پیشنهاد پروژه «گربهسانان همبوم یوز»، ادامه طرح بینالمللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی را با ابهام مواجه کرده است
پرونده غبارگرفته پروژه یوز
هوشنگ ضیایی، کارشناس حیات وحش: پروژه یوز یک سالی است متوقف شده و زیر نظر دفتر حیاتوحش رفته است مدیر کل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش: پروژه یوز متوقف نشده، پیشنهاد پروژه گربهسانان همبوم یوز میتواند به حفاظت از زیستگاه منجر شود.
۲۹ بهمن ۱۳۹۹، ۷:۵۳
در قفسههای غبارگرفته در دفتر حیاتوحش سازمان حفاظت محیط زیست، آنجا که انواع و اقسام بروشورها و کتابها و جزوهها روی هم تلنبار شده، میتوان هر چیزی پیدا کرد. پروژهای درباره گوزن زرد که توسط کارشناسان دفتر بینالمللی حفاظت نوشته شده است. پروژهای که برای اجرا، تامین مالی نشد و چند سال بعد در حالی که باز هم تامین مالی نشده بود، شرایط گوزن زرد تغییر پیدا کرد و بیاستفاده ماند، مگر اینکه بار دیگر تغییراتی در سند آن داده شود. در لابلای اوراق و پوشهها میشود به فایل دیگری هم برخورد، پروژهای درباره گربهسانان که آن هم از روی میز به کشو و سپس قفسهای منتقل شد، مگر اعتباری برای آن جفت و جور شود تا به مرحله اجرا برسد. امید برای تامین مالی این پروژه به نظر میرسد این روزها پررنگ شده هر چند قیمت آن کمرنگتر شدن و محو پروژه یوز باشد.
در روزهای پایانی دی ماه در پورتال سازمان حفاظت محیطزیست خبری قرار گرفت که چندان دیده نشد. خبری درباره برگزاری شورای راهبردی پروژه بینالمللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی که در آن مقرر شد سند مفهومی حفاظت از گربهسانان همبوم یوز تصویب شود. بر اساس این خبر در این نشست که در آن مسئولان و نمایندگان وزارت امور خارجه و دفتر برنامه توسعه ملل متحد در ایران، مدیران و نمایندگان دفاتر امور بینالملل، دفتر حیاتوحش سازمان، مدیران کل هفت استان یوزخیز، مشاوران و کارشناسان حوزه معاونت محیط طبیعی، تیم کارشناسی پروژه حضور داشتند، مقرر شد گزارش سالانه پروژه ارائه و سند مفهومی حفاظت از گربهسانان همبوم یوز تصویب شود. همچنین نیازهای مالی پروژه از سوی سازمان محیط زیست و برنامه عمران ملل متحد (UNDP) تامین شود و همکاریها کماکان ادامه داشته باشد. رجبعلی کارگر، معاون پروژه بینالمللی یوز آسیایی از جمله کسانی است که در این جلسه حضور داشته. او میگوید: «شورای راهبردی همه ساله با حضور دستگاههایی که به نوعی ذینفع هستند، در دفتر پروژه تشکیل میشود و ما هم مطابق روال گذشته آن را تشکیل دادیم. در این جلسه ضمن اینکه از سوی دفتر مقیم سازمان ملل پروژه یوز به عنوان یکی از پروژههای موفق مطرح شد اما در عین حال از آنجا که در زیستگاههای یوز، گربهسانان دیگری حضور دارند مقرر شد علاوه بر اینکه روی یوز کار میکنیم دامنه فعالیتها روی گربهسانان همبوم با یوز را گسترش دهیم. البته این پیشنهاد مطرح شده و منتظر تصمیمگیری نهایی هستیم.»
پروژه یوز زمانی خبرسازترین پروژه در حوزه حیاتوحش ایران بود اما آن طور که هوشنگ ضیایی، کارشناس حیاتوحش میگوید یک سالی است متوقف شده و زیر نظر دفتر حیاتوحش رفته است. آنطور که بعضی کارشناسان میگویند، سازمان محیط زیست مجموعهای تعهدات مالی داشت که نه تنها در زمان نیاز یوز و زیستگاههایش به پروژه، عملی نشد بلکه با همکاری نکردن، آرام آرام به محو شدن آن با توجیه شرایط سیاسی و اقتصادی کشور انجامید. مشمول زمان کردن مسائل در ادارات دولتی اتفاق تازهای نیست و به نظر میرسد پروژه یوز و ادامه کارش هم چنان مشمول زمان شد و علاوه بر اینکه مدیری برایش پیدا نشد، از تعداد پرسنل محدود آن هم کاسته شد تا جایی که حتی تعداد نفرات درگیر در آن به کمتر از انگشتان یک دست رسید. در حال حاضر نیز قرار است تغییری هم در آن اتفاق بیفتد. به این معنا که دیگر با پروژه بینالمللی یوز آسیایی سروکار نداریم و در عوض پروژه «گربهسانان همبوم زیستگاههای یوز» جای آن را گرفته است.
شهابالدین منتظمی، مدیر کل دفتر حفاظت و مدیریت حیاتوحش این تغییر را مثبت و در راستای رفع چالشهای حفاظت از گربهسانان میداند. او به عکس کارگر معتقد است پروژه یوز از برخی برنامههای خود عقب بوده و نتوانسته همه اهداف خود را محقق کند. از نگاه او پیشنهاد پروژه گربهسانان همبوم یوز که در نشست راهبردی مطرح شده در نهایت میتواند به حفاظت از زیستگاه منجر شود. منتظمی در این باره میگوید: «وقتی از حفاظت طعمهها و کاهش تعارضات صحبت میکنیم، این موضوع میتواند برای سایر گربهسانان هم مطرح شود. همانطور که در دوربینگذاریها علاوه بر اینکه تصویر یوز ثبت میشود، میتوان از سایر گربهسانانی که در زیستگاه یوز حضور هم تصویر برداشت.»
او اجرای چنین پروژهای را در راستای جلوگیری از پراکندهکاری میداند تا برای نمونه اگر مجموعه برنامههایی برای ارتقای جامعه بومی در نظر گرفته میشود، فقط محدود به یوز نباشد. به این معنا که اگر قرار است مردم نسبت به یوز و حفاظت از آن حساس باشند، چرا همزمان این حساسیت برای پلنگ، کاراکال، گربه پالاس، گربه شنی و … شکل نگیرد؟ یا اگر در منطقه تعارض با سگهای گله، حضور دام، کاهش طعمه و … وجود دارد، کاهش هر کدام در نهایت به نفع سایر گربهسانان خواهد بود. پس چرا نام آنها را حذف کنیم؟
در همین راستاست که منتظمی نگاه تکبعدی گذشته را نادرست میخواند و میگوید: «ما به یوز، زیستگاه و طعمههایش نگاهی تکبعدی داشتیم، این در حالی است که میتوان با در نظر گرفتن سایر گربهسانان برنامهها را تنظیم کرد و طعمهها، تعارضات و مشکلات را مدیریت و کنترل کرد.» البته او تاکید میکند افزودن سایر گربهسانان فعلا در حد پیشنهاد است و سند آن تنظیم نشده و باید نظر صاحبنظران گرفته شده و سند آن برای اجرایی شدن تدوین شود. آیا اگر این پروژه به اجرا برسد میتوان پروژه یوز را تمام شده دانست؟ پاسخ منتظمی به این پرسش منفی است،. او میگوید: «مسئله حفاظت از یوز آسیایی برای سازمان حفاظت محیطزیست هیچگاه تمامشدنی نیست و هرگز نمیتوان گفت که پروژه یوز تمام شده است.» گفتههای منتظمی این پرسش را مطرح میکند که آیا پروژه جدید توجیهی برای تخصیص نیافتن منابع لازم به پروژه یوز و پیدا کردن منابع مالی جدید است؟ علیرضا جورابچیان، مسئول سابق پروژه بینالمللی حفاظت از یوز پلنگ آسیایی میگوید: «ظاهر قضیه خوشحالکننده است و شاید بهانهای باشد که اعتبارات و امکانات و توجه بیشتری را برای یوز و سایر گربهسانان فراهم کنند. سالها پیش در کارگاهی که در کرج داشتیم و کارشناسان دفتر بینالمللی حفاظت(IUCN) در آن حضور داشتند این موضوع مطرح شد که باید به همه گربهسانان ایران توجه شود. این موضوع از آن رو حیاتی است که گونههای مختلف گربهسانان ما همگی در خطر انقراض هستند؛ از پلنگ تا گربه شنی تا کاراکال و … متاسفانه برای این گربهسانان کار مستقلی انجام نشده و به واسطه شرایط خاص روی یوز متمرکز شدهایم و برآوردی از جمعیت دیگر گربهسانان نداریم.» او معتقد است جامعه با ارزش گربه شنی یا گربه پالاس آشنا نیست چون تمرکز بر یوز بوده و حالا اگر در پروژهای تحت عنوان گربهسانان همبوم یوز، از زیستگاه حفاظت کنیم، دیگر گونهها و از جمله گربهسانان هم حفاظت میشوند. جورابچیان باور دارد اگر پروژه یوز همان سیر ابتداییاش را پیگیری میکرد در حال حاضر نه تنها یوز بلکه سایر گربهسانان هم نجات یافته بودند. او از این رو مطرح شدن این پروژه را ناامیدی دفتر حیاتوحش از پروژه یوز میداند. در مقابل هوشنگ ضیایی موافق با این اقدام نیست. او خلاف جورابچیان پروژه یوز را یکی از موفقترین پروژههای بینالمللی میداند و میگوید: «پروژه گربهسانان، پروژهای است که توسط سازمان محیط زیست مدتها قبل نوشته شده اما نتوانسته آن را اجرایی کند.» البته این کارشناس حیاتوحش هم معتقد است که به تبع حفظ زیستگاه و یوز، پوشش گیاهی و جانوری هم در زیستگاهها حفظ میشود. در عین حال ضیایی از توقف پروژه در یک سال اخیر ابراز تاسف میکند و میگوید: «سازمان تعهداتی مالی دارد که باید انجام دهد. پروژه گربهسانان مشابه پروژهای است که درباره گوزن زرد نوشته شده و کاری درباره آن انجام نشد و پیگیریهای لازم هم درباره آن صورت نگرفت. سازمان محیط زیست منتظر بود منابع مالی برای این پروژه تامین شود که نشد و در طول این مدت هم جمعیت گوزن زرد تغییر کرد. در نتیجه برنامههای ذکر شده باید عوض شود.»
در کنار این موافقتها و مخالفتها نکتههای مبهم در گفتههای منتظمی همچنان فراوان است که به نظر میرسد چنانچه پاسخ روشنی برای آنها وجود نداشته باشد نمیتوان به حفاظت از یوز و سایر گربهسانان امیدوار بود. مسئولان همواره از کمبود بودجه برای حفاظت از یوز سخن گفتهاند. حال چطور میتوان گونههای دیگر را هم به این پروژه افزود؟ از سوی دیگر اگرچه یوز با دیگر گربهسانان همزیستگاه است اما آیا همه آنها اکولوژی رفتار مشابه دارند؟ آیا همه آنها در نیچهای (آشیانها) یکسانی در یک زیستگاه (مثل زیستگاه توران که شاهد حضور گربه پالاس و وحشی درکنار یوز هستیم) دارند؟ چطور دفتری با این تعداد محدود نیرو میتواند به حفاظت از کل گربهسانان همبوم با یوز بپردازد؟ از چند کارشناس در این باره نظرخواهی شده؟ و اساسا ممکن است بدون گرفتن نظرات کارشناسی در این خصوص به یکباره در جلسه راهبردی پیشنهادی مطرح شود و در نهایت بگویند در حد بیان صحبت بوده تا بعدتر با کارشناسان مشورت شود؟
در حالی که این روزها بین موافقان و مخالفان تکثیر در اسارت یوز بحث فراوان است، گروهی بر حفاظت از زیستگاه تاکید دارند و معتقد هواداران تکثیر در اسارت بودجه حفاظت را خرج میکنند و از سوی دیگر موافقان تکثیر در اسارت هم بر حضور جمعیت پشتیبان تاکید دارند، در پردیسان و معاونت محیط طبیعی سازمان حفاظت محیطزیست بحثها از جنس دیگری است. در این معاونت به نظر میرسد پروژه یوز یک پروژه تمام شده است و قرار است جایگزین دیگری داشته باشد؛ جایگزینی که به گفته مدیر دفتر حیاتوحش هنوز نظرات کارشناسی درباره آن دریافت نشده اما به نظر میرسد اصلیترین پروژه روی میز است.
مطالب مرتبط
تعداد قربانیان زلزله ژاپن به ۲۳۶ نفر افزایش یافت
پاییز سال ۲۰۲۳ محققان دانشگاه تگزاس با یک الگوریتم هوش مصنوعی، ۷۰ درصد زمینلرزهها را یک هفته پیش از وقوع آنها بهدرستی پیشبینی کردند
امیدهای گمراهکننده برای پیشبینی زلزله
تعداد جانباختگان زلزله ۷.۶ ریشتری ژاپن تاکنون ۳۰ نفر
نرخ فرونشست ایران 5 برابر میانگین جهانی
مرکز پژوهشهای مجلس میگوید هیچ منطقهای در کشور مقاوم نیست
شهرهای ایران لرزان در برابر زلزله
ریسکهای زلزله در تهران
مدیرکل مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان:
زمینلرزه زاهدان، تاکنون بیش از ۷۰ مصدوم داشته است
قربانیان متعدد یک زلزلهٔ متوسط
پایان عملیات جستوجو در هرات
تعداد بالای زنان مفقودشده در «زندهجان»
برآوردها نشان میدهد شمار قربانیان افزایش مییابد
تلفات در هرات به ۲۰۰۰ نفر رسید
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- بسته بندی مواد پودری با دستگاه ساشه: شغل پردرآمد این روزها
- طبع روغن زیتون در طب سنتی چیست؟ معرفی 4 خواص روغن زیتون
- خرید ساک دستی تبلیغاتی چه مزایایی برای هر برند دارد؟
- تعریف درست هوش مصنوعی (AI) چیست؟
- 10 ایده شغل دوم با سرمایه اولیه کم برای کارمندان
- مقایسه تعرفه پنلهای پیامکی و تبلیغاتی
- مقاصد جذاب و معروف برای کمپ زدن در طبیعت
- 8 نمایندگی تعمیر پکیج ایران رادیاتور در تهران + اطلاعات تماس
- اسپیکر بلوتوثی ارزان و باکیفیت: کدام مدلها را بخریم
- کیفیت و زیبایی را با خدمات دندانپزشکی دکترتو کلینیک تجربه کنید بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید