|پیام ما| دولت ترکیه به زلزله‌زدگان وعده داد ظرف یکسال خانه‌هایشان را بازسازی و نوسازی می‌کند. این در حالی است که رئیس‌جمهور این کشور از پرداخت کمک ۱۰ هزارلیری فوری به آسیب‌دیدگان این دو زلزله خبر داد. نگاهی به عمق ویرانی‌های برجامانده از دو زلزله اخیر ترکیه هر بیننده‌ایی را به عمقی از ترس فرو می‌برد اما در کنار آن، شیوه و بسیج کمک‌رسانی و ساماندهی آسیب‌دیدگان زلزله مرهمی ولو اندک بر این زخم است. ویدئویی که از یک ایرانی آسیب‌دیده از این زلزله منتشر شده حکایت از آن دارد که نهادهای رسمی ترکیه از جمله شهرداری به سرعت مردم را در شرایط برف و سرما اسکان داده‌اند. ویدئویی از این ایرانی در «کایسری» ترکیه در حالی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است که او از اینکه زلزله‌زدگان خوی چنین امکاناتی ندارند اظهار تاسف کرده است. نگاهی به آخرین وضعیت زلزله‌زدگان ترکیه و شیوه مدیریت بحران در این کشور می‌تواند نکات مهمی برای ما در ایران داشته باشد که در اقلیمی زلزله‌خیز زندگی می‌کنیم.

زلزله ساعت ۴ و ۱۷ دقیقه روز ۱۷ بهمن که با بزرگای ۷.۸ در مقیاس ریشتر جنوب ترکیه و بخش‌های از سوریه و لبنان را لرزاند بنا بر اعلام سازمان ملل متحد شدیدترین زمین‌لرزه‌ای است که طی ۸۰ سال اخیر در ترکیه ثبت شده است. البته زلزله دیگری با بزرگای ۷.۷ در مقیاس ریشتر نیز وخامت اوضاع را افزایش داد. به این ترتیب تا ۱۹ بهمن ۸ هزار و ۵۷۴ نفر در پی زلزله‌های روز ۱۷ بهمن جان باخته‌اند و ۴۹ هزار و ۱۳۳ نفر مجروح شده‌اند. به همین دلیل هم سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده احتمال ۸ برابر شدن قربانیان زلزله در ترکیه و سوریه وجود دارد. با این وضع دست‌کم از ۶۵ کشور کمک‌هایی برای زلزله‌زدگان ترکیه گسیل شده است.

مکزیک که همچون ترکیه و ایران روی خط زلزله قرار دارد، تیمی متشکل از ۱۶ سگ امدادگر خود را که بسیاری از آنها شهرت جهانی هم دارند، با یک هواپیمای اختصاصی عازم ترکیه کرده است

به غیر از اینکه کنار هم قرار گرفتن هواپیماهای امدادرسانی از کشورهای مختلف حاشیه‌هایی در شبکه‌های مجازی ایجاد کرد از جمله قرار گرفتن یک فروند سی.۱۳۰ ایران در کنار یک هواپیمای باری رژیم اسرائیل، مدل برخورد و مداخله در بحران دولت ترکیه قابل تامل بوده است. یکی از نخستین اقدامات این کشور برقراری پرواز ۱۰۰ لیری (پروازی به شدت ارزان) به مناطق زلزله‌زده و ایجاد فرصتی برای خروج بازماندگان و انتقال به سایر نقاط و از سوی دیگر ایجاد بستری برای بسیج نیروهای امدادی و داوطلب بوده است.
شاید زلزله اخیر ترکیه هنوز با شدیدترین زلزله‌ای که در تاریخ ثبت شده یعنی زلزله ۹.۵ ریشتری «والدیویا» شیلی در سال ۱۹۶۰ به وقوع پیوست، فاصله داشته باشد اما هنوز عمق آنچه روی داده به درستی برایمان ترسیم نشده و همچنان نیروهای امدادی در حال آواربرداری هستند. در همین حال نیز «هانس کلوگه»، مدیر منطقه‌ای سازمان جهانی مسکن، در اروپا، اعلام کرد وضعیت اضطراری سطح ۳ توسط سازمان بهداشت جهانی به دلیل زلزله ترکیه تعیین شده است. این در حالی است که خبرگزاری آناتولی گزارش داد شمار امدادگرانی که از کشورهای اروپایی به مناطق زلزله‌زده در ترکیه اعزام شده یا خواهند شد، به هزار و ۵۰۰ نفر نزدیک شده است.
کمیسیون اتحادیه اروپا طی بیانیه‌ای اعلام کرد که در چارچوب مکانیسم حفاظت مدنی تاکنون از 20 کشور اروپایی به مناطق زلزله‌زده در ترکیه 29 تیم امدادی و 5 تیم پزشکی اعزام شده‌اند. بخشی از این تیم‌ها که از هزار و ۴۸۵ نفر و 100 سگ زنده‌یاب متشکل هستند، وارد ترکیه شده و به فعالیت‌های امداد و نجات پیوستند.

رئیس‌جمهور ترکیه : هرگز اجازه نخواهیم داد در خیابان بمانند؛ ظرف یک سال در 10 استان برای زلزله‌زدگان مسکن‌ احداث خواهیم کرد. با هتل‌های آنتالیا و آلانیا هماهنگی‌های لازم را انجام داده‌ایم و شهروندان زلزله‌زده را در این هتل‌ها اسکان خواهیم داد

کشورهای اروپایی علاوه بر تیم‌های امدادی و پزشکی، به مناطق زلزله‌زده لوازمی مانند چادر، پتو و بخاری نیز ارسال خواهند کرد. آلمان، لیتوانی و اسلوونی تلاش‌ها برای ارسال این لوازم را آغاز کردند.
هم اکنون 96 هزار و 670 نیروی امداد و نجات در مناطق زلزله‌زده در حال فعالیت‌ هستند. تاکنون بیش از 8 هزار زلزله‌زده از زیر آوار نجات یافتند. تلاش‌ها برای نجات کسانی که زیر آوار مانده‌اند همچنان ادامه دارد.
هتل‌ها در خدمت زلزله‌زدگان
رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه از شهرک چادری زلزله‌زدگان در «قهرمان‌مرعش» بازدید کرده و سپس در جمع خبرنگاران گفت: تمام امکانات خود را برای زلزله‌زدگان بسیج کرده‌ایم، دولت با همکاری شهرداری‌ها به ویژه آفاد (مرکز مقابله با بحران ترکیه) با تمام امکانات به عملیات امدادی ادامه می‌دهد.
رئیس‌جمهور ترکیه همچنین گفت: شمار قربانیان به ۸ هزار و ۵۷۴ نفر و مصدومان به ۴۹ هزار و ۱۳۳ تن افزایش یافته است، ۶ هزار و ۴۴۴ خانه نیز تخریب شده است.
او با تاکید بر اینکه تمام امکانات را برای زلزله‌زدگان بسیج کرده‌اند، افزود: شهروندان‌مان به هیچ وجه نگران نباشند، هرگز اجازه نخواهیم داد در خیابان بمانند؛ ظرف یک سال در 10 استان برای زلزله‌زدگان مسکن‌ احداث خواهیم کرد. با هتل‌های آنتالیا و آلانیا هماهنگی‌های لازم را انجام داده‌ایم و شهروندان زلزله‌زده را در این هتل‌ها اسکان خواهیم داد.
فراخوان برای کمک به زلزله‌زدگان
از نخستین ساعات وقوع زلزله‌های ترکیه، مردم و نهادهای خصوصی ترکیه فراخوان‌های مختلفی برای جمع‌‌آوری کمک اعلام کردند. یکی از این نهادها شرکت «ترندیول» که مشابه آن در ایران «دی.جی.کالا» است با فراخوانی به جذب کمک‌های نقدی پرداخت. در عین حال همه نهادهایی که فراخوان داده‌اند‌ تاکید کرده‌اند از ارسال اقلام دست‌ دوم و کهنه خودداری شود. شهرداری‌های همه مناطق در شهرها آماده پذیرش این کمک‌ها هستند. از سوی دیگر مدارس کل ترکیه تا تاریخ ۱۳ فوریه تعطیل شده‌اند تا این مراکز به نقطه جذب کمک‌های مردمی تبدیل شوند. از سوی دیگر همه رستوران‌ها و نهادهای از این جنس مشغول پخت و تحویل غذا به زلزله‌زدگان هستند. دست‌کم در شهر بزرگی چون استانبول نانوایی‌ها بخش اعظم پخت خود را به ارسال نان به مناطق زلزله‌زده اختصاص داده‌اند.
همچنین طبق گزارش آناتولی از مرکز جمع‌آوری کمک‌های مردمی در منطقه اسکودار استانبول، مردم در صفی طولانی با هر چه در توان دارند، به یاری زلزله‌زدگان شتافته‌‌ و جوانان حضور گسترده‌ای دارند.
این خبرگزاری دراین‌باره نوشت در پی وقوع دو زلزله‌ ۷.۷ و ۷.۶ ریشتری به مرکزیت شهرستان‌های پازارجیک و البستان در استان قهرمان‌مرعش ترکیه که چند استان کشور را تحت تاثیر قرار داده و به تخریب بیش از 5 هزار ساختمان منجر شده است، مردم سراسر کشور با جمع‌آوری کمک به یاری زلزله‌زدگان شتافتند.
در شهر استانبول به‌ویژه در منطقه اسکودار، مردم بلافاصله بعد از اعلام خبر، به صورت خودجوش اقدام به کمک‌رسانی به مردم زلزله‌زده کردند و طی زمانی کوتاه حجم قابل توجهی از کمک‌های مردمی جمع‌آوری و به منطقه ارسال شد.
مردم در این مرکز با دست‌هایی که پر از بسته‌های کمکی است، هر چه در توان دارند به زلزله‌زدگان کمک می‌کنند.
برخی از آنها پتوهای خانه خود و لباس‌های گرمشان را آورده و برخی، از فروشگاه‌های محدوده اطراف خرید کرده و با کیسه‌هایی پر از مواد غذایی به مرکز می‌آیند.
نکته قابل توجه در این مرکز، حضور پدران و مادرانی است که همراه فرزندان خود بسته‌های کمکی را می‌آورند. مادری همراه دخترش با یک چرخ دستی که از فروشگاه نزدیک مرکز خرید کرده و پر از مواد غذایی است، آن را تحویل می‌دهد.
خبرگزاری آناتولی همچنین نوشت: مردی میانسال در حالی‌که دو بسته بزرگ بر شانه‌هایش دارد و به دلیل سنگینی بسته‌ها آرام گام برمی‌دارد، همراه پسر جوانش خود را به مرکز می‌رساند. پسر هم مانند پدر بر شانه‌هایش بسته‌های کمکی دارد و همراه پدر به کمک زلزله‌زدگان می‌شتابد.
یکی از داوطلبان حاضر در مرکز گفت: از ساعت یک ظهر که اینجا هستم تا عصر، در مجموع 22 تریلی از کمک‌های دریافتی پر شده است و حتی در شب مردم همچنان برای تحویل کمک به مرکز می‌آیند.
در این میان دختر جوانی با یک چرخ دستی پر از آب معدنی به مرکز می‌آید.
در این مرکز حضور گسترده دختران و پسران جوان که با نظم و جدیت خاصی به ارائه و دریافت کمک‌ها می‌پردازند، بیشتر جلب توجه می‌کند.
هم در بخش دریافت کمک‌ها حضور گسترده جوانان را می‌بینی و هم در ارائه کمک. در بخش دریافت کمک‌ها، آنها با نظم و ترتیب و دقت تمام کمک‌ها را جمع‌آوری، بسته‌بندی و آماده می‌کنند و به ریزترین جزییات در این روند توجه دارند. به‌گونه‌ای که در تفکیک کمک‌های دریافتی نهایت دقت را به خرج می‌دهند.
کمک‌های دریافتی به سرعت تفکیک و بسته‌بندی می‌شوند و در زمانی کوتاه ده‌ها بسته کوچک و بزرگ آماده تحویل شدند؛ بسته‌هایی پر از مواد غذایی، کفش، پتو و لباس گرم که در یک همبستگی کم‌نظیر تهیه شده‌اند.
نکته قابل توجه دیگر این است که مردم به نیازهای کودکان توجه ویژه‌ای دارند و برخی از پوشک بچه تا خوراکی برای آنها آورده‌اند و بسته‌های زیادی برای کودکان زلزله‌زده جمع‌آوری شده است.
از سوی دیگر، حجم کمک‌ها به گونه‌ای است که به سرعت سالن پر از بسته‌های کمکی می‌شود و مردم برای انتقال آنها دست به دست هم داده و امیدوارند به سرعت به دست زلزله‌زدگان برسد.
ویرانی‌ها و نجات دادن‌ها
در همین حال و در شرایطی که ترکیه در عزای عمومی به سر می‌برد و پخش همه سریال‌های سرگرم‌کننده متوقف و تمامی امکانات سینمایی و تلویزیونی هم در اختیار زلزله‌زدگان قرار گرفته است در شبکه‌های اجتماعی تصاویری از نجات آنها که تا ۴۸ ساعت زیر آوار مانده و نجات داده شده‌اند نیز دیدنی است و شبکه‌های اجتماعی آنها را پوشش می‌دهند. روزنامه‌های ترکیه عموما تمام صفحه‌های خود را به پوشش اخبار مناطق زلزله‌زده اختصاص داده‌اند که از این جمله می‌توان به «حریت» و «ملیت» یا «جمهوریت» اشاره کرد.
در این میان اینستاگرام پر از تصاویر این ویرانی‌ها و امدادرسانی‌هاست. از این جمله می‌توان به نجات یک مادر و دخترش پس از 39 ساعت از زیر آوار زلزله در «حتای» اشاره کرد.
بر اساس گزارش «آفاد» تا اکنون 96 هزار و 670 نیروی امداد و نجات در مناطق زلزله‌زده در حال فعالیت‌ بوده و بیش از 8 هزار زلزله‌زده توسط آنها از زیر آوار نجات یافته‌اند. درعین حال تلاش‌ها برای نجات کسانی که زیر آوار مانده‌اند همچنان ادامه دارد.
سگ‌های امدادگر مشهور مکزیکی در ترکیه
مکزیک که همچون ترکیه و ایران روی خط زلزله قرار دارد، تیمی متشکل از ۱۶ سگ امدادگر خود را که بسیاری از آنها شهرت جهانی هم دارند، با یک هواپیمای اختصاصی عازم ترکیه کرده است.
بی‌.بی‌.سی در این‌باره نوشت: برخی از این سگ‌ها با نجات چندین نفر در جریان زلزله مهیب سال ۲۰۱۷ مکزیک، مشهور شدند.
مکزیک به علت تجربه متعدد در امدادرسانی به زلزله‌زدگان، دارای تیم‎‌های مجرب امداد و نجات است که علاوه بر ماموریت‌های داخلی، از آنها برای کمک به آسیب‌دیدگان زمین‌لرزه‌های بزرگ دنیا هم استفاده می‌کند.
یکی از این سگ‌ها به نام «فریدا»، که یک لبرادور طلایی بود، وقتی در سال ۲۰۱۷ تصاویرش در حالی که عینک ایمنی به صورت و کفش‌های عملیاتی به پا داشت در رسانه‌های جهان منتشر شد، به سرعت در جهان هواداران بسیار پیدا کرد. البته فریدا سال گذشته بر اثر کهولت سن درگذشت. فریدا در جریان زلزله‌های متعدد توانست موجب نجات جان ۱۲ مصدوم و یافتن پیکر ۴۰ جان باخته شود. «ایکو»، دیگر سگ امدادگر مکزیکی که از نژاد مالینوئیس بلژیکی است، هم همراه تیم امداد مکزیک به ترکیه اعزام شده است.
تیم اعزامی از سوی مکزیک تنها شامل سگ‌ها و مربیان آنها که افسران نیروی دریایی این کشورند، نیست.
گروه موسوم به «لس توپوس د تلاتلوکو» (موش‌های کور تلاتلوکو) هم که یک تیم امدادی غیرنظامی بسیار مجرب است، عازم ترکیه شده است. این تیم حاوی داوطلبان آموزش‌دیده و بسیار ماهر است که به وزارت خارجه مکزیک اعلام کرده بودند آماده اعزام به ترکیه هستند.
مکزیک تنها کشوری نیست که سگ‌های زنده‌یاب خود را برای کمک به زلزله ترکیه و سوریه عازم کرده است.
کرواسی، جمهوری چک، آلمان، یونان، لیبی، لهستان، سوئیس، بریتانیا و آمریکا هم تیم‌های مشابهی از سگ‌ها و مربیان آنها برای شناسایی و نجات زیرآوار ماندگان به ترکیه فرستاده‌اند.
معمولا از این سگ‌ها در مناطقی استفاده می‌شوند که ممکن است حرکت ماشین‌های سنگین خاکبرداری موجب فروریختن بیشتر و آسیب به مصدومان زیر آوارها شود.
این سگ‌ها طوری تربیت شده‌اند که به محض پیدا کردن مصدومان در زیر آوار پارس می‌کنند و یا شروع به کنار زدن خاک و نخاله در جایی که مصدوم زیر آن مانده می‌کنند. آنها با استفاده از قدرت بالای حس بویایی خود چنین کاری می‌کنند.
آن طور که کارشناسان و گزارشگران می‌گویند معمولا یک بازه زمانی ۷ روزه بعد از وقوع زلزله برای زنده بیرون آوردن زیر آوار ماندگان وجود دارد.