در کیاشهر هیچ لندفیلی وجود ندارد. زباله‌ها پراکنده میان زیبایی تالاب و پارک ملی بوجاق‌اند و شیرابهٔ آن‌هم به سفیدرود می‌ریزد. سال ۱۳۸۹، وقتی شورای تأمین استان این منطقه را برای آوردن زباله‌ها تعیین کرد، هنوز طرح جامعی برای پهنه‌بندی مدیریت پسماند وجود نداشت. قرار شد به‌صورت موقت زباله‌ها به اینجا آورده شود و بعد هم فکری برای مدیریت آنجا انجام گیرد. بیش از یک دهه بعد از این تصمیم و راهی شدن پسماند کیاشهر و روستاهای اطراف به این منطقه، نه‌تنها شهرداری و سایر ارگان‌های مرتبط فکری به‌ حال آنجا نکرده‌اند، بلکه همچنان تقصیر را بر گردن دیگری می‌اندازند. شرایط مدیریت پسماند در استان‌های شمالی سال‌هاست مرز بحران را رد کرده و گیلان یکی از پرمشکل‌ترین استان‌ها در این زمینه است. همچنان، ماجرای محل دفن سراوان در امامزاده هاشم به نتیجه نرسیده و طرح‌ها بی‌نتیجه و روی کاغذ مانده‌اند و هر روز بر میزان نارضایتی در هریک از شهرستان‌های استان اضافه می‌شود. این درحالی‌است که بندر کیاشهر یکی از شهرهای توریستی استان است که در بسیاری از فصول سال با حجم بزرگی از تولید زباله روبه‌روست. 

 

نزدیکی به پارک ملی و تالاب از سویی و از سوی دیگر نزدیکی به سفیدرود و زمین‌های کشاورزی عاملی شد تا اوایل اسفندماه، «محمد محمدیان»، فعال محیط زیست در منطقه، شکایتی را علیه شهرداری کیاشهر انجام دهد. موضوع شکایت آن‌طورکه محمدیان به «پیام ما» می‌گوید تهدید بهداشت عمومی، دفن غیرمجاز زباله در مجاورت پارک ملی خشکی-دریایی بوجاق، گسترش محل دپو و دفن زباله در عرصهٔ جنگلی توسکا، آلودگی رودخانهٔ سفیدرود و زمین‌های کشاورزی منطقه عنوان شده است. 

 

محمدیان از طرحی می‌گوید که سال ۱۳۹۸ صحبت از راه‌اندازی آن به میان آمد. آن زمان مدیرکل حفاظت محیط زیست گیلان از تعیین هشت منطقه برای مدیریت پسماند در گیلان خبر داده و گفته بود «در این طرح هشت منطقه برای مدیریت پسماند در شهرستان‌های رشت، لاهیجان، لنگرود، رودسر، آستارا، تالش، انزلی و رودبار تعیین شده است. همچنین، در طرح جامع پسماند گیلان قرار شد در شهرستان‌های رشت، لاهیجان و تالش مرکز تکنولوژی پیشرفتهٔ امحا و مدیریت زباله شامل زباله‌سوز و بیوگاز برای تبدیل زباله به انرژی راه‌اندازی شود.» از آن زمان تاکنون بسیاری از این پهنه‌بندی‌ها رعایت نشده است و نقاطی مانند این منطقه همچنان بدون نظارت مشغول به کارند.

 

اخطاریه‌های بی‌پاسخ

واکنش فعالان محیط زیست در سالی که گذشت عاملی بود تا ادارهٔ محیط زیست آستانه‌اشرفیه بالاخره بعد از سال‌ها برای شهرداری اخطاریه ارسال کند. یکی از اخطارها در مردادماه و دیگری در دی‌ماه ۱۴۰۲ فرستاده و در آن به موارد مختلفی اشاره شده است. از جمله گسترش عرصهٔ تخلیهٔ زباله به‌سمت جنگل دست‌کاشت ضلع شمالی و جنگل توسکای ضلع جنوبی و مشاهدهٔ ریشه‌کنی و گاهاً سوزاندن درختان در ضلع جنوبی. وجود نقص در خاکپوشانی اصولی و پراکنده شدن زباله‌ها به‌سمت عرصهٔ جنگلی مجاور به‌وسیلهٔ باد. 

 

باقری‌پور با اشاره به بحران پسماند در استان‌های شمالی، علی‌الخصوص گیلان، به «دفنگاه تموشل» اشاره می‌کند. منطقه‌ای که باید پسماند شرق گیلان به آنجا برده شود و در سیاهکل است، اما از آن به‌عنوان سراوان دوم یاد می‌شود؛ چراکه در آن منطقه هم دفن اصولی انجام نمی‌گیرد. «باید زباله‌های این منطقه به آنجا برده شود، اما اوضاع آنجا هم بسیار وخیم است.» وخیم بودن اوضاع به‌حدی است که «مرتضی عاطفی»، شهردار کیاشهر، سال گذشته با اشاره به تولید روزانه بیش از ۲۰ تن زباله در کیاشهر به ایمنا گفته بود: «براساس قانون جامع مدیریت پسماند، شهرداری کیاشهر زباله‌های تولیدی شهر را باید در آستانه‌اشرفیه یا لاهیجان حمل کند، اما به‌دلیل اینکه دفنگاه این شهرستان‌ها با مشکل و بحران مواجه است، شهرداری کیاشهر در حال حاضر اجازهٔ حمل زباله به دفنگاه آستانه‌اشرفیه و لاهیجان را ندارد. همچنین، محل دفن زباله کیاشهر که توسط متولیان امر در اختیار شهرداری قرار گرفته است به‌دلیل نزدیکی به رودخانه سفیدرود و پارک ملی بوجاق، موقت و غیرقانونی است و شهرداری در این منطقه امکان ایجاد سلول دفن بهداشتی را ندارد.» 

 

کیاشهر در ۱۷ کیلومتری آستانه‌اشرفیه قرار دارد و شهری است توریستی، اما مانند بسیاری دیگر از شهرها و روستاهای گیلان اسیر بی‌تدبیری و بی‌مدیریتی در زمینهٔ مدیریت پسماند است. روزانه بیش از ۲۰ تن زباله به آنجا می‌آید و پارک ملی، تالاب، رودخانه و همهٔ آنچه باید با چنگ و دندان حفاظت شوند زیر شیرابه‌ها دفن می‌شوند و سازمان‌های متولی بی‌توجه به آینده و وضعیت امروز، فقط تقصیر را به گردن دیگری می‌اندازند، بدون آنکه این نابودی خاطرشان را آزرده سازد.