سایت خبری پیام ما آنلاین | برگزاری برنامه گرامیداشت یکصدمین سالگرد ایستادگی مردم سیرجان در برابر استعمار به فرماندهی حسین‌خان بچاقچی روزی که هیبت استعمار در سیرجان فروریخت

برگزاری برنامه گرامیداشت یکصدمین سالگرد ایستادگی مردم سیرجان در برابر استعمار به فرماندهی حسین‌خان بچاقچی روزی که هیبت استعمار در سیرجان فروریخت





۱۶ شهریور ۱۳۹۵، ۲۳:۵۵

برگزاری برنامه گرامیداشت یکصدمین سالگرد ایستادگی مردم سیرجان در برابر استعمار به فرماندهی حسین‌خان بچاقچی
روزی که هیبت استعمار در سیرجان فروریخت

ابوذر خواجویی
هفته‌ای که گذشت شهرستان سیرجان، شاهد برگزاری برنامه یکصدمین سالگرد ایستادگی مردم این شهر در برابر استعمارگران انگلیسی به فرماندهی «حسین‌خان بچاقچی» بود. در این برنامه که به میزبانی مجموعه بارشیک و در دهکده گردشگری شبدیز برگزار شد، موسیقی سنتی و محلی مرتبط با حال و هوای مراسم اجرا شد. ازجمله گروه موسیقی «لی‌لی» که در قالب موسیقی محلی، دوبیتی‌هایی با مضمون قیام حسین‌خان بچاقچی علیه انگلیسی‌ها برای حاضران در مراسم اجرا کردند. همچنین در این مراسم که با استقبال کم‌نظیر شهروندان سیرجانی همراه بود، دکتر محسن پور مختار عضو هیات علمی دانشگاه ولیعصر رفسنجان در سخنانی به اهمیت ابعاد این قیام پرداخت و گفت: «با توجه به اینکه مرحوم حسین‌خان بچاقچی متولد ۱۲۷۰ شمسی است، یعنی در بحبوحه قیام مشروطه نوجوانی چهارده- پانزده‌ساله بوده و طبعاً تحت تأثیر فضای ایران‌دوستی آن سال‌ها و افکار آزادیخواهان ایران دوستِ بیگانه‌ستیز عصر مشروطیت قرار داشته است، چنان می‌نماید که او حس تنفر از انگلیس به‌عنوان نماد دشمنی با ایران را از همان سال‌های نوجوانی به دل‌سپرده بود و تا پایان عمر هم با خود داشت. کما اینکه اقدامات مکرّر حسین‌خان علیه دولت فخیمه، گواه دشمنی عمیق او با این روباه پیر است.» دکتر پورمختار ادامه داد: «او در سال ۱۲۹۵ شمسی با کمک مردم سیرجان، در نبرد با قشون S.P.R به فرماندهی ژنرال سِرپرسی سایکس، شهر سیرجان را گورستان افسران مغرور انگلیسی و سربازان هندی آن‌ها ساخت که بنا بر برخی اسناد اولین قیام در کشور علیه استعمار انگلیس در دوران جنگ جهانی اول بود.»
در این مراسم پیام نماینده مردم سیرجان و بردسیر به مناسبت برگزاری این برنامه قرائت شد که در بخشی از آن آمده است: «بر خود می‌بالم که یکی از قیام‌های بزرگ علیه استعمار انگلستان به‌وسیله مردم قهرمان سیرجان و به‌خصوص عشایر غیور این خطه پاک صورت گرفته است و این مهم سبب شده تا نام سیرجان نیز در ردیف شهرهایی قرار بگیرد که پرچم مبارزه علیه استعمار را دوران جنگ جهانی اول بالا بردند. شکی نیست که مرحوم حسین‌خان بچاقچی و هم‌رزمانش با همراهی مردم سیرجان در مقاومتی جانانه و بدون واهمه از هیبت این قدرت بزرگ استعماری، چنان نیروهای متجاوز بیگانه را زمین‌گیر کردند که درس فراموش ناشدنی آن، در صفحه تاریخ مبارزه مردم این بوم و بر با استعمار و استعمارگران جلوه‌ای ویژه دارد.»
روایت یک قیام مهجور مانده
در تاریخ ایران روایت‌های متعددی از قیام‌های مردمی علیه استعمار انگلستان وجود دارد، اما شاید کمتر کسی بداند که یکی از حیرت‌انگیزترین قیام‌ها علیه استعمار انگلیس در سال 1295 به فرماندهی «حسین‌خان بچاقچی» در سیرجان صورت گرفته است. چنانکه علی‌اکبر بختیاری در کتاب خود می‌گوید: «عملیات حسین‌خان بچاقچی ( رئیس ایل بچاقچی و از مردان مؤثر تاریخ کرمان) در زمان جنگ بین‌الملل اول با عده کم نفرات بر علیه انگلیسی‌ها کمتر از عملیات صولت الدوله قشقایی با آن ایل بزرگ و تنگستانی‌ها نبود. شاید اگر آقای رکن زاده، نبرد صولت الدوله قشقایی را در کتاب فارس و جنگ بین‌الملل اول و نبرد دشتستانی‌ها و تنگستانی‌ها را در کتابی به نام دلیران تنگستان، به رشته تحریر درنیاورده بود، آن دلاوری‌ها نیز فراموش‌شده بود.»
آن‌گونه که مرحوم باستانی پاریزی در کتاب خود «پیغمبر دزدان» درباره این قیام نوشته است؛ «سردار نصرت که از حامیان انگلیس‌ها بود، نامه‌ای به رؤسای ایلات بچاقچی و افشار نوشت تا آلمان‌ها را دستگیر کنند. در سعادت‌آباد- پنج فرسنگی سیرجان- گلوله‌های حسین‌خان بچاقچی صدا کرد. آلمان‌ها و «عبیدالله خان» سفیر عثمانی دستگیر شدند و حسین‌خان آن‌ها را به « بَلوَرد» موطن ایل خود برد. با وجود این حسین‌خان به تعصب ایلیاتی و اسلامیتی که داشت و اینکه شنیده بود سایکس خیال دارد محبوسان را به هندوستان تبعید کند، شبانه اسیران را برداشت و به بلورد فرار کرد و چون او را تعقیب کردند به کوه‌های فارس و داراب برد و ازآنجا به کمک عشایر به‌قصد مبارزه با قشون انگلیسی به سیرجان حمله کرد و شهر را گرفت. چنانکه گویند از کشته‌های سربازان هندی که در خدمت قوای انگلستان بودند پشته‌ها ساخت و مکانی در سیرجان که امروز به پارک هفده شهریور مشهور است را تبدیل به گورستان افسران انگلیسی و سربازان هندی کرد.»
در مورد چگونگی نجات دادن سفیر عثمانی و قوای آلمانی از چنگ انگلیسی‌ها نیز نقل است که؛ پس‌ازآنکه حسین‌خان سماجت انگلیسی‌ها را در تعقیب آن‌ها می‌بیند و ازآنجایی‌که وی به دلیل مسلمان بودن نماینده دولت عثمانی حاضر به تحویل وی به انگلیسی‌ها نبوده با رشادتی کم‌نظیر آن‌ها را تحت حمایت خود در جاده‌ای پر از خطر به پایتخت می‌رساند و افندی را تحویل سفارت عثمانی و نیروهای آلمانی را نیز تحویل سفارت آلمان در تهران می‌دهد. ابعاد این قیام به حدی بود که برای اولین هیبت استعمار انگلستان را فروریخت و پایه‌گذار قیام‌های دیگر نظیر قیام رئیس‌علی دلواری و… علیه این قدرت بزرگ استعماری شد.

به اشتراک بگذارید:





پیشنهاد سردبیر

مسافران قطار مرگ

مسافران قطار مرگ

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *