پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | گلستان،الگوی حفاظت مشارکتی

در شب «پار‌ک ملی گلستان» سخنرانان متفق‌القول اعلام کردند

گلستان،الگوی حفاظت مشارکتی





گلستان،الگوی حفاظت مشارکتی

۳۰ خرداد ۱۴۰۳، ۲۲:۴۴

عصر یکشنبه بیست و هفتم خرداد ۱۴۰۳ در سالن اندیشمندان علوم انسانی در خیابان ویلا، جای سوزن انداختن نبود،؛ شب گلستان با حضور انبوه کارشناسان محیط‌زیست و حیات‌وحش برگزار شد تا نشان دهد جامعۀ مدنی محیط‌زیست با وجود تمام فشارها، همچنان برای حفاظت از عرصه‌های طبیعی ایران پویا و پای‌کار است.

هفتصد و چهل و هفتمین شب از مجموعه شب‌های مجلۀ «بخارا» با همراهی انتشارات «نقش مانا»، مجلۀ «صنوبر» و خانۀ اندیشمندان علوم انسانی، به شب «پارک ملی گلستان» اختصاص داشت. در این جلسه که به مناسبت رونمایی از کتاب «سیمای طبیعی پارک ملی گلستان» و ویژه‌نامۀ فصل‌نامۀ «صنوبر» پارک ملی گلستان برگزار شد، «هوشنگ ضیائی» پیشکسوت محیط‌زیست، «مهدی تیموری» رئیس سابق پارک، «زهرا قلیچی‌پور» استاد دانشگاه حکیم سبزواری، «پوریا سپه‌وند» کارشناس حیات‌وحش، «دنا ضیایی» فعال آموزش محیط‌زیست، «مانیا شفاهی» سردبیر فصل‌نامۀ «صنوبر» و «علی دهباشی» سردبیر فصل‌نامۀ «بخارا» سخنرانی کردند.

 

علی دهباشی  در این جلسه گفت: «پارک ملی گلستان  با حدود ۶۷ سال سابقۀ رسمی‌ حفاظت، به عنوان قدیمی‌ترین منطقۀ حفاظت‌شده، اولین پارک ملی و اولین ذخیره‌گاه زیست‌کرۀ کشور تحت حفاظت قرار گرفته است. این منطقه با تنوع‌زیستی کم‌نظیر طی سال‌های حفاظت، دچار فرازوفرودهای بسیاری بوده است. شکار بی‌رویه و دست‌اندازهای‌های بسیار، گاهی موقعیت این اکوسیستم ارزشمند را تا ورطۀ نابودی از گونه‌های زیستی نادر منطقه پیش برده است.»

 

هوشنگ ضیایی پیشکسوت محیط‌زیست نیز در شب پارک ملی گلستان گفت: پارک گلستان منطقۀ عالی و در دنیا بی‌نظیر است. در قوانین ذخیره‌گاه زیست٬کره می‌گویند که باید از مشارکت‌های مردمی‌ استفاده کرد. در تمام دنیا مشخص شده با زور و تفنگ و پادگانی، نمی‌توانیم محیط‌زیست را حفظ کنیم و باید مردم مشارکت داشته باشند و بدانند مالک این منطقه خودشان هستند.

مهدی تیموری: تمام کارهای من (در پارک ملی گلستان) حاصل تصمیمات خردمندانه ای بود که در قالب شورای راهبری گرفته شد و آن، نگاه مشارکتی و مشارکت مردم در حفاظت بود

مهدی تیموری رئیس سابق پارک هم در این نشست بیان کرد: تمام کارهای من (در پارک ملی گلستان) حاصل تصمیمات خردمندانه ای بود که در قالب شورای راهبری گرفته شد و آن، نگاه مشارکتی و مشارکت مردم در حفاظت بود. این نگاه باعث شد، بتوانیم قدمی‌ برای حفاظت برداریم. تجربه‌ای که در پارک ملی گلستان داشتم، تجربۀ گران‌سنگی بود که نشان می‌دهد در کشور با کمک اساتید دانشگاه و جوامع محلی و پشتوانۀ دانش بومی ‌و تجربۀ مدیران سابق، می‌توان به حفاظت دست یافت.

 

در ادامۀ این  نشست، «عبدالحسین وهاب‌زاده» در پیام تصویری گفت: به‌رغم همۀ درخواست‌های مکرری که فعالان محیط‌زیست برای ادامۀ خدمت مهدی تیموری در پارک ملی گلستان کردند، سازمان محیط‌زیست از ادامۀ فعالیت او جلوگیری کرد؛ ولی اعتقاد دارم در هرجا هم باشند، منشأ خیر و خدمت هستند.

 

مانیا شفاهی در شب پارک ملی گلستان بیان کرد: خبر برکناری بی‌سروصدای مدیری عاشق و کارآمد، دست‌مایۀ این شماره از صنوبر شد. پرونده ای که از ابتدا در فکر انتشارش بودیم و حالا این خبر ما را مصمم کرد که الان وقت انتشارش است. پروندۀ این شمارۀ صنوبر مربوط به سرزمینی است که طولانی‌ترین تاریخ حفاظت را در ایران دارد،. همچنین این پرونده شرحی از تلاش محیط‌بانان و همیاران،  متخصصان و تمام کسانی است که دغدغۀ پارک ملی گلستان را داشتند و تلاش کردند تا وضعیت این پارک را بهتر کنند.  

زهرا قلیچی‌پور: اگر بخواهیم صرفاً از یک اکوسیستم با ارزش حفاظت کنیم، شاید عملاً در حفاظت‌مان خیلی موفق نباشیم؛ باید کارکردهای دیگر از جمله آموزش، پژوهش و تفرج را در نظر بگیریم و فکر می‌کنم این‌گونه می‌توانیم موفق باشیم

زهرا قلیچی‌پور در شب پارک ملی گلستان بخشی را به ارائۀ ویژگی‌های پارک ملی گلستان و دلایل اهمیت آن اختصاص داد. به‌گفتۀ او، دو دلیل پیشینۀ حفاظتی و تنوع‌زیستی را می‌توان برای اهمیت این پارک ذکر کرد. قلیچی‌پور افزود: برای اینکه در حفاظت موفق‌تر باشیم، باید از کمک جامعۀ محلی استفاده شود. یکی از راهکارها و مسائلی که می‌تواند به این موضوع کمک کند، گردشگری حفاظت‌محور است. پارک ملی گلستان یک مقصد جذاب است، اما مسئله ای که وجود دارد، عبور آن جادۀ میان‌گذر است که ۲۲ کیلومتر از وسط پارک ملی گلستان می‌گذرد و متخصصین حیات‌وحش معتقدند، این جاده آسیب‌های زیادی برای حیات‌وحش دارد و حجم زیاد مسافر گذری، می‌تواند یک مسئلۀ بزرگ باشد.

 

این استاد دانشگاه گفت: مدت‌ها کارشناسان و کنشگران محیط‌زیست تلاش کردند مسیر این جاده به حاشیۀ شمالی پارک تغییر پیدا کند، اما تا الان موفق نشدند. شاید باید به این جاده به شکل یک واقعیت نگاه و رویش کار کنیم. در یک برنامه‌ریزی مهم که برای گردشگری شده، ما پنج تفرجگاه داریم که در حاشیۀ همین جاده ساخته شده است. با توجه به اقبالی که این سال‌ها در سطح جامعه برای حضور در طبیعت وجود دارد، اقامت‌گاهای بومی ‌در اطراف پارک ملی گلستان گسترش پیدا کرده‌اند که برخی متعلق به محیط‌بان‌ها و همیاران هستند که خودشان خوب می‌توانند مفاهیم محیط‌زیستی را در آن اقامتگاه‌ها داشته باشند؛ هر چند نیاز به سامان‌دهی دارند.

 

قلیچی‌پور ادامه داد: اگر بخواهیم صرفاً از یک اکوسیستم با ارزش حفاظت کنیم، شاید عملاً در حفاظت‌مان خیلی موفق نباشیم؛ باید کارکردهای دیگر از جمله آموزش، پژوهش و تفرج را در نظر بگیریم و فکر می‌کنم این‌گونه می‌توانیم موفق باشیم.

دنا ضیایی پروژۀ آموزش حیات‌وحش به کودکان در پارک ملی گلستان را محور سخنانش قرار داد. او گفت: اینکه چرا پارک ملی گلستان را برای پروژه انتخاب کردم،  چهار دلیل دارد. دلیل اول این است که جزو قدیمی‌ترین پارک‌های ملی ایران است. دوم جزو ذخیره‌گاه زیست‌کره است. سوم جزو میراث طبیعی جهان است و چهارم مهدی تیموری رئیس پارک بودند و خیلی از این پروژه استقبال کردند.

 

به‌گفتۀ او پس از جلسات زیادی که با شورای راهبردی پارک ملی گلستان، محیط‌بان‌های قدیمی ‌و رئیس پارک برگزار شد، براساس اهمیت روستاهایی که بیشترین تعارض را داشتند و شکار و دام در آن‌ها زیاد بود، ۳۶ روستا در سه استان انتخاب شد.  ضیایی در ادامه، روند پروژه  و نتایج آن را برای شرکت‌کنندگان شرح داد.

 

پوریا سپهوند هم در گفته‌های خود به نتایج مثبت و دستاوردهای مدیریت مهدی تیموری در پارک ملی گلستان اشاره و بیان کرد: اساسی‌ترین اتفاقی که در پارک ملی گلستان در چند سال گذشته افتاده بود، یک تغییر رویه و رویکرد بود که عمدۀ اتفاقات پیرامون گلستان و ادارۀ آن هم به این مبحث برمی‌گردد.

به اشتراک بگذارید:





پیشنهاد سردبیر

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

بیشترین بازنشر