پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | راه بی بازگشت خلیج گرگان

«پیام ما» طرح لایروبی سواحل شرقی خزر را بررسی می کند

راه بی بازگشت خلیج گرگان

با وجود آرای کارشناسی مخالف، لایروبی در هر سه کانال آبرسان خزر به خلیج در حال انجام است





راه بی بازگشت خلیج گرگان

۲۳ مرداد ۱۴۰۱، ۰:۰۰

عملیات اجرایی خلیج گرگان در هر سه کانال آبرسان خزر به خلیج یعنی آشوراده، چاپقلی و خزینی در حال انجام است. از ابتدای تصویب طرح لایروبی، کارشناسان خارج از بدنه دولت نسبت به عواقب این لایروبی بدون در نظر گرفتن پیامدهای برداشت گسترده شن و ماسه و دپوی غیر اصولی در حاشیه خلیج هشدار داده بودند. همچنین این کارشناسان بر این باورند نه تنها دپوی شن و ماسه و رسوبات برداشت شده در حاشیه خلیج، اکوسیستم را برهم زده، بلکه منجر به ایجاد کانون ریزگرد شده و عواقب جبران‌ناپذیری به همراه دارد. به گفته آنها این اقدام به دلیل سرعت بالای کاهش تراز آب خزر از یک سو و حجم رسوب‌گذاری به ویژه در کانال آشوراده عملا بی‌نتیجه است. این کارشناسان دو راه حل اصلی نجات خلیج را در لایروبی رودخانه های تامین کننده حق آبه خلیج و یا پمپاژ آب به آن عنوان کرده‌اند. با وجود انعکاس همه نظرات فنی و تکرار آن در رسانه‌های کشور، در بر پاشنه نظر دولت چرخید و لایروبی خلیج گرگان در پایان بهار رسما کلید خورد.

 

آغاز عملیات ساخت داکت برای دپوی شن و ماسه در منطقه خلیج گرگان علاوه بر آنچه کارشناسان پیش‌بینی کرده اند، موجب خسارت مالی به بومیان منطقه و تلف شدن گاومیش‌های دامداران محلی شده است.
به جان و مال ما زدند
عیسی یکی از این دامداران منطقه خزینی به «پیام ما» می‌گوید: از وقتی ماشین آلات سنگین به منطقه آمدند و شروع به برداشت شن و ماسه از منطقه کردند تا به قول خودشان داکت برای تجمع رسوب‌های برداشت شده از لایروبی ایجاد کنند تمام این منطقه تبدیل به گودال‌هایی بزرگ شده است.
او ادامه می‌دهد: دامداران گاومیش می‌دانند شیوه پرورش و نگهداری از گاومیش چگونه است. با این کار آنها تقریبا همه خسارت دیده‌ایم، گاومیش‌های ما در گودال‌ها افتاده و گیر کردند. البته دولت سعی کرد با همان ماشین‌ها و بیل‌ها حیوان‌های زبان بسته را خارج کند اما برای بعضی‌ها دیر بود. یک راس دام من در گودال تلف شد. سه تا را خودم ذبح کردم چون حیوان خدا با پاهای شکسته داشت تلف می‌شد.

متخصص رسوب و رئیس سابق مرکز ملی مطالعات دریای خزر: تراز آب خزر در حال کاهش قابل توجهی است و به زودی بار دیگر دسترسی خلیج به آب قطع و در کنار آن با دپوی غیرعلمی و غیراصولی رسوبات برداشت شده اکوسیستم منطقه هم دستخوش تغییرات می‌شود. به این فاکتورها باید تداوم رسوب‌گذاری در کانال‌های آبرسان را هم اضافه کنید

عیسی می‌گوید دولت حتما باید برای این اتفاقات، پیش‌بینی‌هایی انجام می داد: ما که جز تردد ماشین‌ها چیز دیگری نمی‌دیدیم. فقط می‌دانستیم قرار است منطقه را لایروبی کنند. نمی‌دانستیم می‌خواهند به جان و مال ما بزنند.
اطلاعی ندارم
با وجود این رخداد و بازتاب گسترده آن در فضای مجازی، معاون عمرانی استانداری گلستان می گوید از آن بی خبر است.
سید محمدرضا سیدالنگی پس از ارسال فیلم ها و تصاویر مربوط به تلف شدن گاومیش‌ها پیش از شروع لایروبی می‌گوید هیچ گزارش مردمی مبنی بر این رخداد دریافت نکرده است و موضوع باید راستی آزمایی شود.
او به «پیام ما» می‌گوید: مطابق مطالعات کارگروه نجات گرگان و مصوبات دولتی که بر مبنای آن ایجاد شده است لایروبی در هر سه کانال آبرسان به خلیج گرگان در حال انجام است.
سیدالنگی در خصوص تعیین تکلیف رسوبات برداشت شده در این پروژه می‌گوید: همه چیز مطابق تایید سازمان حفاظت محیط زیست پیش می رود. داکت‌هایی برای دپوی رسوبات برداشت شده طراحی شده و در حال اجراست تا همه رسوبات به آن مناطق منتقل و در آنجا دپو شود. اگر برای اجرای عملیات لایروبی خلیج باز هم تعلل می‌شد ممکن بود آن را برای همیشه از دست دهیم.
اما آنچه سیدالنگی به عنوان نماینده دولت در این طرح می گوید گویی نمی‌تواند نگرانی‌های برخی از کارشناسان را رفع کند.
گوشی بدهکار هشدارها نبود
همایون خوشروان، متخصص رسوب و رئیس سابق مرکز ملی مطالعات دریای خزر معتقد است مسیر دولت برای خلیج گرگان، مسیری بی‌بازگشت است.
خوشروان به «پیام ما» می گوید: اکنون دیگر برای این حرف‌ها دیر است. ما همه هشدارها را به کرات پیش از این گفته بودیم اما دولت توجهی به آن نکرد و براساس رای خودش تصمیم گرفت. باید بپذیریم که این کار فقط مسکن برای علاج بخشی به خلیج است که گرچه ممکن است تا مدت ۵ سال از این طریق به خلیج آبرسانی کرد اما بیش از این جوابگو نیست.
به گفته او تراز آب خزر در حال کاهش قابل توجهی است و به زودی بار دیگر دسترسی خلیج به آب قطع و در کنار آن با دپوی غیرعلمی و غیراصولی رسوبات برداشت شده اکوسیستم منطقه هم دستخوش تغییرات می‌شود: «به این فاکتورها باید تداوم رسوب‌گذاری در کانال‌های آبرسان را هم اضافه کنید. بنابراین بودجه هنگفتی صرف کاری می‌شود که به نتیجه نمی‌رسد.»

یک دامدار محلی در آشوراده: با این کار آنها تقریبا همه خسارت دیده‌ایم، گاومیش‌های ما در گودال‌ها افتادند و گیر کردند. البته دولت سعی کرد با همان ماشین‌ها و بیل‌ها حیوان‌های زبان بسته را خارج کند اما برای بعضی‌ها دیر بود. یک راس دام من در گودال تلف شد. سه تا را خودم ذبح کردم چون حیوان خدا با پاهای شکسته داشت تلف می‌شد

بهمن سال ۱۳۹ طرح احیای خلیج گرگان در ستاد ملی هماهنگی مدیریت تالاب‌های کشور به تصویب رسید و مبلغ ۹۰۰ میلیارد تومان اعتبار از محل منابع سازمان بنادر، محیط زیست، جهاد کشاورزی و وزارت نیرو طی ۵ سال برای نجات خلیج گرگان در نظر گرفته شد. مدتی بعد از اعلام آغاز رسمی ‌این طرح، در روزهای پایانی خرداد گذشته، مدیر بنادر و دریانوردی گلستان اعلام کرد اعتبار طرح لایروبی خلیج گرگان از سوی سازمان مدیریت بحران کشور تامین می‌شود. با وجود چالش دولت سیزدهم در تامین اعتبار برای خلیج (مانند دولت‌های پیشین)، طرح لایروبی در آخرین روزهای فروردین امسال آغاز و نگرانی جدیدی برای کارشناسان و فعالان محیط زیست ایجاد شد. نگرانی و سوال‌های مهمی که هنوز هم پابرجاست و پاسخ آن فقط در گذر زمان مشخص می‌شود: سرنوشت حجم رسوبات برداشت شده از کانال‌های آبرسان چه می‌‌شود؟ آیا لایروبی خود به چالشی جدید در اکوسیستم خزر تبدیل نمی‌شود؟ حجم رسوبات برداشت شده نمی‌تواند آسیبی جدی و غیر قابل بازگشت به خلیج و میانکاله وارد کند؟ به نظر می‌رسد با اصرار دولت بر اجرای عملیات لایروبی آن‌هم به شیوه‌ای که مدنظر خودش است، ادامه دهد. زمان به همه این سوال‌ها پاسخ می‌دهد. اکنون فعالان محیط زیست چشم انتظار نتیجه اقدام دولت هستند، نتیجه‌ای که به گفته کارشناسان برای محیط زیست بسیار گران تمام می‌شود.

به اشتراک بگذارید:

برچسب ها:

،





مطالب مرتبط

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *