سند راهبردی احیا و تعادلبخشی آبهای زیرزمینی از سوی مرکز مطالعات کشاورزی و آب اتاق ایران منتشر شد
نسخه بخش خصوصی برای آبخوانها
بنفشه زهرایی، دبیر کارگروه ملی سازگاری با کمآبی: ١١۴ میلیارد متر مکعب کسری تجمعی آب داریم
۱۸ دی ۱۴۰۱، ۹:۰۸
تیرماه امسال بود که محمدحسین شریعتمدار رئیس مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران با اشاره به بغرنج شدن مسئله آب در ایران گفته بود: «باید دهه آینده دهه ریاضت آبی نامگذاری شود. چراکه اگر در این ده سال کشور نتواند مسئله آب را سامان دهد بعد از آن امیدی به مدیریت منابع آب نخواهد بود.» او گفته بود «ذخایر زیرزمینی با بحران جدی مواجه است. در منابع آبی سدی حجم منابع از 74 میلیارد متر مکعب به 40 میلیارد متر مکعب رسیده و در منابع زیرزمینی اوضاع به همین اندازه خطرناک است. در سال 98 نسبت به سال 57 تعداد حلقههای چاه رشد 20 برابری داشته و به 850 هزار حلقه چاه رسیده است.» اکنون مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق بازرگانی نقشه راه و سند راهبردی احیا و تعادلبخشی آبهای زیرزمینی را منتشر کرده است. گویی بخش خصوصی به این نتیجه رسیده که باید از هشدار دادن عبور کند و نسخه بنویسد. اما اینکه نهاد دولت و نهاد قانونگذاری چقدر به این نسخه اعتنا میکنند، روشن نیست.
نقشه راه و سند راهبردی احیا و تعادلبخشی آبهای زیرزمینی توسط مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران تدوین شد. این در حالی است که به گفته بنفشه زهرایی دبیر کمیته ملی سازگاری با کمآبی مصرف آب در ایران ۲۰.۵ میلیارد متر مکعب بیشتر از چیزی است که وزارت نیرو اعلام میکند.
بر اساس گزارشی که اتاق ایران منتشر کرده بنفشه زهرایی تاکید کرده در مجموع ۱۱۴ میلیارد متر مکعب کسری تجمعی آب داریم و این ۱.۵ برابر آب تجدیدپذیر سالانه کشور است.
سند راهبردی احیا و تعادلبخشی آبهای زیرزمینی در حالی تدوین شده است که به گفته زهرایی ، چنین وضعیتی سبب میشود تا سال ۱۴۳۵ دستکم ۱۱۶ آبخوان کشور از دست برود و ۱۸ میلیون نفر از آن متاثر شوند.
بر اساس این گزارش برداشت بیرویه و بیش از ظرفیت دینامیکی منابع آب زیرزمینی در چهار دهه گذشته منجر به تحمیل فشار بر منابع بیننسلی، تخلیه منابع استراتژیک و کسری تجمعی مخزن بیش از 130 میلیارد متر مکعبی در منابع آب زیرزمینی، ممنوعه و بحرانی شدن 410 دشت از 609 دشت کشور، بروز پدیده شوم و نگرانکننده فرونشست زمین و تهدید پایداری سرزمین شده است.
حال بر اساس این وضعیت مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران و وزارت نیرو تفاهمنامه مشترکی را برای ارائه راهکار و سازوکارهایی که بتواند در اجرای برنامههای عملیاتی طرح احیا و تعادلبخشی آب زیرزمینی مؤثر و مفید باشد، منعقد کردند.
در قالب این تفاهمنامه، این مرکز، مطالعاتی را به منظور آسیبشناسی طرح و احیا و تعادلبخشی منابع آب زیرزمینی در سطح ملی و تدوین نقشه راه و سند راهبردی احیا و تعادلبخشی آبهای زیرزمینی در دستور کار قرار داد.
در گام نخست، مطالعات آسیبشناسی طرح احیا و تعادلبخشی با رویکرد مشارکتی و دریافت نظرات ذینفعان و خبرگان امر انجام شد که خروجی آن منجر به شناسایی 4 عامل (علت) و 22 مسئله (معلول) بهعنوان مهمترین عوامل و مسائل مؤثر بر عدم تحقق اهداف طرح احیا و تعادلبخشی و از دیدگاه کلانتر، وضعیت نامطلوب منابع آب زیرزمینی در شرایط کنونی، شده است.
برای نقشه راه مورد نظر اتاق ایران ۴ عامل اصلی عدم تحقق اهداف طرح احیا و تعادلبخشی به ترتیب اولویت عبارتند از:
برداشت بیرویه و بیش از ظرفیت دینامیکی منابع آب زیرزمینی در چهار دهه گذشته منجر به تخلیه منابع استراتژیک و کسری تجمعی مخزن بیش از 130 میلیارد متر مکعبی در منابع آب زیرزمینی، ممنوعه و بحرانی شدن 410 دشت از 609 دشت کشور شده است
ظرفیتهای ناکافی قانونی و عدم استفاده موثر از احکام برنامههای توسعه و اسناد بالادستی در سازماندهی و فعالسازی مشارکت جامعه بهرهبردار، ناکارآمدی و وجود تعارض منافع در مدیریت آبهای زیرزمینی، وجود تعارض در سیاستها، اسناد بالادستی و منافع بینبخشی برای حصول همگرایی در برنامهریزی، اقدام و عمل و فقدان جامعنگری در برنامهریزی، اجرا و پایش طرح.
گزارش اتاق ایران از این تفاهمنامه حکایت از آن دارد که مرحله بعد مطالعات، برگزاری جلسات هماندیشی و کارگاههای برنامهریزی ارزش، تبیین نظریه منتخب و تدقیق پروژههای طرح احیا و تعادلبخشی بود که منجر به ارائه نقشه راه احیا و تعادلبخشی در دو سناریو شد.
در سناریوی اول فعالیتهایی مدنظر قرار گرفته است که بتوان از طریق آنها تغییرات مثبتی در برنامههای فعلی طرح احیا و تعادلبخشی ایجاد کرده و کارایی این طرح را با انجام اصلاحاتی، ارتقا بخشید. هرچند این تغییرات منجر به حل مسائل بنیادین طرح نخواهد شد، ولی میتواند نقش مثبتی در اصلاح مسیر طرح داشته باشد.
در سناریوی دوم، اقدامات اساسیتری که تحقق آن میتواند زمانبر و پیچیدهتر از فعالیتهای سناریوی اول باشد اما به همان نسبت، از اثربخشی بالاتری نیز برخوردار است، در سه گام زمانی کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت ارائه شده است.
بر همین اساس نتایج نهایی مطالعات و نقشه راه پیشنهادی در اختیار وزارتخانههای نیرو و جهاد کشاورزی، کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی و سازمان برنامه و بودجه کشور قرار گرفت. اکنون باید دید سیاستگذار به نسخه بخش خصوصی برای تعادلبخشی آبخوانها اعتنا میکند و در صورت توجه به آن آیا در عمل سناریوی مشترک ملی برای عبور از وضعیت کنونی تدوین و اجرا میشود؟ شکست برنامههای قبلی در این زمینه موجب شده تا نسخهپیچیهای جدید در بخش آب دشوار باشد اما از سوی دیگر وضعیت سفرههای آب زیرزمینی هم چنان وخیم است که راهی برای به تعویق انداختن برنامههای اصولی باقی نمانده است.
برچسب ها:
آب، آب زیزمینی، آبخوان، بنفشه زهرایی، سازگاری با کم آبی، کارگروه ملی سازگاری با کم آبی، کم آبی
پیشنهاد سردبیر
مطالب مرتبط
ورود سامانه بارشی به غرب کشور در هفته آینده
افزایش چهار برابری جریمۀ شکار غیرمجاز حیاتوحش کارآمد است؟
کلاف سردرگم حفاظت
تحقیق مشترک یونسکو و فدراسیون جهانی روزنامهنگاران نشان داد
افزایش حملات خشونتبار به روزنامهنگاران محیطزیست
فرمانده یگان حفاظت سازمان منابع طبیعی اعلام کرد
تعرض به جنگلبانان افزایش و تخریب منابع طبیعی کاهش یافت
عضو هیئتعلمی آب و هواشناسی دانشگاه خوارزمی مطرح کرد:
مطالبهٔ اقلیمی باید وارد ادبیات عمومی شود
شورایعالی محیطزیست مجوز معدنکاوی در پارک ملی ساریگل و منطقهٔ حفاظتشدهٔ انگوران را صادر کرد
چراغ سبز به معدنکاوان در غیاب کارشناسان
شورایعالی؛ منهای متخصصان محیط زیست
افزایش دمای کره زمین و آلودگیها در حال تهدید ورزش و جان ورزشکاران در نقاط مختلف دنیا است
نمیتوانم بدوم
کشاورزان نسبتبه بارشهای شدید آگاه باشند
دولت اعلام کرده با توسعهٔ ۳۰۰ هزار هکتار اراضی زیر کشت افزایش سه میلیون تنی محصولات کشاورزی محقق میشود
کشاورزی با وام «چینی»
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- بهترین برند چرم ایران کدام برند است؟
- روغن صنعتی مایعی جادویی برای افزایش عمر مفید ماشین آلات
- ۱۰ ماده غذایی که به شما در سفر به سوی کاهش وزن کمک میکنند
- چاپ ترافارد؛ هر آنچه که باید درباره این نوع چاپ دستی بدانید
- اقدامات لازم برای اسباب کشی و جابجایی منزل
- بسته بندی مواد پودری با دستگاه ساشه: شغل پردرآمد این روزها
- طبع روغن زیتون در طب سنتی چیست؟ معرفی 4 خواص روغن زیتون
- خرید ساک دستی تبلیغاتی چه مزایایی برای هر برند دارد؟
- تعریف درست هوش مصنوعی (AI) چیست؟
- 10 ایده شغل دوم با سرمایه اولیه کم برای کارمندان بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید