پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | مرگ خاموش دریاچۀ گهر و اشترانکوه

مرگ خاموش دریاچۀ گهر و اشترانکوه





مرگ خاموش دریاچۀ گهر و اشترانکوه

۹ تیر ۱۴۰۳، ۲۲:۰۷

منطقۀ حفاظت‌شدۀ اشترانکوه با بیش از ۱۰۴ هزار هکتار در زاگرس مرکزی و در شرق لرستان واقع شده است. این رشته‌کوه به‌علت دارابودن ویژگی‌های خاص اکولوژیک از جمله وجود بیش از ۶۰ گونۀ نادر و آندومیک گیاهی و دیگر گونه‌های خاص جانوری، از دیرباز به‌عنوان بانک ژنی زاگرس شناخته شده است. همچنین وجود یک کلکسیون کامل از مناظر زیبای طبیعی و قله‌های سربه‌فلک‌کشیده در دل خود، این رشته‌کوه زیبا را در جایگاه مناطق ویژۀ گردشگری طبیعی و کوهنوردی در کشور قرار داده است. شوربختانه به‌علت سال‌ها بی‌توجهی، چه از سوی متولیان محیط‌زیست و چه از سوی برخی از گردشگران و جامعۀ محلی، این منطقۀ ارزشمند درحال تخریب و نابودی است. یکی از این پدیده‌های زیبای طبیعی که به نام «نگین اشترانکوه» شناخته می‌شود را، به نام «دریاچۀ گهر» می‌شناسیم.

 

دریاچه‌ای که به‌عنوان بزرگترین چشمۀ کوهستانی و بزرگترین دریاچۀ آب شیرین کوهستانی خاورمیانه از آن یاد می‌شود. متأسفانه این دریاچۀ ارزشمند حال‌وروز خوبی ندارد و علی‌رغم زحمات محیط‌‌بانان، به دلایل مختلف طبیعی و غیرطبیعی، درحال نابودی است. عوامل طبیعی همچون رانش و فرسایش خاک و ورود هزاران تن واریزه به درون دریاچه از یک طرف و هجوم هزاران گردشگر بدون کنترل و بیش از ظرفیت تحمل منطقه و آلودگی حوضۀ آبریز از سوی دیگر، باعث تشدید این تخریب‌ها شده است. تیر خلاص بر پیکرۀ این نگین فیروزه‌ای زمانی‌ زده شد که در غفلت سازمان محیط‌زیست در ابتدای دهۀ ۸۰ با احداث جاده‌ایی در منطقۀ مور زرین تا نزدیکی دریاچۀ دوم، قلب منطقۀ اشترانکوه (منطقه امن) را هدف قرار داد. این جاده نه‌تنها باعث آلودگی حوضۀ آبریز دریاچۀ گهر و تسهیل در غارت گیاهان آندومیک و هجوم گردشگران مخرب شده است، بلکه مشکلات خاص دیگری را موجب گردیده که قابل بیان نیست. در همان سال‌های شروع جاده‌کشی، با ورود فعالان محیط‌زیست و پیگیری‌های عدیده، جاده به دستور ریاست سازمان محیط‌زیست مسدود و حتی فرماندار وقت الیگودرز نیز صرفاً به‌دلیل همین تخلف آشکار از سِمَت خود عزل شد. در سنوات بعد به‌علت کوتاهی، سهل‌انگاری و تعامل برخی مدیران دستگاه‌های ذی‌ربط، مجدداً این جاده احداث و تا نزدیکی دریاچۀ دوم نیز پیشرفت می‌کند و با این اقدام علناً تیر خلاص را بر پیکرۀ این سرمایۀ ملی وارد می‌کنند. در طول این سال‌ها، علی‌رغم پیگیری‌های متعدد فعالان محیط‌زیست و وعده‌های داده‌شده، تاکنون نه جادۀ غیرقانونی تخریب شده و نه پاسگاهی در این منطقه احداث شده است. علناً قسمت جنوبی و جنوب‌غربی منطقۀ اشترانکوه مانند گذشته به حال خود ر‌ها شده و هیچ برنامه‌ای برای نجات دریاچۀ گهر در دستور کار نیست. آری؛ آنچه در دستور کار است نه درمان‌گر و نجات‌گر دریاچه، بلکه منجر به توسعۀ گردشگری نامتوازن، ناپایدار و زمینه‌سازی برای هجوم گردشگران مخرب و بروز و ظهور بسیاری معضلات و چالش‌های دیگر اعم از محیط‌زیستی و غیرمحیط‌زیستی می‌شود.

حضور متخلفان در قلب منطقۀ امن و کشت گیاهان غیرقانونی در اراضی تحت حفاظت و شکار گسترده توسط این افراد و ناامنی منطقه حتی برای محیط‌بانان نگران‌کننده است.
بدون شک با این روند دریاچۀ گهر بزرگ نیز به‌زودی همچون دریاچۀ دوم از صحنۀ روزگار حذف خواهد شد و همین بس که درحال‌حاضر نیز بیش از دو هکتار از عرصۀ دریاچه تبدیل به باتلاق و لجن‌زار شده است.
جناب آقای دکتر سلاجقۀ بزرگوار! قطعاً ارزش اکولوژیک دریاچۀ گهر و زیست‌بوم اشترانکوه کمتر از میانکاله و آشوراده و دریاچۀ ارومیه نیست. لطفاً برای نجات این سرزمین با اجرای طرح مطالعاتی اشترانکوه که بیست سال است خاک می‌خورد قدمی بردارید و به جای راه‌اندازی موزۀ حیات‌وحش تاکسیدرمی در برخی شهرهای لرستان، موجودات زنده را دریابید.

به اشتراک بگذارید:





نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

بیشترین بازنشر