«حسن فاضلی نشلی»، باستانشناس مطالعهٔ غارهای «هوتو» و «کمربند» را آغاز کرده است
کاوش تغییرات آبوهوا در غارهای مازندران
فاضلی نشلی: کره زمین در حال تبدیلشدن به یک سیارۀ غیرقابل زیست است و این نشان میدهد خروج انسان از غار، کشاورزی و یکجانشینی در کنار جنبههای مثبت جنبههای منفی هم داشته است
۴ تیر ۱۴۰۲، ۲۲:۲۶
غارهای باستانی «هوتو» و «کمربند» در روستای «تروجن» قرار دارند که قدمت تاریخی آنها حتی به عصر یخبندان و بعد از آن، دوران زندگی انسانهای اولیه در دامنههای البرز میرسد؛ غارهایی که در سال 1949 بهدست پروفسور «کارلستون» از اساتید دانشگاه فیلادلفیای آمریکا شناسایی و بررسی شدند و حالا پروفسور «احمد فاضلی نشلی» در حال مطالعه در این غارهای باستانی و رسیدن به نتایج جدید است؛ نتایجی که میتواند اطلاعات زیادی دربارۀ دوران غارنشینی، عصر کشاورزی و تغییرات آبوهوا در دوران مختلف بهدست دهد.
محدودۀ غار «هوتو» و «کمربند» در ۲۳ فروردین ۱۳۴۶ بهعنوان آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و تاکنون اسکلتهای سه انسان همراه با آثاری از تیغههای سنگ چخماق، سنگ دریایی و اسکلتهای باقیمانده از حیواناتی مانند آهو و بز وحشی در آنها یافت شده است و میتوان گفت آثار بهدستآمده از این دو غار مکمل هم هستند.
این غار بهواسطۀ اکتشافهایی چون اسکلت انسانهایی با قدمت هفتادهزارساله، دارای شهرتی جهانیاند؛ اکتشافهایی که نشانههایی از دوران یخچال، عهد آهن، نوسنگی و پارینه سنگی است. در «هوتو» ۱۷ لایۀ استقراری از دورۀ فراپارینه سنگی تا دورۀ اسلامی شناسایی شده است و غار «کمربند» در 100 متری غار هوتو نیز دارای شش طبقه و ۲۸ لایه است که به دوران میانهسنگی و نوسنگی مربوط میشود.
این غارها که در نگاه جهانی بهعنوان معدن طلای انسانشناسان شناخته میشوند، دوسال پیش برای دومینبار میزبان باستانشناسان، اینبار از میان دانشمندان ایرانی، بود تا بار دیگر پرده از رازهای زندگی بشر بردارد. «حسن فاضلی نشلی» سرپرست تیم کاوش در این غارهای باستانی در گفتوگو با «پیام ما» دربارۀ نتایج مطالعات خود در این غارها صحبت میکند.
فاضلی نشلی: کره زمین در حال تبدیلشدن به یک سیارۀ غیرقابل زیست است و این نشان میدهد خروج انسان از غار، کشاورزی و یکجانشینی در کنار جنبههای مثبت جنبههای منفی هم داشته است
اولین انقلاب بشر
آخرین مرحلۀ غارنشینی در جوامع انسانی دورهای مربوط به 10 -12 هزار سال پیش است و 8-10 هزار سال پیش را میتوان عصر جهشهای بزرگ در تاریخ بشر دانست که ساحت زندگی بشر را نهتنها در حوزۀ مسائل اقتصادی که در زمینۀ بنیادهای فلسفی هم تحتتأثیر قرار داد.
این، مقدمهای است که فاضلی برای صحبتهای خود میگوید و ادامه میدهد: «خروج از غار و آغاز دهکدهنشینی رویداد مهمی است که بسیاری از مورخان، باستانشناسان و انسانشناسان آن را در حد اولین انقلاب در طول زندگی بشر معرفی کردهاند. اینکه این رویداد مهم چه زمانی، چطور، کجا و در چه ابعادی رخ داده؟ یک سؤال بسیار مهم است که باید به آن پاسخ داد. اهمیت غارهای هوتو و کمربند در همین است که میتواند جنبههایی از سکونت آخرین غارنشینان ایران در آغاز دوران روستانشینی را برای ما آشکار کند.»
او البته مفهوم غارنشینی را یک مفهوم سمبلیک توصیف میکند، به این معنا که انسان در طول سال و چهارفصل در غار زندگی نمیکرده است، بلکه غار یک پناهگاه طبیعی بوده و انسان در طول سال به فراخور تغییر طبیعت و حرکت در زمین به آن پناه میبرده.
فاضلی با بیان اینکه آغاز روستانشینی یعنی دیگر کل ساحت زمین مقدس نیست، میافزاید: «در همین زمان است که انسان بهجای وابستگی به طبیعت بر آن مسلط میشود و این تسلط بر طبیعت و ارتزاق از آن و کشاورزی و دامداری، در کنار ویژگیهای مثبت، از نگاه برخی آغاز انحطاط جوامع انسانی نیز محسوب میشود. انسان با دست بردن در طبیعت بلایی را بر سر زمین میآورد که ما حالا با بدترین تبعات آن روبهرو هستیم و مثلا سیستان مدتی دیگر غیرقابل سکونت خواهد بود یا در مازندران با بهرهبرداری نامناسب از منابع آب، گسترش بیرویۀ کشاورزی و قطع درختان شاهد ازبینرفتن میلیونها تن خاک هستیم. کره زمین در حال تبدیلشدن به یک سیارۀ غیرقابل زیست است و این نشان میدهند خروج انسان از غار، کشاورزی و یکجانشینی در کنار جنبههای مثبت، جنبههای منفی هم داشته است.»
کاوشهای غیردقیق اولیه
غار «هوتو» و «کمربند» نخستین بار سال ۱۹۴۹ توسط گروه باستانشناسی آمریکایی از دانشگاه پنسیلوانیا به سرپرستی «کارلتون کُن» کاوش و کشف شدند. تا اینکه تیم کاوش ایرانی به سرپرستی «حسن فاضلی نشلی» بار دیگر بهار 1400 در غار «هوتو» و زمستان 1400 در «کمربندی» مشغول به کار شدند.
فاضلی توضیح میدهد که کاوشهای پیشین کاوشهای خوبی نبوده است و فقط اهمیت غارها را نشان میداده: «هوتو و کمربند خیلی بد و عجلهای کاوش شد که نتیجههای بهدستآمده را با خطا همراه کرد. این کاوشها نیاز به یک بازنگری داشت و ما برهمیناساس، مجدد کاوش را شروع کردیم و امیدوارم تا دو سه سال آینده پاسخ متقن و روشنتری دربارۀ تطابق جوامع انسانی، مسئلۀ برهمکنش انسان و محیط، تغییرات آبوهوا که هر هزار سال رخ میدهد، اثر این تغییرات بر جوامع حوزۀ دریای خزر و کل جوامع نوسنگی ایران، تغییرات فنوتیپ (کیفیت ظاهری) و ژنوتیپ (ساختار ژنتیکی) گیاهان و حیوانات، مدیریت اهلیسازی و گیاهی در خاورمیانه باستان که دو هزار طول کشید، داشته باشیم.»
کشف دوران هخامنشی در غارها
پیشتر عنوان شده بود که «هوتو» و «کمربند» لایههایی از دورۀ فراپارینهسنگی، نوسنگی، مس و سنگ و آهن را دارند. همزمان با کاوش درون غار، گورستانی بهوسعت حدود 20 هکتار عصر آهن سه متأخر نیز کشف شد.
فاضلی تاریخ تقویمی غارها را اینطور معرفی میکند: «غار هوتو دورۀ میانسنگی، نوسنگی قبل از سفال، نوسنگی با سفال، متوسنگ، هخامنشی و اشکانی را با هم دارد. در بیرون غار هم یک محوطۀ 20 هکتاری قبرستان وجود دارد که از عصر آهن تا دوران هخامنشی و اشکانی در آن شناسایی شده است. ما پیش از کاوشهای مجدد نمیدانستیم که در مازندران آثار دوران هخامنشی وجود دارد.»
آنطور که این باستانشناس میگوید دوران سفالگری بهعنوان یکی از مهمترین پدیدههای تاریخ بشری اهمیت دارد و بهنظر میرسد «هوتو» و «کمربند» از معدود غارهایی در خاورمیانۀ باستان است که آثار آغاز سفالگری را در آن میبینیم.»
او تأکید میکند که آزمایشها و مطالعهها همچنان ادامه دارد و بسیاری از سؤالات تا چندماه دیگر پاسخ داده میشود: «نفس یک کار خوب ادامه و استمرار پژوهش است و ما سعی میکنیم بهزودی مطالعات را در این دو غار از سر بگیریم.»
تلاش برای رد یک نظریه
تحقیقات انجامشده نشان میدهد ژنوم کشاورزان نخستین در زاگرس ایران و اردن، پیشینیان اصلی مردمان آسیای جنوبی امروزی بوده است. باوجوداین، فاضلی این نظریه را که عدهای شکارورز از زاگرس به منطقهای مانند مازندران آمدهاند، شکار را کنار گذاشته و شروع به کشاورزی کردهاند، سادهانگارانه میداند.
او با اشاره به اینکه منطقۀ بین نکا تا بهشهر، ژئوپارک باستانشناسی خاورمیانه است، تأکید میکند که در مطالعههای خود در صدد پاسخگویی به این نظریه است.
فاضلی ادامه میدهد: «هیچجای ایران به اندازۀ این منطقه آثار دورۀ غارنشینی را ندارد و آن را میتوان شاهکار آثار ایران در گذر از غارنشینی به روستانشینی دانست که میتواند سؤالات بسیاری را پاسخ دهد.»
××
«هوتو» و «کمربند» که در دورۀ «پلیستوسن» (یکی از دورههای زمینشناسی که از ۲٫۵ میلیون سال پیش تا ۱۰ هزار سال پیش را پوشش میدهد) و بر اثر ضربات موج آب درونصخرهای از جنس سنگ آهک از دورۀ ژوراسیک (145 میلیون سال پیش) تشکیل شدهاند، حالا قرار است به سؤالات مهمی پاسخ دهند؛ سؤالاتی که شاید بتوانند گرهای از مشکلات امروز میان انسان و طبیعت را باز کنند.
چرا «هوتو»؟
اهالی «تروجن» معتقدند «هوتو» بهمعنای «آهن تخت» است که سنگی شبیه به آن در غار وجود دارد. دستهای دیگر معتقدند اسم این غار برای این «هوتو» است که اگر یک نفر در غار «هو» بگوید، انعکاس صدایش بهصورت «تو» برمیگردد.
برچسب ها:
مطالب مرتبط
«شهناز نوحی» روانشناس، در گفتوگو با «پیام ما»:
ارزیابی روانی کادر درمان ضمانت اجرا ندارد
تاکید دو فعال اجتماعی بر لزوم به رسمیت شناختن مهاجران و اجرای برنامهٔ غربالگری
مهاجران متهم شیوع بیماریها نیستند
ظرف دو ماه گذشته ۴ کارگر در ۴ حادثه در معادن زغال سنگ کرمان جانباختهاند
مرگهای تکراری
گفتوگوی «پیام ما» با بستگان کارگران مفقودشدۀ معدن شازند اراک
نگاههای منتظر به معدن فروریخته
چهاردهمین انتخابات ریاستجمهوری با مشارکت ۴۰ درصدی برگزار شد
صدای جمهور آمد
در نشست علمی «خودکشی درمانگران: نگاهی بینرشتهای» صورت گرفت
واکاوی مسئلهٔ اقدام به خودکشی درمانگران
کارشناسان و مسئولان در مورد احتمال همیشگی فوران تفتان اتفاقنظر دارند
معمای آتشفشان «تفتان»
بارش برف و باران امروز ادامه دارد
۲۲ استان کشور تا پایان هفته بارش برف و باران سنگین را تجربه میکنند
انسداد راه دسترسی ۱۶۰ روستای لرستان
گزارش «پیام ما» از نشست بررسی کاربرد فناوریهای نوین در صنایع خلاق
اکوسیستم استارتاپی عامل آشتی کسبوکاری مردم و نوآوران
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- بیماری هاشیموتو چیست؟ علائم و راهکارهای درمان
- نورپردازی کابینت آشپزخانه چه تاثیری بر روحیه افراد دارد؟
- سفر به پوکت بهترین مقصد گرمسیری آسیا با تور تایلند آرزوی سفر
- بورس شمش گلدن ارت ( خانی )
- مقایسه گچبری پیش ساخته پلی یورتان و گچبری پیش ساخته پلی استایرن
- عطر بدون سردرد – 11 عطر مخصوص افراد میگرنی
- گیلکی کناری، پژوهشگر برتر متافیزیک ایرانی بر سکوهای بینالمللی
- چرا رزرو هتلهای 4 ستاره استانبول ارزشمند است؟
- کدام شاخص اقتصادی بیشترین تاثیر را روی پیشبینی قیمت انس طلا دارد؟
- محبوبترین تورهای ترکیه کدامند؟ بیشتر
بیشترین نظر کاربران
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
آشکارشدن گورهای ماقبلتاریخ هنگام ساخت بزرگراه
3
«بمو» را تکهتکه کردند
4
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
5
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
دیدگاهتان را بنویسید