ستاد هماهنگی خدمات سفرهای نوروزی ۱۴۰۳ آذر امسال و زودتر از موعد آغاز به‌ کار کرد و همان زمان اعلام شد پیش‌بینی معاونت گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی افزایش سفر با خودروهای شخصی است. ازاین‌رو، مدیرکل دفتر توسعهٔ گردشگری داخلی از تهیهٔ دستورالعمل مدیریت سفرهای سال آینده خبر داد. «علی‌اصغر شالبافیان» گفت که طبق پیش‌بینی‌های صورت‌گرفته از ابتدای بهمن تا پایان فروردین با استقبال سفرهای مردمی روبه‌رو خواهیم بود و به همین دلیل، این موضوع الگوی متفاوتی از توزیع سفرها را در ستاد سفر بعد از ایام کرونا نشان می‌دهد و نیازمند تمهیدات متفاوتی است.

آن‌طورکه این آمار نشان می‌دهد و با اخباری که از وضعیت هتل‌ها و اقامتگا‌ه‌ها مطرح می‌شود، احتمال اینکه نوروز ۱۴۰۳ گردشگران ایرانی سفر به کشورهای همسایه را به گردشگری داخلی ترجیح دهند، بیشتر است و امید چندانی به رونق گردشگری داخلی نیست.

 

سفر گرانتر شد

آمار اقبال ایرانی‌ها به سفر ترکیه درحالی منتشر می‌شود که هزینه‌های سفر در ایران روز‌به‌‌روز در حال گران‌تر شدن است. رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران همین چندروز پیش اعلام کرد نوروز امسال همچون مقاطع پرمسافر، هزینه‌های سفر ۳۰ درصد گران می‌شود.

 

آن‌طور که «حرمت‌‌الله رفیعی» اعلام کرده است، پیش‌بینی می‌شود هزینه‌های پرواز رفت و برگشت مسافران نوروزی در نوروز ۱۴۰۳ برای سفر به مشهد، قشم، کیش، چابهار، سیستان‌وبلوچستان و اهواز و … برای هر مسافر پنج میلیون تومان هزینه داشته باشد و این نرخ جدای از قیمت اقامت و هتل است که در اقامتگاه‌های رسمی برای یک اتاق دوتخته به بیش از دو میلیون تومان برای هر شب می‌رسد. او پیش‌بینی کرده است امسال حدود ۲۰ میلیون ایرانی به سفر نوروزی بروند که از این تعداد فقط دو میلیون ایرانی از حمل‌ونقل هوایی و ریلی استفاده می‌کنند و مابقی یعنی حدود ۱۸ میلیون ایرانی زمینی به سفر نوروزی می‌روند. تخمین زده می‌شود سالانه حدود ۶۰ میلیون ایرانی از بیش از ۸۰ میلیون جمعیت کشور سفر می‌روند، اما فقط ۳۰ درصد این جمعیت سفر نوروزی را تجربه می‌کنند؛ ۲۰ میلیون نفر از این تعداد هم طبق گفتهٔ رفیعی، ۵۰ درصد به مشهد سفر می‌کنند.

پیش‌بینی‌های او نشان می‌دهد که در ایام نوروز به‌طور میانگین ۱.۵ میلیون ایرانی فقط به ترکیه سفر می‌کنند.

 

ظرفیت خالی هتل‌ها

در این شرایط که دربارهٔ گرانی هزینه‌های سفر صحبت می‌شود، رئیس جامعهٔ هتل‌داران هم از ضرر این صنعت در نوروز ۱۴۰۳ می‌گوید و توضیح می‌دهد که ۵۰ درصد اتاق هتل‌های کشور در نوروز ۱۴۰۳ خالی می‌مانند.

آن‌طورکه «جمشید حمزه‌زاده» اعلام می‌کند هتل‌ها در نوروز ۱۴۰۳ هیچ افزایش قیمتی نخواهند داشت و اتاق هتل‌ها براساس قیمت سال ۱۴۰۲ به مسافران و گردشگران نوروزی فروخته می‌شود. متأسفانه هتل‌های کشور امسال نیز همچون سال‌های گذشته متضرر خواهند شد و فقط سه روز اول نوروز ممکن است برخی استان‌های گردشگرپذیر کشور با ضریب اشغال کامل هتل‌ها مواجه شوند.

آمارهای اعلام‌شده از سوی حمزه‌زاده نشان می‌دهد هتل‌های نوساز اگر تا ۴۰ درصد ضریب اشغال داشته باشند، معادل هزینه‌های خود را تأمین می‌کنند و هتل‌های قدیمی نیز اگر تا ۵۰ درصد پر شوند، هزینه‌های خود را جبران می‌کنند.

 

اگر محدودیت‌ها را برنداریم، وضع همین است

حالا اما با همهٔ این آمارها، رئیس انجمن‌های راهنمایان گردشگری به نکتهٔ مهمی اشاره می‌کند و آن، واقعیت گردشگری ایران است.

«محسن حاجی‌سعید» با بیان اینکه باید با یکسری واقعیت‌ها کنار بیاییم و بپذیریم گردشگری داخلی زمانی رونق خواهد گرفت که محدودیت‌ها کاهش یابد، به «پیام ما» می‌گوید: «در حال حاضر مردم به‌شدت از شرایطی که در زمان خروج از خانه و سفر رفتن با آن مواجه می‌شوند، گله‌مند هستند و محدودیت‌ها برایشان آزاردهنده شده است. نسل جوان و زد (جوانان و نوجوانان نسل اینترنت) این محدودیت‌ها را نمی‌پذیرند. از‌این‌رو، بخشی‌شان مهاجرت کرده‌اند و بخشی هم که اینجا زندگی می‌کنند، توقع دارند در زمان سفر به جایی بروند که کمتر با محدودیت روبه‌رو شوند. این‌ها مسائل روز ماست که گردشگری هم به آن گره خورده است. باید بپذیریم هرچه این محدودیت‌ها بیشتر شود، گردشگری کاهش می‌یابد و هرچه محدودیت‌ها کمتر شود، گردشگری رونق خواهد گرفت.»

 

او به ماجرای توقیف خودروها به‌دلیل رعایت نکردن حجاب اشاره می‌کند و می‌افزاید: «پلاک خیلی از خانواده‌ها به مراکز مختلف اعلام شده است، درحالی‌که بسیاری از ماشین‌ها شیشه دودی دارند و فضای ماشین را فضای خصوصی می‌دانند. خانواده‌ها با این شرایط کمتر تصمیم می‌گیرند در فضای گردشگری داخلی باشند و طبیعی است که ترجیح می‌دهند به جایی مثل ترکیه بروند تا تعطیلات را بدون مشکلاتی از این قبیل سپری کنند.» حاجی‌سعید تأکید می‌کند همزمان با شرایط اجتماعی ایران و گرانی سفر، ترکیه در حال تبلیغ سفر ارزان است و اعلام می‌کند که می‌توانید با هشت دلار در اقامتگاه‌های هاستل اقامت داشته باشید و کل هزینه‌های روزانه را با ۳۵ دلار پوشش دهید. طبیعی است که این اخبار به گوش افراد علاقه‌مند به سفر می‌رسد و طبیعی است که وقتی محدودیت‌های اجتماعی نداشته باشید و هزینهٔ سفر هم پایین باشد، با تقاضای بسیار بالای سفر به‌ویژه در ایام عید نوروز به استانبول و وان مواجه باشیم.

 

رئیس انجمن‌های راهنمایان گردشگری با اشاره به اینکه هنوز ظرفیت‌های هتل‌های ایران پر نشده است و به‌صورت مشخص در هفتهٔ دوم حتی در شهرهای گردشگرپذیر هنوز به ۵۰ درصد ظرفیت هم نرسیده است، اظهار می‌کند: «چیزی که داریم می‌بینیم این است که در تعطیلات عید نوروز گردشگرانی را که می‌توانستند در داخل کشور سفر کنند، به ترکیه، ارمنستان، امارات و دیگر مقاصد با هزینه‌های قابل‌قبول هدایت کرده‌ایم. با آماری از خروج گردشگر مواجه هستیم که خطرناک است، زیرا هم بیکاری را دامن می‌زند و خروج ارز به‌همراه دارد و هم مشکلات دیگر. محدودیت‌ها را به حداکثر رساندیم و نه‌تنها گردشگر خارجی به‌دلیل ایران‌هراسی‌ و اتفاقات تلخ رخداده، برای گردشگران خارجی به ایران نمی‌آید، بلکه گردشگران داخلی هم روز‌به‌روز بیشتر از ایران خارج می‌شوند.»

 

حاجی‌سعید با اشاره به اینکه انتخابات مجلس شورای اسلامی نزدیک است، می‌گوید باید یک‌بار برای همیشه این موضوع به‌صورت جدی با نامزدهای مجلس شورای اسلامی مطرح شود تا نه‌تنها قوانینی را برای ایجاد تعادل بین تصمیم‌های قانونی و خاص مردم فراهم کنند، بلکه گردشگری را از این حالت در بیاورند. آنها نباید فراموش کنند و بگذارند این صنعت که می‌تواند آیندهٔ کشور را تضمین کند، به همین سادگی از بین رود.