پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | پنج دریاچه خاورمیانه در حال مرگ

دریاچه ارومیه یکی از پنج دریاچه‌ای که همچنان خطر خشک شدن را احساس می‌کند

پنج دریاچه خاورمیانه در حال مرگ





۳ مهر ۱۴۰۰، ۱۳:۵۶

درجه حرارت و سومدیریت به ناامنی آب کمک کرده و می‌تواند منجر به بحران زیست محیطی شود. خاورمیانه در خط مقدم بحران جهانی آب و هوایی قرار دارد و درجه حرارت این ناحیه در برخی از مناطق از مرز 50 درجه سانتی‌گراد عبور می‌کند. دمای بالا همراه با خشکسالی‌های متوالی، الگوهای بارش نامنظم و سومدیریت محیط زیست، خطر جبران‌ناپذیری را بر مناظر طبیعی و ساختارهای جغرافیای خاورمیانه به‌وجود آورده است. مهمترین آنها دریاچه‌های منطقه هستند که به‌دلیل ترکیبی از اثرات مانند جریان کم آب‌های سطحی و تبخیر از سطح دریاچه‌ها در حال کوچک شدن هستند. برنامه‌ریزی ضعیف زیست محیطی، مانند تغییر مسیر آب از نهرها و رودخانه‌هایی که دریاچه‌ها را تغذیه می‌کنند نیز بر سطح آب تاثیر داشته است. عواقب آن محدود به کمبود آب نیست. بلکه شامل تاثیرات مخرب بر معیشت و افزایش شوری می‌شود. که باعث می‌شود ماهی‌ها و دیگر آبزیان در دریاچه‌ها نتوانند زنده بمانند. با افزایش جمعیت در سراسر خاورمیانه و افزایش تقاضا برای آب شیرین و منابع غذایی، سرنوشت دریاچه‌های این منطقه می‌تواند پیامدهای چشمگیری داشته باشد. وب‌سایت «آخرین اخبار محیط زیستی جهان» به نقل از «میدل ایست آی» (Middle East Eye) به این دریاچه‌های تهدید شده پرداخته است.

دریاچه ارومیه، ایران
زمانی بزرگترین دریاچه خاورمیانه بود. بیشتر وسعت دریاچه ارومیه ایران به اراضی نمک‌زار تبدیل شده است. دریاچه آب شور، واقع در شمال غربی ایران، زمان یکی از برجسته‌ترین جاذبه های گردشگری ایران بوده و امرار معاش خانوارهای محلی را برعهده داشته است. این در حالی است که امروزه ساختمان‌های متروکه و قایق‌های فرسوده دریاچه را احاطه کرده‌اند. به گفته مقامات رسمی ایران، حجم دریاچه از سال 1990 به نصف رسیده است و تغییرات آب‌وهوایی باعث کوچک شدن حوضه آب آن و افزایش شوری آب باقی مانده شده است.‌ سطح بالای نمک باعث شده است زمین‌های اطراف دریاچه برای تولید کشاورزی نامناسب باشد و بیش از پیش بر مشکلات مردم محلی بیفزاید. به گفته رسانه‌های ایرانی، این دریاچه زمانی محل زندگی حدود 60 هزار فلامینگو بود. تنها در سه ماهه اول سال 2021 به‌دلیل بارندگی کمتر از حد انتظار، سطح آب 30 سانتی متر کاهش یافته است. همچنین ساخت 43 سد در رودخانه‌های حوضه دریاچه ارومیه باعث شده است که یک عنصر دست‌ساز در کاهش سطح آب این دریاچه موثر باشد. به نظر می‌رسد امنیت آبی به یک موضوع مهم در ایران تبدیل شده است. کمبود آب به جرقه‌ای برای اعتراضات گسترده در جنوب غربی – استان خوزستان – در تابستان 2021 منجر شد.
دریاچه توز، ترکیه
ترکیه ممکن است به زودی یکی از بزرگترین دریاچه‌های خود را از دست بدهد. زیرا خشکسالی‌های متوالی بر سطح آب دریاچه توز اثر گذاشته است. به گفته پروفسور ایکمل ارلات، دریاچه توز که در استان مرکزی قونیه واقع شده است، در هفت ماهه اول سال 2021 دچار خشکسالی بی وقفه شده است. ارلات به رسانه‌های محلی گفت که افزایش دما و استفاده از آب برای آبیاری نیز در کاهش آب این دریاچه موثر بوده است. کوچک شدن دریاچه، جان حیات وحش منطقه را نیز تهدید می‌کند. هزاران فلامینگو به‌دلیل غیر‌قابل زیست شدن این زیستگاه تلف شده اند. محققان هشدار داده‌اند که اگر اقدمی برای حفاظت از محیط زیست منطقه انجام نشود، شرایط بدتر می‌شوند. ‌
دریای مرده
دریای مرده به خاطر شوری زیاد که به شناگران کمک می‌کند تا غوطه‌ور بمانند و خواص غنی از مواد معدنی بین گردشگران معروف است. برخی معتقدند آب دریای مرده دارای خواص درمانی است. در حالی که برخی دیگر آن را به‌دلیل حضور تاریخی در کتاب مقدس مورد احترام می‌شمارند. بحر المیت بین اردن، اسرائیل و کرانه باختری اشغالی محصور شده است. دریای مرده، مانند دیگر دریاچه‌های این فهرست، به‌دلیل ترکیبی از عوامل بشر و محیط زیست در حال کوچک شدن است. اسرائیل با اشغال فلسطین، از دهه 1960 جریان‌های ورودی به دریای مرده را -رودخانه‌ها و نهرها – به‌منظور رفع نیاز خود به آب منحرف کرده است. کارشناسان همچنین معتقدند که بهره‌برداری از آب دریاچه برای استخراج مواد معدنی به کاهش سطح آب کمک کرده است. مواد معدنی در دریای مرده اغلب در محصولات بهداشتی و آرایشی استفاده می‌شود. سطح دریاچه از دهه 1960 حدود یک سوم کاهش یافته است، برآوردها نشان می‌دهد که سطح آب بیش از یک متر در سال کاهش می‌یابد. با پایین آمدن سطح آب، چاله‌ها شروع به نمایان شدن کرده‌اند. چشم انداز منطقه آسیب دیده است و راه رفتن بر روی اراضی به دلیل چاله‌ها برای مردم نا‌امن شده است.
دریاچه میل، عراق
دریاچه میل عراق، که به آن دریاچه رزاره نیز گفته می‌شود، در غرب کربلا واقع شده است و زمانی هزاران نفر را برای سفرهای روزانه جذب می‌کرد. با این حال، دریاچه پس از خشک شدن بخش قابل توجهی از آن شبیه زمین متروکه شده است.
دریاچه میل که از رودخانه فرات، بارش و آب‌های زیرزمینی تغذیه می‌شود، به امرار معاش ساکنان منطقه نیز کمی کمک کند‌. اما با از بین رفتن آن، اقتصاد محلی شروع به کوچک شدن کرده و گردشگری به‌طور ویژه تحت تاثیر قرار گرفته است. دریاچه هم اکنون مملو از اجساد ماهی‌ها و قایق‌های ماهیگیری رها شده است و تعداد گردشگران به تدریج کاهش یافته است. سیاست‌های منطقه‌ای آب به کاهش سطح آب دریاچه کمک کرده است. بسیاری از این سیاست‌ها دلیل کاهش جریان رودخانه فرات است که به نوبه خود ناشی از ساخت سدهای بیشتر در بالادست این رودخانه در ترکیه است. به گفته عون طائب، یکی از اعضای هیات مشورتی وزارت منابع آب عراق، در دهه 1990، وزارت کشاورزی عراق تلاش کرد پروژه‌ای را برای پرورش ماهی‌های دریایی راه‌اندازی کند. اما کار ناموفق بود و نشان میداد که دریاچه مرده است. مقام‌های رسمی عراق همچنین اعلام کرده‌اند که کوچک شدن دریاچه به‌دلیل خشکسالی‌های متوالی بوده است که عراق در سال‌های اخیر تجربه کرده است و می‌تواند تا سال 2026 ادامه یابد. تلاش برای نجات دریاچه با میزان قابل توجه آلودگی موجود در آن پیچیده‌تر می‌شود.
دریاچه وان، ترکیه
دریاچه وان یکی از بزرگترین دریاچه‌های ترکیه است. موقعیت این دریاچه در میان کوه‌های شرق آناتولی به آن کمک کرده است که به یک مقصد گردشگری تبدیل شود. به‌عنوان دریاچه‌ای نمکی، آب آن برای آبیاری و مصرف انسان مفید نیست. اما با این وجود افزایش دما به کاهش سطح آن کمک کرده است‌. دانشمندان هشدار داده‌اند که این دریاچه بدلیل آثار گرمایش زمین با تهدید جدی روبه‌روست. زیرا میزان تبخیر در دریاچه در حال حاضر سه برابر میزان بارش است. کارشناسان معتقدند که اگر الگوهای فعلی ادامه یابد، دریاچه همچنان کوچک می‌شود و در نهایت بطور کامل خشک می‌شود.

به اشتراک بگذارید:





مطالب مرتبط

معافیت سرمایه‌گذاران گردشگری کاشان از مالیات

رئیس اداره میراث ‌فرهنگی کاشان خبر داد

معافیت سرمایه‌گذاران گردشگری کاشان از مالیات

«پالنگان» در لیست جهانی‌شدن قرار گرفت

مدیرکل دفتر توسعه گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی

«پالنگان» در لیست جهانی‌شدن قرار گرفت

سیل‌زدگان نیازمند امدادرسانی هوایی

راه ارتباطی بیش از ۱۰۰ روستا در نیکشهر سیستان‌وبلوچستان بر اثر سیل مسدود است

سیل‌زدگان نیازمند امدادرسانی هوایی

هوش مصنوعی مترجمان را بیکار کرد

نتایج یک نظرسنجی انجام‌شده توسط انجمن نویسندگان بریتانیا:

هوش مصنوعی مترجمان را بیکار کرد

افتتاح دو نیروگاه خورشیدی در هفته زمین پاک

مدیرکل محیط زیست شهرداری تهران خبر داد

افتتاح دو نیروگاه خورشیدی در هفته زمین پاک

جنجال روز تعطیل

فعالان اقتصادی و شهروندان در یک کارزار به تعطیلی پنجشنبه‌ها به‌جای شنبه‌ها اعتراض کردند

جنجال روز تعطیل

برنامه‌ریزی بنگاه‌های اقتصادی قربانی نااطمینانی‌ها

اتاق بازرگانی شاخص مدیران خرید (شامخ) اسفند ۱۴۰۲ را اعلام کرد

برنامه‌ریزی بنگاه‌های اقتصادی قربانی نااطمینانی‌ها

آفت به گندمزار زد

هشدار شیوع «زنگ زرد» گندم برای استان‌های پربارش صادر شد

آفت به گندمزار زد

تدوین طرحی برای مدیریت سفر در طول سال

در نشست خبری ستاد مرکزی هماهنگی سفر اعلام شد

تدوین طرحی برای مدیریت سفر در طول سال

روز  اشتباه

فعالان اقتصادی با تعیین پنجشنبه‌ها به جای شنبه‌ها به‌عنوان دومین روز تعطیل هفته مخالفند

روز اشتباه

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *