وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در حاشیه برگزاری نشست هفتگی هیئت دولت با اشاره به تشکیل جلساتی در چارچوبی با عنوان «شورای ملی گفت‌وگو» با حضور چهره‌هایی از جریان‌های مختلف سیاسی که عمدتاً از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام هستند، همچنین از برگزاری جلسات و اقداماتی مشابه از سوی روسای قوای مجریه و قضاییه خبر داده است. این در حالی است که یکی از معدود نمایندگان اصلاح‌طلب مجلس نیز در این رابطه اظهار نظر کرده و در نقد این نوع پیشبرد اصلاحات و برگزاری جلسات برای تحقق «گفت‌وگوی ملی»، معتقد است تا وقتی که در پاسخ به هر مخالف، به او می‌گوییم «تو مخالف رهبری هستی» راه به جایی نمی‌بریم؛ مسعود پزشکیان همچنین گفته «اصلاحات به این سادگی قابل‌ انجام نیست؛ باید این علم (اجرای اصلاحات) را داشته باشند که اگر چنین بود، به اینجا نمی‌رسیدند.»

عزت‌الله ضرغامی را در فضای سیاسی-رسانه‌ای به رفتار متفاوت نسبت‌به همفکران محافظه‌کارش در جناح راست می‌شناسند یا دست‌کم به‌عنوان سیاستمداری برخاسته از جناح راست که بسیار مایل است متفاوت دیده و شناخته شود. او وزیر وزارتخانه‌ای با عنوان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است که اگر هم مجال چنین کنش و گفتاری را به او بدهد _که دشوار خواهد بود_ نهایتاً این امکان را برایش فراهم می‌کند که در فضای فرهنگی به سیاق مطلوبش گام بردارد، نه در فضای سیاست و نه‌چندان در فضای جامعه. وزارتخانه‌ای که فارغ از موضوع فعالیت و حوزه اختیاراتش که به‌هرحال در فضای فرهنگی محدود است، به‌ویژه از آنجا که عمدتاً به آن بخش از فرهنگ می‌پردازد که یا همچون مسائل مربوط به «میراث فرهنگی»، مطلقاً مربوط به اعصار و قرون پیشین است یا کار ویژه‌ای که برای این وزارتخانه در بحث «صنایع دستی» تعریف شده که اگرچه امروز در جریان است اما ریشه در گذشته دارد و ارجاعاتش لزوماً به تاریخ بازمی‌گردد. می‌ماند به‌تعبیری یک‌سوم از فعالیت‌ها در حوزه گردشگری که آن هم اگرچه امروزی و معاصر است اما لااقل سیاسی نیست. وزارتخانه‌ای که حتی اگر حوزه اختیارات و فعالیت‌هایش را هم نادیده بگیریم، باز از آنجا که تازه‌تاسیس است و دست‌کم به همین یک دلیل چندان جدی گرفته نمی‌شود، قادر نیست تریبونی معتبر و اعتباری رسمی برای آقای وزیر در فضای سیاسی و گفتمانی که بسیار دوست می‌دارد، ایجاد کند.

مسعود پزشکیان که زمانی در دولت اصلاحات در قامت وزیر بهداشت فعال بود و بیش از یک دهه گذشته را در مجلس گذرانده، معتقد است: وقتی ما به‌عنوان یک گروه و جناح، مجلس و دولت را یکدست می‌کنیم؛ یعنی بقیه افراد دیگر نمی‌توانند باشند. وقتی از مردم حرف می‌زنیم، تصورمان این است که مردم یعنی همین افرادی که با ما همراهند

با این همه ضرغامی همچنان بر ادامه کنش مطلوبش در فضای سیاسی پافشاری کرده و می‌خواهد «سیاستمدار» به‌معنای خاص و مطلق کلمه باقی بماند.
او صراحتاً در قامت سخنگوی سیاسی دولت و حتی فراتر از آن، در جایگاه نماینده‌ای از حاکمیت از آغاز گفت‌وگوهای سیاسی برای عبور از بحران ناشی از اعتراضات این دو، سه ماه سخن گفته است. ضرغامی از همان روزهای نخست اعتراضات چنین رویکردی را در پیش گرفته و دیروز رسمی‌تر و جدی‌تر آن را از خود بروز داد. او میدان بازی‌اش را در زمین سیاست تعریف کرده و در حالی در تمام این مدت در همین میدان گام برداشته که البته گاهی با شتاب و سرعت بیشتر و گاه، چراغ‌خاموش و با اندکی احتیاط بیشتر، پیش رفته است. مشی و مسیری که برایش البته هزینه‌هایی هم داشته که از جمله آن، انتقادها و هجمه‌های بعضاً سنگینی هستند که از سوی همفکرانش، به‌ویژه از تریبون پارلمان و چند مطبوعه مهم و البته تندروی جناح راست به‌سویش نشانه رفتند.
ضرغامی اما نه‌تنها پا پس نکشیده، بلکه دیروز، گوشه‌ای از حیاط کاخ ریاست‌جمهوری را تریبون و میدان بازی محبوبش قرار داده و نظریات سیاسی‌اش را ابراز کرده است؛ «به نظر من، بسیاری از راهبردهایی که در حوزه سخت اتخاذ می‌شود، می‌تواند با راهبردهای نرم و اقدامات نرم تعدیل شود. در واقع ما چون در حوزه دوم کمتر کار می‌کنیم، دشواری کار می‌افتد بر دوش دستگاه‌های امنیتی، اطلاعاتی و انتظامی.» او که گفته فکر می‌کند این دیدگاه را همه قبول دارند و تاکید کرده «همه وزیران» این‌طور فکر می‌کنند، می‌گوید: «یکی دو بار هم که در دولت بحث شد، همه بر این مسئله تاکید کردند که ما در آن حوزه‌ها کم‌کاری داریم.» بیان این سخنان انتزاعی و بحث‌های نظری البته تنها انگیزه ضرغامی برای تبدیل آن گوشه حیاط پاستور به میتینگ سیاسی درباره اعتراضات نبود و او در واقع این مباحث را به‌تعبیری، چارچوب نظری صحبت از «گفت‌وگوی ملی» قرار داد تا از تحرکات و اقداماتی خبر دهد که فراتر از او، در دستور کار روسای قوای مملکتی نیز قرار گرفته تا به‌نحوی مجموعه حاکمیت را به‌سوی اصلاح رویه‌های نامطلوب سوق دهد. ضرغامی که از جلساتی مداوم در کشور سخن گفته که «از مدت‌ها پیش با حضور برخی چهره‌ها با گرایش سیاسی مختلف» تشکیل می‌شده و ظاهراً عمده حضار را اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام تشکیل می‌دهند، می‌گوید: «در این جلسات دور هم می‌نشینیم و در مورد مسائل اجتماعی، فرهنگی و سیاسی صحبت می‌کنیم که خیلی مفید است؛ هم دیدگاه‌ها به هم نزدیک می‌شود، هم قرائت‌ها و روایت‌هایی که در مورد یک پدیده واحد وجود دارد.» جلساتی که به‌گفته ضرغامی گاه در دفتر او و گاهی در «دفتر محمدرضا عارف یا دیگر آقایان» تشکیل می‌شود. ضرغامی همچنین در خبری تازه‌تر گفته «شنیدم هم آقای رئیس‌جمهور و هم آقای رئیس قوه قضائیه، جلسات این‌چنینی دارند که جریان‌های سیاسی مختلف می‌آیند با آنها گفت‌وگو می‌کنند.»
ضرغامی اما در حالی از تشکیل دست‌کم یک جلسه، با موضوع خاص اعتراضات دو، سه ماه گذشته سخن گفته که آنچه درباره جلسات مشابه روسای قوای مجریه و قضاییه مطرح کرده، احتمالاً به همان جلساتی ارجاع می‌دهد که این چند روز گذشته از آن شنیده بودیم و نمونه خبرسازترش، همان‌که ظاهراً با حضور چهار، پنج نفر از جبهه اصلاحات ایران و رئیس قوه قضاییه تشکیل شده و علی شکوری‌راد در قامت سخنگوی این جبهه سیاسی پیش‌تر از برخی جزئیاتش خبر داده بود. غلامحسین محسنی اژه‌ای اما به‌جز آن جلسات، سه‌شنبه همین هفته با نمایندگان مجلس نیز گفت‌وگوهایی داشته که ظاهراً آنجا نیز به بحث اعتراضات این چند ماه اشاره شده است. جلسه‌ای در چارچوب نشست مشترک مجلس و قوه قضاییه که سه‌شنبه همین هفته در صحن مجلس و البته به‌طور غیرعلنی، پشت درهای بسته برگزار شد. نشستی که از قضا روز گذشته ایلنا روایتی تازه‌تر از آن را به نقل از یکی از نمایندگان تبریز منتشر کرد؛ روایتی که در بخشی از آن، احمد علیرضابیگی با اشاره به دیالوگی میان یکی از نمایندگان با رئیس قوه قضاییه، پاسخ قابل‌تأمل رئیس دستگاه قضا به این نماینده را «وجه برجسته این نشست» توصیف کرده و در واکنش به این‌ گفته نماینده که «تو با فلان افراد، جلسه برگزار کردی!»، گفته «این حق طبیعی من و حق طبیعی آن‌هاست که بتوانند موضوعات خودشان را مطرح کنند، با شما هم حاضرم این جلسه را برگزار کنم و من متعجبم شما به عنوان قانونگذاران به جای اینکه پافشاری به اعمال و اجرای قانون داشته باشید، دارید مطالبه‌ای غیر از تکلیف قانونی خود مطرح می‌کنید.» این نماینده اصولگرای مجلس با استقبال از «پاسخ رئیس قوه قضاییه به این گروه و این تفکر»، «نوع نگرش محسنی اژه‌ای» را «نویدبخش» و «التیامی برای مواجهه با متهمان حوادث اخیر» خوانده و گفته «خواسته آقای اژه‌ای از نمایندگان این بود که اجرای قانون را از او طلب کنند» و «بر موضع قانون پافشاری کنند»؛ نه اینکه «به او دیکته کنند که چه کار کند و چه کار نکند.»
این در حالی است که آنچه ضرغامی درباره جلسات مشابه رئیس قوه مجریه مطرح کرده، دست‌کم تاکنون در فضای رسانه‌ای بازتاب نداشته است. هرچند شاید منظور ضرغامی اقداماتی باشد که آخرین نمونه‌اش خبری است که معاون اجرایی رئیس دولت سیزدهم همزمان با سخنان ضرغامی و در گوشه‌ای دیگر از حیاط پاستور در اختیار خبرنگاران گذاشت. آنجا که محسن منصوری از سفر ابراهیم رئیسی به کردستان خبر داد و اگرچه انگیزه سفر رئیس دولت را «افتتاح طرح آبرسانی سنندج» کرد اما در پایان گفت: «در جریان این سفر، جلسه‌ علما و نخبگان استان کردستان با رئیس‌جمهور برگزار خواهد شد و رئیسی با مردم نیز دیدار می‌کند.»
این در حالی است که به نظر می‌رسد فارغ از آنچه در خصوص ماهیت خبری و چند و چون برگزاری این جلسات مقام‌های ارشد نظام با یکدیگر و نمایندگان بعضی جریان‌های سیاسی مطرح است، کیفیت این جلسات و آنچه به‌عنوان خروجی و نتیجه آن قابل‌تصور است، چندان هم موثر نبوده و نخواهد بود. چنان‌که دیروز همزمان با آنچه علیرضا بیگی به‌عنوان یکی از نمایندگان اصولگرای تبریز در استقبال از نوع نگرش رئیس قوه قضاییه مطرح کرد، یکی از دیگر نمایندگان تبریز که از چهره‌های شاخص جریان اصلاحات و معدود اصلاح‌طلبان حاضر در مجلس، به آنچه درخصوص «شکل‌گیری گفت‌وگوی ملی» در فضای رسانه‌ای مطرح است، واکنش نشان داده و به پایگاه خبری عصر ایران گفته «مشکل اساسی ما این است که اصلا بلد نیستیم با هم گفت‌وگو کنیم.» مسعود پزشکیان در توضیح این دیدگاه انتقادی می‌گوید: «در اداره، دانشگاه یا مجلس و هرجای دیگر، وقتی دانشجو، استاد دانشگاه یا نماینده مجلس حرفی می‌زند و طرف مقابل نمی‌تواند جواب بدهد، می‌گوید «آقا» اینگونه نگفته؛ در صورتی که کسی به آقا کاری ندارد.» او به این انتقاد دارد که «وقتی دانشجو یا استاد دانشگاه یا هر فردی از جامعه نسبت‌به مسئله‌ای مشکل دارد، کسی که با این دانشجو و استاد سر و کار دارد، بجای اینکه از نظر علمی او را توجیه کند، می‌گوید «تو مخالف رهبری هستی!»؛ وقتی همه گفت‌وگوها منجر به این شود که نتوانی جواب بدهی و آقا را وسط بکشی، نتیجه آن این می‌شود که در حال حاضر در جامعه می‌ببینیم که تمام فشارها و حملات مستقیما به سمت رهبری است و با رئیس جمهور، رئیس مجلس و رئیس قوه قضاییه کار ندارند.» پزشکیان که زمانی در دولت اصلاحات در قامت وزیر بهداشت فعال بود و بیش از یک دهه گذشته را در مجلس گذرانده، معتقد است: «اصلاحات به این سادگی قابل‌انجام نیست؛ باید این علم (اجرای اصلاحات) را داشته باشند که چنین بود، به اینجا نمی‌رسیدند!» او که با انتقاد نسبت‌به آنچه «ایجاد دایره خودی و غیرخودی» می‌خواند، گفته است: «وقتی ما به‌عنوان یک گروه و جناح، مجلس و دولت را یکدست می‌کنیم؛ یعنی بقیه افراد دیگر نمی‌توانند باشند. وقتی از مردم حرف می‌زنیم، تصورمان این است که مردم یعنی همین افرادی که با ما همراهند. درصورتی‌که وظیفه حاکمیت، خدمت و محبت و برداشتن فشار از دوش همه اعم از ترک، کرد، لر، عرب، عجم، فارس و چپ و راست و مذهبی و غیر مذهبی است که در این کشور زندگی می‌کنند.»