پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | وزارت مبارزه با تغییر اقلیم می‌خواهیم

وزارت مبارزه با تغییر اقلیم می‌خواهیم

نشست پاريس در دسامبر 2015 با حضور بيش از 195 كشور جهان برگزار و منجر به نخستين قرارداد جهاني در حوزه تغيير اقليم شد.





۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۰، ۰:۰۰

نشست پاریس در دسامبر 2015 با حضور بیش از 195 کشور جهان برگزار و منجر به نخستین قرارداد جهانی در حوزه تغییر اقلیم شد. بر اساس این قرارداد مقرر گردید که تا سال 2050 انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از تولید انر‍ژی، فعالیت‌های انسانی و کشاورزی در حدود 40 تا 70 درصد کاهش یافته و ادامه این کاهش به گونه‌ای باشد که تا سال 2100 انتشار این گازها به صفر برسد. در واقع کشورهای حاضر در موافقتنامه پاریس توافق کردند که جهت کنترل افزایش گرمایش جهانی به عنوان مهم‌ترین عامل تغییر اقلیم بایستی با یک سری اقدامات بازدارنده از افزایش گرمای کره زمین تا سقف 2 درجه سانتی گراد نسبت به دوران پیش از انقلاب صنعتی جلوگیری نمایند. پس از این نشست، کشورهای متعهد به قرارداد مذکور سعی نمودند با تشکیل سازمان یا وزارتخانه‌ای موسوم به تغییر اقلیم اقدامات موثری در انجام تعهدات ذیل قرارداد به عمل آورند و البته تا حال حاضر اکثر کشورهای اروپایی و بسیاری از کشورهای آسیای جنوب شرقی لزوم توجه به تغییر اقلیم را به عنوان یک پدیده نوظهور درک کرده و در سطح وزیر یا مشابه آن چنین تشکیلاتی در سطح ملی در کشور خود نهادینه کرده‌اند. از بین این کشورها می‌توان به کشور پاکستان همسایه شرقی ایران اشاره نمود که با تشکیل وزارت تغییر اقلیم هم راستا با اقدامات جهانی در این راه موفق بوده است. پدیده‌های حاد آب و هوایی ناشی از تغییرات اقلیمی در چند سال اخیر در سرتاسر جهان به وفور مشاهده شده و بسیاری از مناطق را نیز در معرض تهدید قرار داده است. جاری شدن سیل، گرمای بیش از حد، کمبود آب، تخریب زیرساخت‌ها و آتش سوزی‌های طبیعی جنگل‌ها از جمله این تهدیدها بوده که عامل اصلی آن نیز افزایش تصاعدی گازهای گلخانه‌ای است. در این خصوص دمای متوسط هوای جهانی در سال‌های 2010 تا 2019 حدود 1/1 درجه سانتی گراد بالاتر از متوسط دمای ثبت شده در دوره قبل از صنعتی شدن برآورد گردیده و این نشان می‌دهد که تا چه حد جهان در حال نزدیک شدن به حد افزایش گرمایش 2 درجه سانتی گرادی و بیشتر از آن است. به همین دلیل بود که جهت مقابله با اثرات تغییر اقلیم در کنوانسیون سازمان ملل توافق شد که اولا برنامه‌های ملی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای به عنوان مهمترین عامل تغییر اقلیم اجرا شده و به نحو موثر از ذخایر تثبیت کربن چون جنگل‌ها و دریاها حفاظت کنند و ثانیا پژوهش و آموزش عمومی درباره تغییر اقلیم توسط دولت‌ها پیگیری شود. باید توجه داشت آنچه که در نهایت به افزایش گازهای گلخانه‌ای بر روی زمین می‌انجامد در 4 عامل دی اکسید کربن ( حاصل عمدتا آتش سوزی‌ها و سوخت‌های فسیلی) ، گاز متان (حاصل تجزیه شدن بی‌هوازی‌ها مانند زمین‌های دفن زباله و پرورش دام در مجتمع‌های دامپروری )، گاز فلور ( از ترکیبات انسان ساخت مانند اسپری‌ها ) و ازن خلاصه شده که برای کاهش هر یک از آنها اقدامات و دستورالعمل‌های متفاوتی نیاز خواهند بود.
در کشور ایران تاکنون اقدام موثر یا سازمان مشخصی برای مقابله با اثرات تغییر اقلیم تعیین نشده ولی بطور پراکنده و بدون سازماندهی بعضا دستگاه‌ها فعالیت‌های محدودی هم داشته‌اند به عنوان مثال می‌توان به گزارش ارزیابی راهبردی محیط زیست ایران که توسط کمیسیون زیربنایی و تولیدی مجمع تشخیص مصلحت نظام در بهمن ماه 1399 منتشر گردیده، استناد نمود. در این گزارش فقط به مباحثی در خصوص گازهای گلخانه‌ای و انتشار آلاینده‌های هوا اشاره نموده ولی راهکار خاصی ارائه نشده در حالیکه تولید دی اکسید کربن به عنوان مهم‌ترین عامل افزایش گرمایش جهانی در ایران به نحوی است که این کشور را در رتبه 11 ام جهانی قرار داده و به همین منوال کارایی سیاست‌های دولت ایران در زمینه مبارزه با تغییر اقلیم در رتبه 57 ام قرار گرفته است. از نظر مقایسه نیز در حالی که کشور کره جنوبی با انتشار 660 میلیون تن گاز گلخانه‌ای حدود 1600 میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی داشته کشور ایران با انتشار 720 میلیون تن گاز گلخانه‌ای تنها 450 میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی در سال دارد. در این رابطه در تبیین شاخص اتلاف انرژی و انتشار بیشتر کربن به ازای هر واحد تولید ناخالص داخلی، ایران یکی از معدود کشورهایی است که کمترین درآمد به ازای انتشار دی اکسید کربن را داراست.
مدیریت انرژی مطلوب کشورها به طور مستقیم در کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای موثر بوده و به عنوان اقدامی مسئولانه در سطح ملی و بین المللی محسوب می‌شود ولی متاسفانه در کشورمان شاهد هستیم که آمار و ارقام از مدیریت انرژی نامطلوب که به تولید بیشتر گازهای گلخانه‌ای منجر می‌شود، حکایت دارد. بطور مثال طبق گزارش بانک جهانی مصرف فعلی گاز طبیعی در ایران هم اکنون معادل مصرف کشور چین، سه برابر مصرف هند و تقریبا معادل 5 درصد مصرف کل جهان و سه برابر میانگین جهانی است و سیر صعودی به گونه‌ای است که ایران بعد از آمریکا و روسیه در رتبه سوم بزرگترین مصرف کنندگان گاز در جهان محسوب می‌شود. در حال حاضر ایران نوزدهمین مصرف کننده برق جهان است. سرانه مصرف روزانه بنزین حدود 1 لیتر در روز یعنی 3 برابر سرانه مصرف در چین و 10 برابر سرانه مصرف در ترکیه بوده و بدنبال آن هم اکنون 9 درصد سوخت جهان در ایران یعنی توسط تنها 1 درصد جمعیت جهان مصرف می‌شود. این آمار و ارقام حاکی از این است که ضعف در مدیریت انرژی حاکم بر ایران به طور جدی باید بازبینی و به یک مدیریت انرژی کارآمد تبدیل شود.
تغییر اقلیم نیز در کشور ما به وضوح اثرات زیانبار خود را نشان داده و حداقل مشاهده کردیم که سال آبی 97-96 وقتی به عنوان خشکترین سال و دو سال آبی 98-97 و 99-98 پربارش‌ترین سال‌های آبی و مجددا سال آبی جاری یک سال بسیار خشک را شامل گردید با کمی تعمق در این آمار و مشاهده تکرار بالاترین‌ها و کمترین‌ها و وقوع سیلاب‌ها حداقل در چهار سال اخیر بیشتر به واقعیت‌های تغییر اقلیم پی برده و اینکه چنانچه تمهیدات مقتضی با این پدیده مخرب را در نظر نگیریم مسلما باید در انتظار حوادث ناگوار و خسارت‌های مالی و جانی بیشتری در سطح کشور باشیم. برای جلوگیری یا حداقل به کاهش رساندن اثرات تخریبی تغییر اقلیم و تبدیل تهدیدها به فرصت‌ها از یک‌طرف و هم سو شدن با اقدامات جهانی ذیل تعهدات نشست پاریس همانگونه که ذکر شد اکثر کشورهای مختلف، سازمان‌های خاصی مرتبط با تغییر اقلیم ایجاد کرده‌اند تا بتوانند برنامه‌های تاثیرپذیری در این خصوص انجام دهند. لذا در این مقطع در کشور ما و اینکه به‌تدریج دولت جدید بعد از انتخابات 28 خرداد ماه شروع بکار خواهد کرد لذا پیشنهاد می‌شود که وزارت تغییر اقلیم در سطح وزیر در دولت جدید تشکیل شده تا برنامه‌های مقابله با اثرات پدیده تغییر اقلیم را با هماهنگی سایر وزارتخانه‌ها و بسیج امکانات ضروری اجرایی نماید.

به اشتراک بگذارید:





نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *