دربارۀ «یوزف فون هامر-پورگشتال»، ایرانشناس اتریشی
برای بوییدنِ عطرِ گلهای شرقی*
![برای بوییدنِ عطرِ گلهای شرقی*](https://payamema.ir/pubfiles/2024/05/IMG_20240528_143711_487.jpg)
۸ خرداد ۱۴۰۳، ۲۱:۳۷
تاریخ ادبیاتی که پورگشتال نوشت، مرجعی شد برای اروپاییان دیگری که خواستند تاریخ ادبیات ایران را بنویسند.
برت فراگنر
مطالعات ایرانشناسی در اتریش، سنتی درازدامن است و پیشینهاش، اگر مبنا و معیار را تأسیس فرهنگستان علوم اتریش در نظر بگیریم، ۱۷۷ساله است. نهادی که آن را «یوزف فون هامر-پورگشتال» (Joseph von Hammer-Purgstall) پایه گذاشت که یکی از پرکارترین شرقشناسان آلمانیزبان بهشمار میآید؛ هرچند از یاد نبریم نامگذاری رشتهای با نام ایرانشناسی به سدۀ بیستم بازمیگردد که «برت فراگنر» (Bert G. Fragner) در سال ۲۰۰۳ مؤسسۀ ایرانشناسی آکادمی علوم اتریش (Institute for Iranian Studies at the Austrian Academy of Sciences) را پایه گذاشت.
اما آنچه او را به مشرقزمین سنجاق میکند، دو سال پیش از پیروزی انقلاب فرانسه است که به «آکادمی شرقی» رفت و به فراگیرى ترکى، عربى و فارسى پرداخت؛ چنانکه در هفدهسالگى به زبان ترکى با سفیر عثمانى در وین گفتوگو کرد. نخستین کار علمى مهم او همکارى در بازچاپ «فرهنگ عربى، ترکى و فارسیِ» فرانسیس منینسکی بود. اما وقتی ۴۲ساله بود، چون مترجم رسمى زبانهای شرقی در دربار اتریش شد، در دیدارهاى رسمیِ میرزا ابوالحسنخان ایلچى با سران دولتهاى اروپایى حضور داشت.
نخستین خدمتش به جهان ایرانشناسی، ترجمۀ منظوم «دیوانِ» حافظ به آلمانى برای نخستینبار در سال ۱۸۱۲ بود که تأثیری شگرف بر گوته گذاشت و منتج به «دیوان شرقی-غربیِ» او شد. او همچنین «تذکرهالشعرا»ی دولتشاه سمرقندى را در سال ۱۸۱۸ و بعدتر «اطواقالذهبِ» زمخشری، هزارویکشب و تاریخ وصاف را به آلمانی برگرداند. او چندسال پس از ترجمۀ دیوان حافظ، نخستین تاریخ ادبیات فارسی به زبان آلمانی را نگاشت که Geschichte der schönen Redekünste Persiens یا همان «تاریخ سخنوری زیبای ایران» نام داشت و تا امروز نیز از مهمترین آثار دربارۀ ادبیات فارسی است که با وجود همزمانی با روزگار فتحعلیشاه قاجار و عهدنامۀ گلستان و مصادف با شروع افول قلمروی زبان فارسی، اتفاقی مهم محسوب میشود. او چنان دلبستۀ زبان فارسی و فرهنگ ایرانی بود که پیش از درگذشت در ۸۲ سالگی، خواست ابیاتی از حافظ سعدی بر سنگ مزارش حک شود.
پورگشتال در تمامی زمینههایی که دست به تألیف زد، راهگشای نهفقط ایرانشناسان اتریشی که ایرانشناسان اروپایی شد. حال قرار است ساعت پنج عصر امروز (چهارشنبه، نهم خرداد)، بهمناسبت دویستوپنجاهمین زادروزش، همزمان با مجموعهبرنامههایی که دولت اتریش در کشورهای مختلفِ مرتبط با او برگزار میکند، هفتصدوچهلوسومین شب از سلسلۀ شبهای بخارا به بررسی زندگی و آثار این ایرانشناس بزرگ اتریشی اختصاص یابد تا اهمیت او بهعنوان مترجم قرآن و دیوان حافظ و همچنین مشارکتش در انتشار و فهم ادبیات اسلامی در کشورهای آلمانیزبان مورد توجه قرار گیرد. این بزرگداشت با همکاری انجمن فرهنگی اتریش در تهران، در مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی به نشانی میدان شهید باهنر (نیاوران)، خیابان شهید پورابتهاج (کاشانک)، نرسیده به سهراه آجودانیه، شمارۀ ۲۱۰ برپا میشود.
*تعبیر یوزف فون هامر-پورگشتال دربارۀ ادبیات فارسی
برچسب ها:
پیشنهاد سردبیر
مطالب مرتبط
![انتشار سه کتاب جدید در حوزه موسیقی](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/موسیقی.jpg)
انتشار سه کتاب جدید در حوزه موسیقی
![پول و قدرت در طرد اقتصادی زنان همپیمانند](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/رحمان.jpg)
گزارش نشست «جنسیت و اقتصاد» در موسسه رحمان
پول و قدرت در طرد اقتصادی زنان همپیمانند
![جویندگان عقیق](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/خبرگزاری-صداوسیما.jpg)
دربارۀ «خور» که بهتازگی روستای ملی تراش سنگهای عقیق شده است
جویندگان عقیق
![نگاههای منتظر به معدن فروریخته](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/معدن-شازند.jpg)
گفتوگوی «پیام ما» با بستگان کارگران مفقودشدۀ معدن شازند اراک
نگاههای منتظر به معدن فروریخته
![صدای جمهور آمد](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/دیجیتال-15.jpg)
چهاردهمین انتخابات ریاستجمهوری با مشارکت ۴۰ درصدی برگزار شد
صدای جمهور آمد
![برگزاری نکوداشت ۱۷۵۷ سال سنت آموزش عالی در دانشگاه تهران](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/دانشگاهتهران-wikigeram.webp)
برگزاری نکوداشت ۱۷۵۷ سال سنت آموزش عالی در دانشگاه تهران
![استان تهران رکورددار ازدواج و طلاق در سال گذشته](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/طلاق.jpg)
استان تهران رکورددار ازدواج و طلاق در سال گذشته
![چهاردهمین دوره انتخابات به دور دوم کشیده شد](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/دور-دوم.jpg)
چهاردهمین دوره انتخابات به دور دوم کشیده شد
![نرخ تصادفات موتورسیکلتها در تونلها ۲.۵ برابر بیشتر از جادههاست](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/170716407.jpg)
ممنوعیت تردد موتورسیکلتها در تونلهای تهران
نرخ تصادفات موتورسیکلتها در تونلها ۲.۵ برابر بیشتر از جادههاست
![آغاز عملیات مرمت کاروانسرای کبوترخان رفسنجان](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/کاروانسرای-کبوترخان-رفسنجان.jpg)
آغاز عملیات مرمت کاروانسرای کبوترخان رفسنجان
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- چطور زودتر از همه از پیش فروش قطارها مطلع شویم؟
- چه کسانی نمی توانند مهاجرت کنند؟
- تفاوت رهگیری مالیاتی و کد مالیاتی چیست؟
- نوآوریهای جدید تتر در ارائه خدمات مالی دیجیتال
- عمر باتری آیفون 15 پرو مکس در مقابل سامسونگ اس 24 اولترا
- دوره mba و dba مرکز آموزش های آزاد دانشگاه تهران
- آینده واردات عروسک و اسباب بازی از چین به ایران، پیشبینی و ترندها
- قطار رجا؛ انتخابی امن و راحت برای سفرهای شما
- حضور خوشبخت در نمایشگاه آگروفود ۱۴۰۳
- سیگما، پلتفرم اختصاصی و آنلاین خرید و فروش محصولات کرمان موتور بیشتر
بیشترین نظر کاربران
![معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی](https://payamema.ir/pubfiles/2021/08/2-6.jpg)
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید