ابهام  در فروش کاشی‌های تاریخی در شیراز

 معاون میراث فرهنگی : خبر مربوط به فروش کاشی مدرسه خان مربوط به شش یا هفت ماه قبل است

اولین خبر حدود یک هفته قبل این‌طور منتشر شد؛ «هر کاشی که از دیوار مدرسه خان شیراز دزدیه میشه تو بازار ۱۵۰ تا ۲۰۰ یورو فروخته می‌شه!» و همراه آن یک عکس منتشر شد که یکی از کاربران فضای مجازی در توییتر یک هفته قبل این عکس را از ورودی سمت چپ مدرسه خان ثبت کرده بود.

در ادامه خبرها پشت سر یکدیگر منتشر شدند و حتی در این میان چند خبر نیز با این تیتر که کاشی‌های تاریخی ایرانی در سایت‌های خارجی به حراج گذاشته شده‌اند، لایک خوردند و حتی معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی نسبت به آن واکنش نشان داد که این سازمان همیشه خبرهای در این سطح را رصد می‌کند.

در کمتر از دو سه روز بحث فروش کاشی‌های تاریخی بخصوص در سایت‌های تاریخی کشور و از جمله  مسجد نصیرالملک و بازار تاریخی شیراز تبدیل به یک موضوع داغ رسانه‌ای شد، اما مسوولان میراث فرهنگی سعی کردند تا لحظه‌ی آخر نسبت به آن واکنشی نشان ندهند و فقط به انتشار جوابیه‌ای از سوی اداره کل میراث فرهنگی استان فارس بسنده کردند.

در آن بیانیه اعلام شده بود: «مدرسه تاریخی خان ملک موقوفه هست و متولی مستقیم دارد و نگهداری و بهره برداری از این مدرسه در اختیار اداره کل میراث فرهنگی فارس نیست. عکس‌های منتشر شده از جای خالی کاشی های سر درب این مدرسه در فضای مجازی، متعلق به تخریب سالیان گذشته است که در صورت تامین اعتبار، این قسمت از مسجد نیز در دست مرمت قرار خواهد گرفت .»

البته نظر چند کارشناس تزیینات آثار تاریخی را نیز نباید از نظر دور داشت که کاشی‌های به نمایش درآمده در تصویر زیر هیچ کدام تاریخی نیستند، بخصوص در استفاده از رنگ سیاه با توجه به خصوصیت این رنگ که بعد از گذشت چند سال به مرور تغییر رنگ می‌دهد، اما به دفعات از این رنگ استفاده شده و هنوز هیچ تغییری در آن‌ها شکل نگرفته است. پس از آن نیز با انتشار خبری از سوی روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی اعلام شد که محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی یکشنبه ششم آبان در تماس تلفنی با برنامه‌ای تلویزیونی درباره آگهی مربوط به فروش کاشی مدرسه خان در یکی از سایت‌های خارجی صحبت کرده است.

وی با تاکید بر این‌که «به‌محض اطلاع از فروش آثار تاریخی ایران در حراجی‌های دنیا، سازمان میراث‌فرهنگی با همکاری وزارت امور خارجه اقدامات و پیگیری‌های لازم را برای ممنوعیت فروش آثار آغاز می‌کند.»، گفت: «درباره کاشی مربوط به مدرسه خان این توضیح لازم است که در گذشته چند کاشی از این بنای تاریخی دزدیده شده بود اما خوشبختانه این کاشی‌ها کشف شد و در جای قبلی قرار گرفت، همچنین خبر مربوط به فروش کاشی مدرسه خان مربوط به شش یا هفت ماه قبل است.»

طالبیان ادامه داد: «استادکاری در کشور داریم که کاشی‌های با طرح قاجار تولید و به گردشگران عرضه می‌کند، فروش کاشی با طرح قاجار در سایت‌های خارجی الزاما به معنی اصل بودن آن شی نیست و ممکن است این کاشی‌ها تقلبی باشند، هرچند که ما بسیاری از حراجی‌های مربوط به آثار تاریخی را نیز رصد می‌کنیم و به محض اینکه از وجود آثار تاریخی ایران در این حراجی‌ها مطلع شویم اقدامات لازم را برای ممنوعیت فروش آثار انجام می‌دهیم.»

معاون میراث فرهنگی با بیان این‌که «حفاظت و حراست از آثار و بناهای تاریخی بسیار زیادی که در کشور وجود دارد از عهده یک گروه و سازمان خارج است، همچنین با توجه به اینکه بسیاری از بناهای تاریخی تحت مالکیت اوقاف هستند و یا مالک شخصی دارند، حفاظت از آنها باید از سوی مالکان انجام شود»، افزود: «خوشبختانه سازمان میراث فرهنگی در چهار سال گذشته موفق به بازگرداندن ۵۵۳ شیء تاریخی شاخص به کشور شده است و این روند برای بازگرداندن آثار تاریخی به کشور ادامه دارد، در تمام دنیا دلسوزان ایرانی که به میراث فرهنگی کشور خود علاقه دارند هستند که با اطلاع از فروش آثار تاریخی ایران، بلافاصله این اخبار را در اختیار مسئولان قرار می دهند و مانع فروش میراث فرهنگی کشورمان می شوند.»طالبیان افزود: «خرید و فروش تزیینات معماری تاریخی جرم است و هرکس مرتکب این عمل شود مجرم شناخته می‌شود، این قانون قبلا وجود نداشت و از سال گذشته به تصویب رسیده است، براساس همین قانون سال گذشته یگان حفاظت سازمان میراث فرهنگی با حضور در مکان‌هایی که خرید و فروش تزیینات تاریخی انجام می‌شد تمام این موارد را جمع‌آوری کردند و با همکاری پلیس فتا سایت‌هایی که در این حوزه فعالیت داشتند برخورد قانونی صورت گرفت.»