بعد از تهدید کارخانه قند، بار دیگر جلوی تعرض به زیگورات دوراونتاش و محوطه جوبجی گرفته شد
چشم تخریبگران پی چغازنبیل و جوبجی
فیضی، باستانشناس در گفتوگو با «پیام ما»: تعرض به حریم زیگورات جهانی برای میراث فرهنگی کشور تبعات دارد و جامعه باستانشناسی هیچ تعرضی را برنمیتابد.
۸ دی ۱۳۹۹، ۸:۴۸
|پیام ما| باز هم تخریب و فعالیت غیرمجاز در حریم درجه یک معبد چغازنبیل و محوطه تاریخی جوبجی. بعد از جنجال ساخت یک کارخانه قند در حریم زیگورات جهانی خوزستان و واکنش یونسکو، دیروز خبر آمد که جلوی این تخریب را گرفتهاند. اما به نظر میرسد که شکستن حریم و تعرض به میراث عظیم ایلامیها تمامی ندارد. چغازنبیل هنوز یگان حفاظتی که ضابط قضایی باشد، ندارد و با چند نگهبان حفاظت میشود و از طرف دیگر میراث فرهنگی هنوز سند مالکیت چغازنبیل را ندارد و مدیران میراثی میگویند کار انتقال سند گرفتار بوروکراسی اداری است. همه اینها شمار حفاریهای عمدی و غیرعمدی را در این محوطه 600 هکتاری بیشتر کرده و دست تخریبگران را برای تعرض به حریم این نقطه تاریخی باز گذاشته است.
فرمانده یگان حفاظت میراثفرهنگی کشور، گفته که از تخریب و فعالیت غیرمجاز در حریم درجه یک معبد چغازنبیل و محوطه تاریخی جوبجی توسط نیروهای یگان حفاظت میراثفرهنگی خوزستان جلوگیری شده است. روابطعمومی یگان حفاظت میراثفرهنگی به نقل از امیر رحمتالهی گزارش داده که خبر فعالیت غیرمجاز و تخریب در حریم درجه یک معبد جهانی چغازنبیل و محوطه تاریخی جوبجی شهرستان شوش را دوستداران میراثفرهنگی دادهاند و موضوع حفاظت از این دو اثر تاریخی در دستور کار ماموران یگان حفاظت میراثفرهنگی خوزستان قرار گرفته و بلافاصله نیروهای یگان حفاظت پایگاه شوش به محل رفتهاند و تذکر و اخطار دادهاند و جلوی تخریب گرفته شده. در خبرها گفته شده که متخلفان با ماموران درگیر شدهاند و بعد از محل گریختهاند و حالا یگان حفاظت میراثفرهنگی استان مشغول تعقیب و دستگیری آنهاست.
معبد زیگورات چغازنبیل، نخستین اثر باستانی ثبت جهانی کشور است و در فاصله ۴۰ کیلومتری جنوب شرقی شوش و ۲۰ کیلومتری هفتتپه در شمال خوزستان قرار دارد. این سازه در سال ۱۹۷۹ میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو جای گرفته و محوطه باستانی هفتتپه در بخش جنوب شرقی شهرستان شوش و در فاصله ۱۵ کیلومتری آن واقع شده است.
جوبجی هم که نیمه آبان دو تابوت سفالی در آن کشف شد و آنها را به پایگاه میراث جهانی هفتتپه منتقل کردند، محوطهای چند دورهای متعلق به دوره ایلامی، دوره هخامنشی و اشکانی است. محوطه تاریخی جوبجی بین روستاهای جوبجی و دهیور شهر رامهرمز قرار دارد و در سال ۱۳۸۵ حین عملیات عمرانی انتقال آب به رامهرمز کشف شد و یک سال بعد از این تاریخ در عملیات کانالکشی سازمان آب و برق خوزستان تابوتهای دو زن ایلامی در آن پیدا شد. جوبجی بالاخره روز ۲ مرداد ۱۳۸۷ با شماره ۲۳۰۵۲ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید و کاوش و نجاتبخشی در آن ادامه پیدا کرد.
کارخانه منتقل میشود
دستور جابهجایی کارخانه قند از حریم چغازنبیل صادر شده است. این تازهترین خبر درباره کارخانهای است که برای چند هفته به مهمترین موضوع میراثفرهنگی کشور تبدیل شده بود و در تعارض آشکار با ضوابط این میراث ارزشمند قرار داشت. عملیات ساخت یک کارخانه قند در حریم چغازنبیل چندی پیش خبرساز شد؛ میراثفرهنگی به استعلام انجام شده از سوی این کارخانه جواب منفی داد و مجوز جهاد کشاورزی برای احداث باطل شد. اینها همه در حالی است که حدود ۱۵ سال از تصویب ضوابط و نقشه عرصه و حریم چغازنبیل میگذرد. حالا عاطفه رشنویی، مدیر پایگاه جهانی چغازنبیل و هفت تپه گفته که قرارداد واگذاری زمین برای احداث این کارخانه در حریم چغازنبیل فسخ شده است. بعد از این طبق قانون عرصه و حریمهای میراث جهانی چغازنبیل در صورت فسخ قرارداد، در مرحله مکانیابی و امکانسنجی دوباره باید از میراثفرهنگی استعلام شود. وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی هم اعلام آمادگی کرده که در صورت نیاز برای تولیدکنندگان یا واگذارکنندگان استعلام لازم صورت گیرد تا نقاط روی خطوط پیاده و براساس ضوابط اعلام شود که نقطه جدید برای احداث کارخانه مجاز است یا نه.
رشنویی گفته که خط ضوابط حریم و حریم حفاظتی چغازنبیل روشن و مشخص است: «احداث کارخانه صنایع سنگین و یا شهرکهای صنعتی در حریم درجه یک و 2 ممنوع است لذا باید در مکانیابی جدید محل احداث به خطوط حریمهای میراثجهانی دقت کافی صورت گیرد. طبق قانون باید در مرحله امکانسنجی و مکانیابی به منظر میراثفرهنگی و منابعطبیعی توجه و مجوزهای لازم اخذ شوند.»
او از سرمایهگذاران استان خوزستان خواسته قبل از اینکه به فکر واگذاری زمین باشند برای جلوگیری از هدر رفت زمان و برای اینکه ضرری متوجه کسی نشود قبل از هرگونه مکان یابی استعلامهای موردنظر را انجام دهند چرا که در غیر این صورت واگذار کردن هر قطعه زمین محکوم به شکست است. مدیر پایگاه جهانی چغازنبیل و هفتتپه گفته که با دستور جابهجایی، دیگر جای نگرانی نیست و میتوان امیدوار بود که همه به قانون احترام بگذارند.
یادمان شهدا در حریم زیگورات چغو تسطیح زمینهای واگذار شده
اما ساخت کارخانه تنها تهدید چغازنبیل نبود. همزمان ساخت یادمان شهدا در حریم درجه یک چغازنبیل و همچنین تسطیح زمینهای اطراف بنا هم خبرساز شده بود. رشنویی درباره ساخت یادمان برای دو شهید مدفون در محوطه بدون در نظر گرفتن ضوابط میراث جهانی چغازنبیل به ایلنا گفته است: «طرح احداث یادمان شهدا هم در حریم درجه یک و اراضی موسوم به محدوده پادگان لشکر ۲۵ کربلای مازندران قرار دارد. متاسفانه بازهم بدون گرفتن استعلامی از میراثفرهنگی، در اسفند سال ۹۸ یادمانی برای شهدای دفن شده در آنجا ساختند که البته پیزنی اتفاق نیفتاده و با مصالح پیشساختهای که از بیرون آوردند یادمان را بنا کردهاند که بر اساس ضوابط حریم میراث جهانی باید معماریاش متفاوت باشد.
این مساله را چندین بار در نامههایی از سوی ادارهکل میراثفرهنگی خوزستان به سازمان حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس استان اطلاع دادهایم. در حال حاضر هم پیگیریها و جلسات و هماهنگیهایی با این عزیزان در حال انجام است و امیدوارم اتفاقات بهتری بیفتد. تاکیدم این است که شان شهدا خیلی بالاست و امیدوارم شرایط بهگونهای مدیریت شود و سازمان حفظ ارزشهای دفاع مقدس و میراثفرهنگی بتوانند به ضابطه مشخصی برسند که ارزشها دستاویز دیگران و منافعی دیگر، نشود.»
از سوی دیگر در روزهای اخیر ماجرای تسطیح یک هکتار از حریم محوطه چغازنبیل از سوی ساکنان روستاهای این منطقه و درگیریهای پیشآمده هم خبر ساز شد. شش روستا در حریم چغازنبیل وجود دارد و اراضی ملی در حریم درجه یک چغازنبیل «به طور موقت» به کشاورزان واگذار شده است.
«بر اساس قانون این واگذاریها، مردم میتوانند در این محدوده زندگی و کشاورزی کنند و ضابطه حریم میگوید کشتسنتی بدون تسطیح بلامانع است اما در صورتی که تسطیح کنند، یگان حفاظت باید وارد شده و کار را متوقف کند.»
این بار هم کشاورزان زمین را تسطیح کردهاند و تا یگان حفاظت میراثفرهنگی خودش را از شوش به محوطه چغازنبیل برساند «اتفاقاتی» رخ داده است. درگیری چند روز پیش با یگان حفاظت میراثفرهنگی مربوط به روستای ابوقیفه است و بعد از این اتفاق پایگاه چغازنبیل دوباره درباره ایجاد مقر یگان حفاظت و پاسگاه ویژه میراثفرهنگی اعلام نیاز کرده است.
باستانشناسان تعرض
به چغازنبیل را نمیپذیرند
حسین فیضی، دانشجوی دکتری باستانشناسی دوره اسلامی دانشگاه مازندران با ابراز تاسف از تعرضهای رخ داده به «پیامما» میگوید: «بنایی که به نام چغازنبیل میشناسیم، یک نیایشگاه و زیگورات است متعلق به خدای شهر شوش، اینشوشیناک. که به وسیله پادشاه قدرتمند ایلام میانه در 1300 سال قبل از میلاد مسیح ساخته شده. این بنا جزئی از شهر بزرگ دوراونتاش بوده که به دستور اونتاشکال ساخته شده و به دلیل اهمیتی که دارد در فهرست جهانی قرار گرفته. به همین دلیل تعرض به آن و آسیب رساندن به حریم و منظر این داده ارزشمند باستانشناسی برای میراثفرهنگی کشور تبعات به همراه دارد. چغازنبیل فقط یه میراث وطنی و ملی نیست که هر کاری با آن بکنیم بلکه همه جهان از وجود آن سهم دارند و تعرض کردن به آن تبعات بسیار دارد.»
او درباره اهمیت این بنا هم توضیح میدهد: «ما در فلات ایران به هیچ وجه از این نوع نیایشگاه نداریم. ریشه این بناها به سرزمین مزوپوتامیا (بینالنهرین) برمیگردد و بومی آن سرزمین است. اونتاشکال به خاطر تاثیراتی که از هنر بینالنهرین گرفته بود این اثر را در سرزمین ایلام یا هلتمتی بنا کرد. اهمیت این زیگورات نسبت به زیگوراتهای بینالنهرینی به همین دلایل چند برابر است. در واقع اونتاشکال رسمشکنی کرد و سازه زیگورات را وارد فلات ایران کرد و تاثیر مستقیمی بر معماری آرامگاه کوروش هخامنشی گذاشت.
کوروش انشانی خود را وامدار سرزمین انشان و پادشاهی کهن هلتمتی میدانست و برای ساخت آرامگاهش از زیگورات الهام گرفت و آن را پلکانی ساخت.» این باستانشناس با اشاره به مباحث حریم و منظر در باستانشناسی میگوید: «جامعه جهانی و باستانشناسان به هیچ عنوان نمیتوانند قبول کنند که حریم و منظر داده ارزشمندی مثل زیگورات چغازنبیل اینگونه بخواهد مورد تعرض قرار گیرد. تعرض به این بنا به هیچ عنوان قابل قبول نیست و متولیان به هیچ عنوان اجازه هیچ تعرضی را نباید بدهند. امیدوارم اتفاق بدی برای این بنا نیفتد و اینطور نشود که جامعه جهانی هم بخواهد ایران را تحت فشار بگذارد و این بنا را از ثبت جهانی خارج کنند.»
برچسب ها:
مطالب مرتبط
مدیرعامل هلالاحمر خراسانجنوبی
بند خاکی روستای «سالکآباد» شکسته شد
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان «نور»:
پسابها، مشکل اصلی شهرهای ساحلی است
«پیام ما» باید و نبایدهای فعالیت عکاسان و تصویربرداران در فصل زادآوری پرندگان را بررسی میکند
عکاسی به قیمت جان پرندگان
فعالان محیطزیست در «دادگاه بین آمریکایی» از تأثیر تغییراقلیم بر زندگی مردم میگویند
صدای ما را بشنوید
شعار امسال روز زمین «متحد شدن برای آیندهای بدون پلاستیک» است
پلاستیک، آفتی برای حیات
معماری سنتی ایران چگونه به اقلیم توجه میکرد؟
نسخه پایداری در «کندوان»
گفتوگو با فرزانه سفلایی، استاد دانشکده معماری دانشگاه همپتون ویرجینیا:
معماری ایران دچار تجملگرایی شده است
گفتوگو با وحید قبادیان، معمار، مولف و استاد دانشگاه:
در معماری پایدار از همسایهها عقب افتادیم
ترانه یلدا معمار و شهرساز در گفتوگو با «پیام ما» جریان معماری ایران را نقد کرد
زنگ خطر غفلت از آمایش سرزمین
در منطقهای که فعالان محیط زیست خوزستان پیشنهاد تأسیس ژئوپارک دادهاند، مجوز برداشت معدن صادر شد
معدنکاوی در کمین«درهبرفی»
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- ۱۰ ماده غذایی که به شما در سفر به سوی کاهش وزن کمک میکنند
- چاپ ترافارد؛ هر آنچه که باید درباره این نوع چاپ دستی بدانید
- اقدامات لازم برای اسباب کشی و جابجایی منزل
- بسته بندی مواد پودری با دستگاه ساشه: شغل پردرآمد این روزها
- طبع روغن زیتون در طب سنتی چیست؟ معرفی 4 خواص روغن زیتون
- خرید ساک دستی تبلیغاتی چه مزایایی برای هر برند دارد؟
- تعریف درست هوش مصنوعی (AI) چیست؟
- 10 ایده شغل دوم با سرمایه اولیه کم برای کارمندان
- مقایسه تعرفه پنلهای پیامکی و تبلیغاتی
- مقاصد جذاب و معروف برای کمپ زدن در طبیعت بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید