از دهم شهریور 1401 تا 27 فروردین 1402 تعداد 187 زمینلرزه با بزرگای بیش از 2.5 در محدوده خوی در شمال دریاچه ارومیه رخ داده است
دریاچه ارومیه و زلزلههای خوی
در حال حاضر تراز آبی دریاچه ۱۲۷۰.۲۸ متر، سطح دریاچه ۱۲۵۱ کیلومتر مربع و معادل ۱.۶۳ میلیارد متر مکعب آب وجود دارد، یعنی سطح تراز دریاچه نسبت به سال قبل در همین زمان ۴۹ سانتیمتر کمتر است
۳۰ فروردین ۱۴۰۲، ۹:۴۴
از دهم شهریور 1401 تا 27 فروردین 1402 تعداد 187 زمینلرزه با بزرگای بیش از 2.5 در محدوده خوی در شمال دریاچه ارومیه رخ داده است. از این تعداد شش رخداد با بزرگای بیش از 5 در تاریخهای 30 شهریور، 13 مهر، 28 دی، هشتم بهمن، 26 اسفند 1401 و 4 فروردین 1402 رخ دادهاند. در عین حال 24 فروردین 1402 دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه گفت: «به دنبال بارشهای مطلوب ۴۸ ساعت گذشته حجم ورود آب به دریاچه ارومیه از خط انتقال تونل کانیسیب و رودخانه گدار از ۳۵ مترمکعب در ثانیه فراتر رفته و با تداوم بارشها در حوضه آبریز شاهد افزایش تراز آب این دریاچه هستیم.» مسئولی دیگر روز 21 فروردین 1402 درباره آخرین وضعیت تراز آبی و احیای دریاچه ارومیه گفت: «در حال حاضر تراز آبی دریاچه ۱۲۷۰.۲۸ متر، سطح دریاچه ۱۲۵۱ کیلومتر مربع و معادل ۱.۶۳ میلیارد متر مکعب آب وجود دارد، یعنی سطح تراز دریاچه نسبت به سال قبل در همین زمان ۴۹ سانتیمتر کمتر است. میزان آبی که باید جبران کند به میزان کافی نیست، اکنون تا تراز اکولوژیک که در بازه ۱۲۷۴.۱ پیشبینیشده خیلی فاصله داریم.» اوایل اسفند 1401 فاز نخست سامانه انتقال آب سد کانیسیب به دریاچه ارومیه افتتاح شد. طبق برنامه با افتتاح این سامانه تا پایان فاز اول سالانه ۳۰۰میلیون مترمکعب آب به دریاچه ارومیه منتقل می شود.
حنیفی و همکاران در سال 1400 در مجله پژوهشهای دانش زمین (از انتشارات دانشگاه شهید بهشتی) نشان دادند که دریاچه ارومیه با بیشینه ژرفای 13 متر و ژرفای متوسط 6 متر، با حجم متوسط به ترتیب بین 12 تا 33 میلیارد تن (هنگامی که هنوز خشک نشده بود) برآورد میشد. در سالهای اخیر بحران زیست محیطی و خشک کردن حدود 85 درصد از آب دریاچه ارومیه، (در پایان 1401 به حدود 95 درصد رسید) با تخلیه گسترده در سطح پوسته همراه بوده است. آنها نشان دادند که بالا آمدن پوسته زمین (Isostatic Rebound) در اثر تخلیه بار، با خشک شدن دریاچه ارومیه طی 22 سال از 1375 تا 1396 رخ داده است. بیشینه مقدار از میزان خمش یا فرورفتگی ناشی از بارگذاری اولیه آب و سپس میزان بازگشت ایزواستاتیک (فراخاست) پس از باربرداری از سطح دریاچه ارومیه در نتیجه کاهش سطح آب نشان داد که در 22 سال، 85 میلیمتر فروخاست رخ داده است (حدود 4 میلیمتر در سال ). اگر چنین برداشتی را مبنا بگیریم، تا سال 1402 میزان فراخاست به دلیل بازگشت ایزواستاتیک سطح پوسته به حدود 110 میلیمتر (11 سانتیمتر) میرسد.
دو سامانه گسله شمال تبریز در شرق و ارومیه در غرب دریاچه ارومیه ریخت این دریاچه را کنترل کردهاند . افتادگی دریاچه ارومیه در یک سامانه تراگذر راستگرد کششی right-lateral transtension شکل گرفته است.
چه زمانی در چرخه لرزهای نیروهای ایزواستاتیک خود را نشان میدهند؟ قویترین برآمدگی با تأخیر چند ساله برای شروع جابهجایی سنگهای شکلپذیر بعد از تغییرات محیطی (شروع خشک شدن دریاچه) اتفاق میافتد. اثرات یک دریاچه بر زمان گسیختگی یک گسل به عنوان بارگذاری دریاچه شناخته میشود. وزن آب دریاچه که بر روی زمین فشار میآورد، تنش وارده به سنگهای زیر آن را افزایش میدهد و گسلهای زیر آن را تحریک میکند. فشار آب در فضاهای خالی در خاک و سنگ بستر -آب منفذی- در زمان و مکان تغییر میکند. ورود آب گسل را روانسازی میکند و تسلیم شدن گسل را آسانتر یا سختتر میکند. تصور کنید دستهایتان به هم چسبیده و فشار میآورید. اگر سعی کنید آنها را کنار هم بلغزانید، نمیخواهند به راحتی لیز بخورند. اما اگر آب را بین دو دست نفوذ دهید، فشاری وجود دارد که دستهای شما را به بیرون هل میدهد. این کار اساساً استرس روی دستهای شما را کاهش میدهد و آنها به راحتی میلغزند. هنگامی که این استرس روی گسل به آستانه بحرانی میرسد، گسل گسیخته میشود. فشار آب منفذی در رسوبات و سنگهای زیر دریاچه و سنگهای زیر دریاچه به طور مستقیم تحت تأثیر تنشهای توده آب قرار دارد و به نوبه خود بر رفتار گسلها اثر میگذارد. حذف آب دریاچه، با از بین رفتن بارگذاری روی گسلها، به نوبه خود موجب بالا آمدن زمین و تحریک گسلهاست. بدین ترتیب امکان تحریک گسلهای پیرامون دریاچه ارومیه با بارگذاری و باربرداری از آبهای سطحی و زیرزمینی هماکنون در حال بررسی از سوی نگارنده است.
برچسب ها:
پیشنهاد سردبیر
سیاست غیرمنسجم مانع اجرای قانون آب
مطالب مرتبط
چرا زمین پتروشیمی میانکاله آزاد نمیشود؟
افزایش ریسک سیلاب در مشهد
بارندگی مشهد و مدیران بحرانساز
مشکل کمآبی با وجود بارشهای اخیر
آبیشویی
بازگشت به زنان در مدیریت پایدار آب
به پارسه پاسارگاد بیمهری نکنید
آب، برای هوا در سیستان
دغدغههای انتقال زبالهگاه تهران
لزوم توقف بارگذاری جمعیتی در قم
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- تعمیر رطوبت گیر پمپ باد
- دکوراسیون سبک مدرن: توصیه و ایده ها برای خانه شما
- بررسی سه محصول سرمایشی محبوب در فصل گرما
- بهترین تریدهای فارکس: 6 خفنترین تریدر تاریخ فارکس جهان!
- بازی ماکان آریا پارسا در قطب شمال در شعبه زعفرانیه پارس پندار نهاد + ویدیو
- چطور خودمان را برای پروازهای لحظه آخری آماده کنیم؟
- طریقه نصب دستگیره مخفی کابینت هوایی
- چالشهای رزرو هتل در جزایر جنوب کشور
- بهترین برند چرم ایران کدام برند است؟
- روغن صنعتی مایعی جادویی برای افزایش عمر مفید ماشین آلات بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید