سازمان محیط زیست از احتمال تکرار مرگ گسترده پرندگان بر اثر سم بوتولیسم خبر می‌دهدمرگ ۱۱۷ پرنده مهاجر در میانکالهمدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست گفته است که تست آنفولانزای این پرندگان منفی بوده است: «براساس اعلام سازمان دامپزشکی، آزمایش آنفولانزا و نیوکاسل پرندگان تلف شده منفی بوده است.»

117 پرنده در تالاب میانکاله جان باختند. تست آنفلوآنزای فوق حاد در لاشه‌ها منفی شده و حالا نزدیک‌ترین احتمال تکرار دوباره مرگ گسترده‌ پرندگان به علت سم بوتولیسم است. یک سال پیش بیش از ۴۳ هزار پرنده مهاجر آبزی در محدوده تالاب میانکاله و خلیج گرگان در دو استان مازندران و گلستان تلف شدند و سازمان دامپزشکی، علت مرگ‌و‌میر این پرندگان را بیماری بوتولیسم اعلام کرده بود؛ بیماری که دلیل آن به ناتوانی تالاب در خودپالایی برمی‌گشت.
مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست گفته است که تست آنفولانزای این پرندگان منفی بوده است: «براساس اعلام سازمان دامپزشکی، آزمایش آنفولانزا و نیوکاسل پرندگان تلف شده منفی بوده است.» سازمان دامپزشکی کشور هنوز علت قطعی مرگ این پرندگان را اعلام نکرده اما شهاب‌الدین منتظمی می‌گوید که این احتمال وجود دارد که مانند سال گذشته «بیوتوکسین» یا همان بیماری «بوتولیسم» علت مرگ این پرندگان باشد.
زمستان سال گذشته لاشه پرندگان آبزی مهاجر ابتدا در میانکاله و سپس در سواحل گلستان هویدا شد. روند مرگ‌ومیر پرندگان تا گرم شدن هوا و کوچ آن‌ها ادامه داشت. تنها در محدوده خلیج گرگان، ۱۳ هزار قطعه پرنده مهاجر که اغلب آن‌ها از گونه‌ چنگر بودند، تلف شدند. بعد از این مرگ‌ومیر گسترده، مدیرکل دامپزشکی گلستان با رد وجود بیماری نیوکاسل و آنفلوانزا در پرندگان وحشی مهاجر، علت مرگ‌ومیر پرندگان در منطقه شرق خلیج گرگان را بیماری میکروبی بوتولیسم اعلام کرد و گفت که بالا بودن شاخص‌های فاضلاب در آب خلیج گرگان در تشدید این موضوع به‌عنوان فاکتورهای مستعد کننده موثر بوده است.
خلیج گرگان، همه‌ساله میزبان پرندگان مهاجر زمستان گذران از روسیه و سیبری است، برای همین هم باید اقدامات بازدارنده، پیش از فرارسیدن فصل کوچ پرندگان صورت می‌گرفت. یک سال پیش این موضوع در دستور کار ستاد ملی هماهنگی و مدیریت تالاب‌های کشور قرار گرفت اما احیای خلیج گرگان و میانکاله سهمی در لایحه بودجه ۱۴۰۰ نداشت.
طبق بررسی‌های انجام شده یک چهارم خلیج گرگان خشک‌ شده است. پنج سال از زمان طرح وضعیت بحرانی خلیج گرگان گذشته و هشدارها راه به جایی نبرده است. بعد از خشکسالی‌های غربی میانکاله، در نبود اطلاعات و مختصات دقیق تالاب و خلیج، توسط سودجویان تخریب و تصاحب شد. ابراهیمی‌کارنامی، مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران پیش از این به «پیام‌ما» گفته بود: «قبلا همه می‌گفتند میانکاله مهم است اما دریغ از یک ریال اعتبار.» حالا اثرات این بی‌توجهی آشکار شده است.
منابع آلاینده تالاب میانکاله بسیارند؛ از جمله کارخانه کمپوست بهشهر که در فاصله یک و نیم تا دو کیلومتری تالاب راه‌اندازی شده است. یا حتی فاضلاب شمال شهرهای نکا، بهشهر، گلوگاه، بندرگز و بندرترکمن و تمام روستاهای‌شان که به تالاب میانکاله می‌ریزد.
هنوز علت مرگ پرندگان تالاب میانکاله مشخص نشده است. هر سال پیش هم درباره فرضیه بوتولیسم تردیدهایی وجود داشت. علی کشمیری، فعال حقوق حیوانات که تلاش کرده بود نمونه‌ها را به یک آزمایشگاه مستقل منتقل کند، بهمن 98 گفته بود: «بعد از گفت‌وگو با مراکز، نمونه‌هایی را از میانکاله برای ما ارسال کردند؛ اما در حالی ‌که آزمایشگاه انجام این کار را قبول کرده بود، کنار کشید.» به گفته او، درحالی‌ که آزمایشگاه مرجع برای از بین بردن نمونه باید به مالک اطلاع می‌داد، آن‌ها لاشه را معدوم کردند. هرچند که هنوز علت واقعی مرگ پرندگان مشخص نشده اما فرضیه‌های متفاوتی در خصوص مرکز این پرندگان مطرح شده است؛ از بوتولیسم گرفته تا کرونای پرندگان.
این شبهه را یکی از اعضای هیات علمی گروه محیط زیست دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان آبان ماه امسال مطرح کرده بود. حمیدرضا رضایی گفته بود: «برای ایجاد بوتولیسم باید دمای آب به بالای ۲۵ درجه برسد در حالی‌که در آن زمانی که تلفات داشتیم، در اندازه‌گیری‌های ما دمای آب در گرم‌ترین ساعت روز و حتی در کمترین عمق به بالای ۱۵ درجه هم نمی‌رسید.»
او با بیان این‌که یکی دیگر از شرایط ایجاد بوتولیسم، سکون آب است، گفته بود: «یک هفته بعد از حضور ما در منطقه خلیج گرگان، خلیج طوفانی و متلاطم شد. اگر بیماری بوتولیسم بود بعد از این طوفان و هوادهی در آب، تلفات باید کاهش پیدا می‌کرد اما این‌گونه نشد و مدت‌ها بعد از آن هم تلفات ادامه پیدا کرد.»