سایت خبری پیام ما آنلاین | پیچ تاریخی استانی شدن انتخابات

پیچ تاریخی استانی شدن انتخابات





۲۴ دی ۱۳۹۷، ۱۴:۱۴

پیچ تاریخی استانی شدن انتخابات

مخالفان و موافقان درباره اصلاح ساختار نظام استانی شدن انتخابات چه می گویند؟

درک ضرورت اصلاح ساختار نظام انتخابات کشور، یک بار دیگر طرح استانی شدن انتخابات را به صحن علنی مجلس آورده است؛ طرحی که به گفته موافقانش در صورت تصویب و اجرا می تواند کارکردهای ملی مجلس را احیا کند.طرح اصلاح قانون انتخابات مجلس برای استانی شدن انتخابات که هفته گذشته با تایید 186 نماینده برای بررسی بیشتر به کمیسیون شورا و امور داخلی کشور ارجاع داده شد، در روزهای آتی با جرح و تعدیل هایی در جزییات به صحن علنی بازخواهد گشت؛ جرح و تعدیل هایی که با هدف رفع ایرادات پیشین شورای نگهبان بر طرح های مشابه و گرفتن تایید از این نهاد اعمال خواهد شد.

داستان تلاش برای استانی کردن انتخابات مجلس، سر دراز دارد. دغدغه احیای شان و ارتقای کارکردهای ملی بهارستان، از مجلس پنجم تاکنون همواره نمایندگان را به ارایه طرح هایی برای تغییر ساختار انتخابات در حوزه های انتخابیه مجلس واداشته است. برای این مهم، طرح های مختلفی در ادوار مختلف ارایه شد که هیچیک به سرانجام نرسید. 

دست رد شورای نگهبان بر سینه مدافعان طرح استانی شدن انتخابات در مجلس هفتم و نهم، موجب شده این بار نمایندگان با تدبیر و ملاحظات بیشتری به این موضوع ورود پیدا کنند. چنانکه به گفته «پروانه مافی» عضو هیات رییسه کمیسیون شوراها، در این دوره سعی کردیم ایراداتی که در طرح‌های قبلی وجود داشته را برطرف کنیم و خوشبختانه طرح آماده شده هم در کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها و هم در صحن علنی مجلس رای آورد، اما برای اصلاح جزئیاتی به کمیسیون بازگشت که ظرف چند روز آینده اصلاح خواهد شد و به صحن می‌آید.

این طرح در حالی یک بار دیگر به شورای نگهبان ارسال خواهد شد که موافقان و مخالفان استدلال های خود برای پذیرش یا رد آن را در فضای مطبوعاتی کشور مطرح می کنند. ایجاد تبعیض میان نامزدها، کاهش مشارکت، افزایش هزینه های انتخابات و .. از ایراداتی است که به این طرح وارد می شود. در برابر تقویت تحزب، ارتقای شان و توانمندی مجلس و … دلایلی است که برای حمایت از آن مطرح می شود.

مخالفان چه می گویند؟

تلاش نمایندگان برای تجمیع حوزه های انتخابیه مجلس در سطح استانی، با مخالفت هایی رو به رو است. مخالفان این طرح را مغایر با روح قانون اساسی می دانند. مخالفان بر این باورند که با استانی شدن انتخابات، فرصت های برابر مصرح در قانون اساسی برای مشارکت شهروندان در قالب نامزدهای انتخاباتی در عرصه سیاسی جامعه، ضایع می شود و به اصطلاح تبعیضی نادرست میان نمایندگان روستاها و شهرستان ها با نمایندگان مرکز استان ایجاد می شود، چرا که نمایندگان مناطق روستایی از امکانات برابر با نمایندگان شهرهای بزرگ و مراکز استان برخوردار نیستند. 

از دید این گروه، با استانی شدن انتخابات، نمایندگان بومی و کمتر شناخته شده محلی در رقابت با چهره های شناخته شده استانی، فارغ از بحث کارآمدی و توانمندی، رقابت را واگذار خواهند کرد. این مساله حتی پای باندهای قدرت و ثروت را به رقابت های انتخاباتی باز خواهد کرد و با تشدید لابی گری های سیاسی، کارکردهای مجلس را مختل خواهد کرد.

منتقدان همچنین تعریف نشدن سازوکاری موثر برای ضایع نشدن حقوق اقلیت های مذهبی و قومی در این شیوه انتخاباتی را دلیلی برای مخالفت خود معرفی می کنند. از دید آنها استانی شدن انتخابات موجب می شود اقلیت ها از حق برخورداری از نماینده در خانه ملت بی بهره بمانند. این مساله در بلندمدت به احساس تعلق، انسجام و وحدت ملی آسیب خواهد زد.

همچنین این عده معتقدند نمایندگانی که از سطح شهرستان ها و روستاها انتخاب می شوند، به خاطر ارتباط با مردم حوزه انتخابیه خود، می توانند به طور موثرتری روزنه ارتباطی میان مردم و حاکمیت را باز نگه دارند، این در حالی است که استانی شدن انتخابات، سطح ارتباط مردم با نمایندگان را کاهش خواهد داد و به دوری مردم از حاکمیت خواهد انجامید. 

کاهش سطح مشارکت سیاسی، از دیگر پیامدهای منفی است که برای این طرح مطرح شده است. از دید ناظران، وقتی مردم می بینند نمی توانند نماینده ای از روستا یا شهرستان خود به مجلس بفرستند، دلسرد شده و این مساله کاهش مشارکت انتخاباتی را به دنبال خواهد آورد. منتقدان، استانی شدن انتخابات را زمینه ساز ضایع شدن حق افراد در روستاها و شهرهای کوچک و نادیده گرفته شدن مطالباتشان می دانند. 

افزایش هزینه های انتخاباتی از دیگر دلایل مخالفت با این طرح معرفی می شود. به گفته مخالفان اگر پیش از این نامزدها می توانستند با صرف هزینه های اندک در حوزه های انتخاباتی چون روستاها خود را در معرض انتخاب مردم قرار دهند، اکنون باید با صرف هزینه های هنگفت و در سطح استان به رقابت بپردازند. این مساله خود اسباب ورود و کنشگری کانون های قدرت و ثروت در بزنگاه های انتخاباتی را فراهم می کند.

استدلالی که موافقان 

ارایه می دهند

موافقان تجمیع حوزه های انتخاباتی، با رویکردی کلان تر از طرح استانی شدن انتخابات حمایت می کنند. این گروه بر این باورند که مشکلات کنونی مردم محصول برخی ناکارآمدی های امروز است که نمونه ای از آن را می توان در «نگاه خرد» و «غیرملی» نمایندگان مجلس جستجو کرد.

موافقان دغدغه مندی برای «کارآمدتر شدن» مجلس را دلیلی برای حمایت خود از استانی شدن انتخابات معرفی می کنند. از دید این افراد، غلبه «بخشی نگری» در نظر نمایندگان مجلس، اکنون وظیفه نمایندگی را به تلاش برای جلب اعتبار و اجرای پروژه های محلی و مجلس را به کانونی برای رقابت های محلی تقلیل داده است. این در حالی است که وظایف اینچنینی، نه بر عهده مجلس ملی، بلکه بر عهده شوراهای شهر و روستا است که متاسفانه از کارویژه های خود بازمانده اند.

از دید حامیان، استانی شدن انتخابات، به تقویت تحزب منجر می شود. در این ساختار انتخاباتی، نامزدها برای پیروزی در انتخابات، ناگزیر از فعالیت در چارچوب احزاب هستند. همچنین نمایندگان راه یافته به مجلس، ناگزیر هستند رفتار و گفتار خود را در راستای برنامه های حزبی تنظیم کنند. به این ترتیب استانی شدن انتخابات، رقابت های انتخاباتی و کنش های سیاسی را برنامه محور و منسجم تر کرده و کارآمدی مجلس را افزایش خواهد داد. این مساله از دید ناظران نه تنها به کاهش مشارکت نخواهد انجامید، بلکه به افزایش حضور مردم در روندهای سیاسی جامعه از طریق سازوکارهای حزبی و جامعه مدنی منجر خواهد شد.

به عبارتی این افراد استانی شدن انتخابات را موجب تقویت تحزب، مردم سالاری و دموکراسی می دانند که توسعه سیاسی را به دنبال خواهد آورد. مجموع این تغییرات، می تواند کارکرد های واقعی و ملی مجلس شورای اسلامی را احیا کند.

 

به اشتراک بگذارید:





مطالب مرتبط

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *