پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | رابطه لرزه‌خیزی و بارندگی

رابطه لرزه‌خیزی و بارندگی

لرزه‌خیزی با میزان تغییر شکل زمین ساختی و البته بارندگی در مناطق حاره و به میزان سالانه 30 تا 300 سانتی‌متر در منطقه مورد نظر، حدود ده برابر بارش سالانه در بیشتر نواحی ایران رابطه نشان می‌دهد.





۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۰، ۰:۰۰

لرزه‌خیزی با میزان تغییر شکل زمین ساختی و البته بارندگی در مناطق حاره و به میزان سالانه 30 تا 300 سانتی‌متر در منطقه مورد نظر، حدود ده برابر بارش سالانه در بیشتر نواحی ایران رابطه نشان می‌دهد.
به عنوان مثال تایوان در مرز فرورانش هم‌گرا قرار دارد، جایی که ورقه دریای فیلیپین با سرعت 85 تا 90 میلی متر در سال با ورقه اوراسیا برخورد می‌کند. این منطقه هر ساله تقریباً یک زلزله با بزرگای بیش از 6 دارد و همچنین بارش‌های فصلی سنگین به طور متوسط ​​بیش از 2000 میلی‌متر در سال است. بیشترین میزان بارندگی سالانه نزدیک به 4 هزار میلی‌متر است و توزیع مکانی و زمانی بارش ناهمگن است: حدود 70 درصد از بارش سالانه از ماه مه تا سپتامبر می‌بارد که در درجه اول از باران‌های موسمی و توفان تأمین می‌شود. چرخه آب فصلی باعث نوسانات سالانه 5 تا 15 متر در سطح آب‌های زیرزمینی و 5 تا 20 میلی متر در سری زمان جابجایی عمودی سیستم ماهواره ناوبری جهانی (GNSS) می‌شود که نشان دهنده پاسخ الاستیک زمین به بارگذاری آب فصلی است. لرزه‌خیزی زیاد تایوان و سرعت بالای تغییرشکل‌های ژئودتیک در شبکه‌های لرزه‌نگاری زمین لرزه‌ای، آب زیرزمینی و شبکه‌های ژئودزی با توزیع گسترده در تایوان پایش می‌شود و با تجزیه و تحلیل سری زمانی لرزه‌خیزی، سطح آب زیرزمینی و تغییر شکل عمودی سطح زمین بررسی چنین رابطه‌هایی ممکن می‌شود.
میزان تغییرات سالانه لرزه‌خیزی، سطح آب زیرزمینی و حرکات عمودی سطح زمین، دوره تناوبی سالانه دارد، به نحوی که سطح آب زیرزمینی پایین در زمستان با افزایش سالانه میزان لرزه‌خیزی همزمان می‌شود.
یک تاخیر زمانی ناچیز (کمتر از یک ماه) بین کمترین ذخیره آب سالانه در بهار و اوج ریزلرزه‌های با بزرگای بیش از 2.5 است. این الگوی زمانی با فراوانی زمین لرزه‌های بزرگ درون ورقه ای (با بزرگای بیش از 7 ) در سراسر ژاپن و زمین لرزه‌های کم ژرفا (ژرفای کمتر از 20 کیلومتر) در غرب ژاپن در هنگام تخلیه استرس سطحی در فصل ذوب برف سازگار است. علاوه بر این، مطالعات میزان لرزه‌خیزی در رشته کوه هیمالیای نپال ، منطقه لرزه‌ای – با لرزه‌خیزی متوسط – نیو مادرید در شرق آمریکا و شاخه غربی سامانه شکافت زمین‌ساختی آفریقای شرقی، نیز همزمانی فراوانی لرزه خیزی را با چرخه آب شناختی نشان داده است. اوج دیگری از لرزه‌خیزی در پاییز یافته شده که علت آن افزایش فشار منفذی در مناطق گسله بعد از بارش شدید در تابستان است. دو اوج فراوانی زلزله‌ها در بهار و پاییز در جنوب غربی ژاپن مشابه اوج رخداد زلزله‌ها در بخش قفل شده گسل سان آندریاس در کالیفرنیا در نزدیکی پارکفیلد است. در عین حال میزان لرزه‌خیزی در امتداد بخش در حال خزش گسل سان آندریاس اوج نسبی نشان می‌دهد که از آگوست تا ژانویه بیشتر سال‌ها بعد از فصل بارندگی اتفاق می‌افتد.
افزایش فعالیت‌های زلزله‌های کوچک در ژرفای کم ممکن است باعث ایجاد گسیختگی‌های بعدی در امتداد گسل‌هایی شود که به شدت تحت فشار قرار گرفته‌اند. همچنین ممکن است لغزش بدون زلزله از مناطق تحت فشار گسله به مناطق لغزنده ناپایدار گسترش یابد.
بنابراین زمین لرزه‌ها در تایوان ممکن است به تغییرات فصلی در چرخه آب و به باران‌های حاره‌ای مرتبط باشند. البته در تایوان بارندگی‌های شدید و توفان‌هایی که بین ماه مه و سپتامبر در این جزیره می‌بارد با کمترین فراوانی زمین لرزه‌های آسیب رسان به دلیل تغییر در میزان بارش و آب ذخیره شده در زمین همزمان است. بسیاری از زمین‌ لرزه‌های به بزرگای 6 یا بیشتر در طی فصل خشک تایوان بین ماه‌های فوریه و آوریل رخ داده است.
بیشترین فعالیت لرزه‌ای در غرب تایوان در فصل خشک و کمترین میزان آن بین جولای و سپتامبر، در پایان فصل باران‌های موسمی ثبت می‌شود. در فصل خشک، زمین لرزه‌های بیشتری را شاهد هستیم زیرا بار آب برداشته شده است. محققان دریافتند که این کاهش آب زیرزمینی منجر به بالا آمدن دوباره پوسته زمین حتی در شرایط کم تنش می‌شود. شرق تایوان دارای الگوی پیچیده‌تری از فعالیت لرزه‌ای است. در آنجا، زمین لرزه‌های عمیق‌تر از دسامبر تا فوریه بیشتر اتفاق می‌افتند. زمین لرزه‌های کم ژرفا در این قسمت از تایوان نیز به تغییرات سطح آب زیرزمینی و تغییرات پوسته مرتبط است، اما تنوع بیشتری در زمان‌بندی آنها وجود دارد. در فصل خشک ممکن است احتمال گسیخته شدن سامانه گسله بزرگتر افزایش یابد و در نتیجه تعداد بیشتری از زمین لرزه‌های بزرگ ایجاد شود. تنش‌های ناشی از تغییرات چرخه آب منجر به زلزله‌های کوچک می‌شوند. چرخه هیدرولوژیک فصلی ممکن است انتشار انرژی لرزه‌ای را برای زمین لرزه‌های با اندازه کوچک تسریع کند. با این حال، میزان زلزله‌های بزرگتر در فصل خشک بین فوریه تا آوریل در زمستان نیز ممکن است با احتمال گسیختگی‌های بزرگ در سامانه‌های گسله مرتبط باشد. میزان لرزه‌خیزی در فوریه تا آوریل به اوج می‌رسد و در ژوئیه تا سپتامبر به کمترین مقدار خود می‌رسد که همبستگی مستقیم با تخلیه سالانه آب را نشان می‌دهد. چرخه بار الاستیک هیدرولوژیکی ممکن است سازو کار اصلی محرک زلزله باشد که همچنین با ثبت زمین لرزه‌های ژرف در شرق تایوان نیز اثبات می‌شود.

به اشتراک بگذارید:





نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *