دارد که تحمل می کردند. آبراهام لینکلن در یکی از حمله های عود کننده ی افسردگی خود چنین نوشت: «اگر آنچه من احساس می کنم به طور مساوی بین تمام انسان های دنیا توزیع شود ،هیچ چهره ی شادی روی کره ی زمین وجود نخواهد داشت.» وینستون چرچیل حملات افسردگی اش را جدال با «سگهای دیوانه‌ی افسردگی» می نامید و همه و همه این توصیف ها نشانه ی اندوه عمیقی است که یک فرده افسرده درک می کند.البته باید در نظر داشت که احساس اندوه بعد از هر شکست و یا اندوه و غم پس از دست دادن عزیزی و یا از دست رفتن فرصتی ، حالتی طبیعی است، که نداشتن آن باید فرد را نگران کند؛ اما آن چیزی که نگران کننده می شود شدت این احساس است.
گر چه غم، معادل افسردگی نیست ؛ اما بی تردید افسردگی شامل حالت اندوهی است که زندگی روزمره، فعالیت ، ارزشیابی خود ، قضاوت و کنش های ابتدایی مانند خواب و اشتهای فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. غمگینی می تواند واکنش نسبت به یک رویداد رنج آور باشد. این وضعیت هنگامی حالت مرضی به خود می گیرد که از لحاظ شدت ،طول مدت و با در نظر گرفتن اهمیت این رویداد ،جنبه ی افراطی به خود بگیرد، به خصوص وقتی که بدون هیچ علتی ظاهر می شود.
بیماری خلق و خو
برای افسردگی تعاریف بسیاری وجود دارد، افسردگی به منزله ی یک بیماری خلق و خو یا اختلال کنشی خلق وخو است؛ یعنی رفتار فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. در سطح بالینی، افسردگی نشانگانی دارد، که تحت سلطه‌ی خلق افسرده است .افسردگی گاهی به همراه مولفه های بدنی ای مثل سردرد های شدید ، یبوست ،خستگی پذیری ، بی اشتهایی، بی خوابی، کاهش فشار خون و…و یا بامولفه های روانی مثل احساس به پایان رسیدن نیرو ،کهتری ، ناتوانمندی و… نمایان می شود.
امکان افسردگی در هر سنی وجود دارد.حتی نوعی افسردگی وجود دارد که در نوزادان ۶ تا ۱۸ ماهه حادث می شود که افسردگی اتکایی نام دارد و به دلیل جدایی مادر از کودک اتفاق می افتد .این نوع افسردگی در بسیاری از موارد حتی بعد از بازگشت مادر و ایجاد رابطه، بهبود پیدا نمی کند. افسردگی اتکایی نشانه های خمودگی گسترده ای به همراه دارد که بی اعتنایی و امتناع از تماس با اطرافیان از آن جمله است؛ حتی گاهی با بی اشتهایی همراه می شود که کاهش وزن نوزاد را به دنبال دارد .در سنین نوجوانی هم نوعی از افسردگی وجود دارد که به دلیل عدم حضور در قلمرو محبت و مراقبت های مادرانه ایجاد شده است. برخی از روانشناسان معتقد هستند که افسردگی در نوجوانان به صورت معادل های افسرده وار تجلی پیدا می کند، که اختلال های رفتاری ای مانند نافرمانی، گریز از مدرسه، خشم ،گریز از منزل ،مشکلات تحصیلی و خود تخریبی را شامل می شود .
اندوهگینی ساده تا نا امیدی شدید
افسردگی در هر سنی درجات متفاوتی دارد، نا شادی ای که از اندوهگینی ساده تا نا امیدی شدید است. این حالت غم زدگی، ممکن است به صورت یک نا امیدی شدید و تنهایی و یا حتی یک دلگیری ساده گزارش شود. کسانی که افسردگی ملایم تا متوسط دارند، ممکن است که دایم در حال گریه کردن باشند ولی در مبتلایان به افسردگی شدید اغلب، افراد اظهار می کنند که بسیار غمگین هستند و دوست دارند که گریه کنند، ولی نمی توانند .آن ها حالات روحی خود را دایمی پنداشته و هیچ امیدی به بهبود ندارند و اعتقاد دارند که هیچ کس به آن ها نمی تواند کمک کند. در این افراد نشانه ی اصلی، یک نوع بی علاقگی به فعالیت های عادی زندگی است، به صورتی که فرد تمام کارهای خود را بی هیچ لذتی انجام می دهد. نشانه ی بارز دیگری که تقریبا در تمام افسردگی ها دیده می شود، بی اشتهایی است که به دنبال خود،کاهش وزن را دارد.شایان ذکر است که در موارد استثنا، اتفاق عکس می افتد و فرد افسرده دچار پرخوری می شود.اکثریت افسرده ها دچار مشکلات خواب هستند و در بعضی از روزها دچار بی خوابی شده و حتی اگر خواب هم بروند به سرعت بیدار می شوند. این اختلال هم می تواند به صورت متضاد ظاهر شود و فرد ساعات زیادی را بخوابد و حتی بعد از ۱۵ ساعت خواب باز احساس خستگی کرده و تمایل به خوابیدن داشته باشد. این نداشتن انرژی و خستگی در افسرده ها به وضوح قابل رویت است . آن ها احساس می کنند که سطح انرژی کافی برای انجام کارهای خود را ندارند و گاهی این بی انرژی بودن توام با بی انگیزگی است و باعث می شود که برآیند فرد کاهش چشم گیری پیدا کند .جریانات فکری در مبتلایان به افسردگی دقیقا مثل فعالیت های بدنی کند می شوند و حتی مسیر اشتباه را نشان می دهد . در فرد احساس بی ارزشی به وجود می آید و نسبت به خود و زندگی بی علاقه می شود.او آنقدر شکست های خود را بزرگ می کند که احساس گناه بر همه ی زندگی اش سایه می افکند.
این وضعیت جلوی پیشرفت او را گرفته و در حالت شدید آن امکان دارد که فرد افسرده را به سویی سوق دهد که خودکشی کند. بررسی ها نشان می دهد که
زنان بیشتر از مردان دچار افسردگی می شوند
و تقریبا آمار مبتلایان به افسردگی زنان دو برابر مردان است که برای آن هیچ دلیل روشنی وجود ندارد. یکی از نظریه هایی که در این زمینه بیان می شود، تاثیر ساختارهای ژنی در زنان است، که احتمال افسردگی را در زنان بالا می برد .امکان دیگری که مطرح می شود تاثیر هورمون های زنانه در این اختلال است. شرایط فرهنگی و اجتماعی هم در بالاتر بودن افسردگی در زنان بی تاثیر نیست.برخی از جامعه شناسان و روانشناسان اعتقاد دارند که تفریحات و آزادی های موجود در جامعه برای مردان، احتمال افسردگی را در آن ها کمتر کرده است.
با توجه به فشار های روانی موجود ، احتمال ابتلا به افسردگی برای همه ی اعضای جامعه وجود دارد و دقیق شدن به علایم آن بسیار لازم است؛ زیرا این اختلال توان این را دارد که کل زندگی فرد را تحت تاثیر خود قرار دهد و روند طبیعی آن را دچار اخلال کند. بدون شک برای افراد مبتلا یاری متخصصان بسیار لازم است تا فرد افسرده کمترین آسیب را ببرد.
1.آسیب شناسی روانی جلد 1 -دکتر حسین آزاد
2.روانشناسی مرضی تحولی-دکتر پریرخ دادستان
3.زمینه روانشناسی-هیلگارد