مرکز پژوهشهای مجلس میگوید لایحهٔ برنامهٔ هفتم توسعه به بخشی از سیاستهای کلی سلامت بیتوجه است
افزایش «سهم جیب مردم» در هزینههای سلامت
در کشورهای منطقه، ۵.۷ درصد تولید ناخالص ملی صرف هزینههای جاری سلامت میشود؛ در ایران این رقم ۵.۳۴ درصد است 2684
![افزایش «سهم جیب مردم» در هزینههای سلامت](https://payamema.ir/pubfiles/2023/10/هزینه-سلامت-jpg.webp)
۲۳ مهر ۱۴۰۲، ۸:۵۶
|پیام ما| سیاستهای کلی در حوزهٔ سلامت که در سال ۱۳۹۳ ابلاغ شد، یک بند مهم داشت و آن، تفکیک «تولیت سلامت» از «تأمین مالی و تدارک خدمات سلامت» بود. چنانکه بند ۷ سیاستهای کلی نظام در حوزهٔ سلامت تعریف کرده بود، سیاستگذاریهای اجرایی، برنامهریزیهای راهبردی، ارزشیابی و نظارت، وظیفهٔ وزارت بهداشت بود، مدیریت منابع سلامت از طریق نظام بیمه با محوریت وزارت بهداشت و سایر نهادها بود و تدارک خدمات نیز به ارائهکنندگان خدمت در بخشهای دولتی، عمومی و خصوصی سپرده شده بود. اما آنطور که مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی میگوید، در برنامهٔ ششم توسعه این بند از سیاستهای کلی حوزهٔ سلامت محقق نشد و در فصل ۱۴ لایحهٔ برنامهٔ هفتم توسعه نیز توجهی به این موضوع نشده است. این مرکز همچنین میگوید که سهم پرداخت از جیب مردم در حوزهٔ سلامت برخلاف برنامهٔ ششم توسعه که قرار بود ۲۵ درصد باشد، به ۳۷ درصد رسیده است و از طرفی، سهم هزینههای جاری سلامت از تولید ناخالص داخلی ایران، کمتر از میانگین کشورهای منطقه است.
دفتر مطالعات اجتماعی مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی با عنوان «بررسی احکام مندرج در فصل ۱۴ لایحهٔ برنامهٔ هفتم توسعه؛ ارتقای نظام سلامت، تأمین مالی و بیمه سلامت» که روز چهارشنبهٔ گذشته منتشر کرد، آورده است که امروزه میلیونها نفر بهدلیل هزینههای سنگین مراقبتهای سلامت، به خدمات سلامت مورد نیازشان دسترسی ندارند، یا آنکه برای دریافت چنین خدماتی ناچار به پرداخت هزینههای کمرشکن میشوند. بسیاری دیگر حتی زمانی که هزینهٔ خدمات سلامت مورد نیاز را از جیب میپردازند، باز هم خدمات با کیفیت مناسب دریافت نمیکنند.
در گزارش مرکز پژوهشهای مجلس بیان شده است که طراحی مناسب و اجرای دقیق سیاستهای تأمین مالی سلامت میتواند به رفع این مسائل کمک کند. برای مثال، چگونگی انعقاد قراردادها و ترتیبات پرداخت به ارائهدهندگان خدمات سلامت، میتوانند هماهنگی و بهبود کیفیت مراقبتهای سلامت را تضمین کنند. پرداخت بهموقع و کافی وجوه به ارائهدهندگان میتواند به اطمینان از تأمین و حفظ پرسنل و داروهای کافی برای درمان بیماران کمک کند.
سهم پرداخت مستقیم از جیب مردم از هزینههای جاری سلامت در ایران در سال ۱۳۹۹ معادل ۳۷ درصد بود که با هدفگذاری ۲۵ درصد که در ماده ۷۸ قانون برنامهٔ ششم توسعه تعیین شده بود، فاصله داشت
دوپاره شدن دو سازمان بیمهگر اصلی
رویکرد سازمان بهداشت جهانی (WHO) به مقولهٔ سلامت، بر سه عملکرد اصلی استوار است: «جمعآوری منابع مالی»، «انباشت منابع مالی» و «خرید خدمات سلامت». اگرچه سیاستهای کلی حوزهٔ سلامت در ایران نیز بر این سه اصل تأکید کرده و حتی در برنامهٔ ششم توسعه نیز دولت موظف به اصلاح نظام سلامت بر همین اساس شده بود، اما گزارش مرکز پژوهشها میگوید که نهتنها متن قانون برنامهٔ ششم توسعه تمامی این وظایف را پوشش نمیداد که حتی «کماکان بخشهای مهمی از سیاستهای کلی سلامت اجرا نشد، یا بهطور ناقص و گزینشی اجرا شد.»
گزارش مرکز پژوهشها میگوید که علاوهبر برنامهٔ ششم توسعه، در لایحهٔ برنامهٔ هفتم توسعه نیز توجهی به تکلیف بند ۷ سیاستهای کلی سلامت نشده است و موضوع تفکیک تولیت از تأمین مالی و تدارک خدمات سلامت در آنها پیشبینی نشده است. علاوهبراین، دولتها از سال ۱۳۹۳ تاکنون نیز اقدامی برای اجرای این تکلیف سیاستهای کلی سلامت نکردهاند. «هیچگونه حکمی در این خصوص نه در قانون برنامهٔ ششم توسعه و نه در لایحهٔ برنامهٔ هفتم توسعه پیشبینی نشده، بلکه برخلاف روح حاکم بر این بند از سیاستهای کلی سلامت، در جریان قانون برنامهٔ ششم توسعه، سازمان بیمهٔ سلامت ایران و متعاقب آن شورایعالی بیمهٔ سلامت به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ملحق شد و سازمان تأمین اجتماعی ذیل وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی باقی ماند و بدینصورت نهتنها گامی در راستای بهبود یکپارچگی و وحدت رویهٔ این دو سازمان بیمهگر اصلی کشور برداشته نشد که این دو سازمان، هم بهلحاظ ساختاری و هم بهلحاظ تولیت و حکمرانی دوپاره شدند. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز بهعنوان نهاد تولیت سلامت کشور، کماکان یکی از بازیگران اصلی در حوزهٔ تدارک خدمات و تأمین مالی است.»
مرکز پژوهشها: پیشنهاد میشود بهجای اصالت دادن به بیمهٔ تکمیلی، حکم قانونی مناسب بهمنظور تکمیل پوشش هزینهای بستهٔ بیمهٔ پایهٔ سلامت توسط بیمهٔ پایهٔ سلامت در قانون برنامهٔ هفتم توسعه پیشبینی شود
باقی ماندن وزارت بهداشت در قامت یک بازیگر اصلی در حوزهٔ تدارک خدمات و تأمین مالی در حوزهٔ سلامت، آنهم درحالیکه این وزارتخانه تولیت سلامت کشور بهمعنای سیاستگذاری و برنامهریزی و نظارت بر این حوزه را عهدهدار باشد، آنطور که مرکز پژوهشهای مجلس بیان کرده، یکی از دلایل اصلی افزایش چالشها در حوزهٔ سلامت و ناکارآمد شدن خدمات بیمه و مسائلی همچون کمبود دارو، افزایش هزینههای سلامت خانوار و کاهش کیفیت خدمات سلامت در مراکز دولتی است. درواقع با باقی ماندن وزارت بهداشت در این نقش، مجری و ناظر در حوزهٔ سلامت هر دو یک نهاد هستند و این باعث میشود تا کاستیها کمتر رفع شوند.
افزایش هزینههای سلامت برای مردم
این گزارش بیان میکند که براساس آخرین دادههای حسابهای ملی سلامت سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۲۰ میلادی (۱۳۹۹ شمسی)، سهم پرداخت مستقیم از جیب مردم از هزینههای جاری سلامت در ایران در سال ۱۳۹۹ معادل ۳۷ درصد بود که با هدفگذاری ۲۵ درصد که در ماده ۷۸ قانون برنامهٔ ششم توسعه تعیین شده بود، فاصله داشت؛ این «بهمعنای عدم تحقق اهداف نظام سلامت در محافظت مالی مؤثر و مستمر از مردم در قبال هزینهٔ مراقبتهای سلامت است.»
همچنین براساس آخرین دادههای حسابهای ملی سلامت سازمان جهانی بهداشت، میانگین سهم هزینههای جاری سلامت از تولید ناخالص داخلی در کشورهای منطقهٔ مدیترانه شرقی، در سال ۲۰۲۰ میلادی معادل ۵.۷ درصد بوده است، اما در همین زمان سهم هزینههای جاری سلامت از تولید ناخالص داخلی ایران به ۵.۳۴ درصد کاهش یافته است. این میزان، علاوهبر آنکه کمتر از میانگین کشورهای منطقه است، نشان میدهد که هدفگذاری بند ۱۰ سیاستهای کلی سلامت نیز اجرایی نشده است. در بند ۲-۱۰ این سیاستها، افزایش سهم سلامت، متناسب با ارتقای کیفیت در ارائهٔ خدمات بهداشتی و درمانی، از تولید ناخالص داخلی و بودجهٔ عمومی دولت بهنحوی که «بالاتر از میانگین کشورهای منطقه باشد» و «اهداف سند چشمانداز» را محقق کند، یکی از سیاستهای کلی بود که تاکنون عملی نشده است.
این گزارش همچنین میگوید که سهم هزینهٔ بیمههای اجتماعی اجباری سلامت از هزینههای جاری سلامت در ایران ۳۰ درصد است که «بهمعنای عدم تحقق هدفگذاریهای سیاستهای کلی سلامت در حوزهٔ مدیریت منابع مالی نظام سلامت از طریق نظام بیمهای است.»
کاستیهای لایحهٔ برنامه هفتم
حالا ۹ سال پس از ابلاغ سیاستهای کلی سلامت، چنانکه در گزارش مرکز پژوهشهای مجلس آمده، در لایحهٔ برنامهٔ هفتم توسعه شاخصهای تأمین مالی و عدالت در سلامت در نظر گرفته نشده است. «علاوهبراین سایر سنجههای کمّی پیشبینیشده برای ارزیابی کمّی ارتقای عملکرد نظام سلامت، بهویژه در حوزهٔ تأمین مالی سلامت کفایت ندارند و لازم است شاخصهای کمی مهمی نظیر درصد سهم پرداخت مستقیم از جیب مردم از هزینههای سلامت، درصد خانوارهای مواجه با هزینههای فاجعهبار سلامت و شاخص مشارکت مالی عادلانه (FFCI) به فهرست شاخصهای مذکور افزوده شود تا امکان پایش ارتقای عملکردی نظام سلامت در حوزهٔ تأمین مالی فراهم شود.»
مرکز پژوهشهای مجلس در گزارش خود میگوید که در ماده ۷۳ لایحهٔ برنامهٔ هفتم (که تقریباً بیکموکاست تکرار ماده ۷۰ قانون برنامهٔ ششم است)، هیچگونه حکم مشخصی برای اجرائی کردن بندهای سیاستهای کلی سلامت پیشبینی نشده است: «بند ت ماده ۷۳ نیز با محور قرار دادن بیمههای تکمیلی درمان، علاوه بر ارائهٔ تصویری معارض با تعریف ماده ۸ قانون احکام دائمی برنامههای توسعه از بیمهٔ تکمیلی سلامت، در عمل بندهای ۹-۱ و ۹-۲ سیاستهای کلی سلامت ناظر بر ضرورت همگانی ساختن بیمهٔ پایهٔ درمان و پوشش کامل نیازهای پایهٔ درمان توسط بیمهها برای آحاد جامعه را که اصالت را به پوشش کامل هزینههای سلامت توسط بیمههای پایه سلامت میدهد نیز مخدوش کرده است.» این گزارش پیشنهاد میدهد که «بندهای ت و ث ماده ۷۳ لایحه برنامهٔ هفتم توسعه حذف شوند و تنها موضوع پرداخت تسهیلات سلامت با نرخ مصوب شورای پول و اعتبار و کارمزد حداقلی جهت دهکهای پایین درآمدی مبتنیبر نتایج ارزیابی وسع حفظ شود. همچنین، پیشنهاد میشود بهجای اصالت دادن به بیمهٔ تکمیلی، حکم قانونی مناسب بهمنظور تکمیل پوشش هزینهای بستهٔ بیمهٔ پایهٔ سلامت توسط بیمهٔ پایهٔ سلامت (که هماینک تنها تا سقف تعرفههای بخش دولتی است و مابهالتفاوت گزاف تعرفهٔ بخش خصوصی و دولتی بهصورت عمده برعهدهٔ مردم است) در قانون برنامهٔ هفتم توسعه پیشبینی شود.»
آخرین پیشنهاد مرکز پژوهشهای مجلس اینطور مطرح شده است که یک حکم قانونی شفاف برای اجرای کامل بند ۷ سیاستهای کلی سلامت دربارهٔ تفکیک وظایف تولیت، تأمین مالی و تدارک خدمات در حوزهٔ سلامت با هدف پاسخگویی، تحقق عدالت و ارائهٔ خدمات درمانی مطلوب به مردم به لایحهٔ برنامهٔ هفتم توسعه الحاق شود.
برچسب ها:
مطالب مرتبط
![افشای پستفروشی پوست خربزه زیر پای شهردار تهران](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/زاکانی.jpg)
از تکذیب محض تا ورود سازمان بازرسی
افشای پستفروشی پوست خربزه زیر پای شهردار تهران
![تیشه بر سقف بنای قاجاری](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/خانه-مدیری.jpg)
خانۀ تاریخی «مدیری» در لنگرود در خطر تخریب قرار دارد
تیشه بر سقف بنای قاجاری
![پروژههایی که با چالش جهانی گرمشدن زمین مقابله میکنند](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/معماری-پایدار-1.jpg)
پروژههایی که با چالش جهانی گرمشدن زمین مقابله میکنند
![فهرست پیشنهادی سکانداری وزارت ارشاد اعلام شد](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/وزارت-فرهنگ-و-ارشاد.jpg)
فهرست پیشنهادی سکانداری وزارت ارشاد اعلام شد
![عملیات بازسازی و احیاء قناتهای تهران آغاز شد](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/قنات-تهران.jpg)
معاون خدمات شهری و محیطزیست شهرداری منطقه ۶ تهران:
عملیات بازسازی و احیاء قناتهای تهران آغاز شد
![تدریس هوش مصنوعی در دانشگاهها از مهر امسال](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/19599124_424.jpg)
معاون آموزشی وزارت علوم گفت:
تدریس هوش مصنوعی در دانشگاهها از مهر امسال
![۵ بیمارستان تهران در شرایط بحرانی ایمنی قرار دارند](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/62533212-1.jpg)
۵ بیمارستان تهران در شرایط بحرانی ایمنی قرار دارند
![لزوم نوسازی تجهیزات و امکانات آزمایشگاهی](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/تجهیزات-آزمایشگاهی.jpg)
مدیرکل آزمایشگاههای مرجع غذا، دارو و تجهیزات پزشکی خبر داد:
لزوم نوسازی تجهیزات و امکانات آزمایشگاهی
![با وجود قبولی در آزمون کنار گذاشته شدیم!](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/پرستاربیمارستان.webp)
انتقاد کمکپرستاران از آزمون استخدامی تامین اجتماعی:
با وجود قبولی در آزمون کنار گذاشته شدیم!
![نحوه شکایت اولیاء از لباس فرم مدارس](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/62378862.jpg)
مدیرکل انجمن اولیاء و مربیان وزارت آموزش و پرورش تشریح کرد:
نحوه شکایت اولیاء از لباس فرم مدارس
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- با طراحی سایت مشتریان رقیب خود را بدزدید!
- بیماری هاشیموتو چیست؟ علائم و راهکارهای درمان
- نورپردازی کابینت آشپزخانه چه تاثیری بر روحیه افراد دارد؟
- سفر به پوکت بهترین مقصد گرمسیری آسیا با تور تایلند آرزوی سفر
- بورس شمش گلدن ارت ( خانی )
- مقایسه گچبری پیش ساخته پلی یورتان و گچبری پیش ساخته پلی استایرن
- عطر بدون سردرد – 11 عطر مخصوص افراد میگرنی
- گیلکی کناری، پژوهشگر برتر متافیزیک ایرانی بر سکوهای بینالمللی
- چرا رزرو هتلهای 4 ستاره استانبول ارزشمند است؟
- کدام شاخص اقتصادی بیشترین تاثیر را روی پیشبینی قیمت انس طلا دارد؟ بیشتر
بیشترین نظر کاربران
![«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/کتاب-چرا-شما-را-نمیگیرن.jpg)
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
آشکارشدن گورهای ماقبلتاریخ هنگام ساخت بزرگراه
3
«بمو» را تکهتکه کردند
4
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
5
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
دیدگاهتان را بنویسید