در گفت و گو با دکتر محمد امینی زاده عنوان شد
والدین
نوزاد کش

نوزادان، موجوداتی معصوم و در عین حال فاقد قدرت دفاعی از خود می باشند. افرادی که برای بیان خواسته، درد و الم خود حتی زبان سخن گفتن ندارند و این والدین هستند که پناهگاه امن آن ها محسوب می شوند. اما در مواردی همین پناهگاه امن تبدیل به دشمن جان نوزادان می شود و تا جایی پیش می رود که حتی دست به قتل آن ها می زند. نوزادان بی گناهی که در فرایند به وجود آمدن خود نقشی نداشته اند و در هر قالبی اعم از شرعی و غیر شرعی، موجود شده اند و پای به این دنیا گذاشته اند اما خیلی زود طعم تلخ جنایت را نسبت به خود می چشند. جنایتی به نام نوزادکشی که گهگاه خبرهایی مبتنی بر این امر به گوش می رسد. فرو کردن سوزن در جمجمه ی نوزاد، کشیدن پلاستیک بر صورت وی و … که همگی منجر به مرگ او می شود.
برای بررسی پدیده ی نوزاد کشی گفت و گویی داشتم با «دکتر محمد امینی زاده»، دکترای حقوق جزا و جرم شناسی و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان
که در ادامه می آید:

آیا ماهیت نوزادکشی با قتل تفاوت دارد؟ مجازات نوزاد کشی برای پدر قاتل و یا مادر قاتل چیست؟
آن چیزی که موضوع جرم قتل قرار می گیرد انسان زنده می باشد و سن مقتول (نوزاد، کودک، جوان و سالمند) موضوعیتی در نوع قتل ندارد و تفاوتی در آن ایجاد نمی کند. اما از لحاظ علم پزشکی میان نوزاد کشی (Neonaticide یا Infanticide) و فرزندکشی (Filicide) تفاوت وجود دارد. نوزاد کشی معمولا به کشتن کودک طی 24 ساعت اول زندگی اطلاق می شود و به کشتن عمدی فرزند توسط پدر و مادر پس از این مدت و معمولا تا 12 ماه، فرزندکشی اطلاق می شود. فرزند کشی در والدین بیشتر توسط پدران ارتکاب مییابد و نوزاد کشی بیشتر توسط مادران ارتکاب می یابد. نوزاد کشی و قتل، از جهت عناصر جرم ماهیتا با قتل بزرگسالان تفاوتی ندارد لکن از جهت علت شناختی متفاوت می باشند نوزاد کشی به دلایل متعددی از جمله شک شوهر به تعلق فرزند به خود، بیماری روانی زنان پس از زایمان و دلسوزی نسبت به نوزاد ارتکاب می یابد. برخی از کشورها از جمله انگلستان برای نوزاد کشی قوانین خاصی دارد و اما در حقوق کشور ما ایران و برخی دیگر کشورها مانند فرانسه قانون خاصی برای نوزاد کشی پیش بینی نشده و حکم قتل عمدی نوزادان را باید در قتل عمد جست و جو کرد. برای نمونه در حقوق فرانسه برای عاملان این قتلها حبس ابد در نظر گرفته می شود و در کشور ما تابع حکم کلی قتل عمدی و مستوجب قصاص نفس دانست و همان احکام قتل عمد نسبت به قاتلین اعم از مادر یا پدر اجرا می شود. ولی چنانچه می دانیم پدر مالک فرزندش می باشد و کشتن فرزند توسط وی موجب حکم قصاص نمی شود و پدر تنها تعزیر می شود.
نوزاد کشی با سقط جنین تفاوت دارد؟
همان گونه که گفته شد نوزاد کشی از بین بردن یک انسان زنده است و نه جنین در حالت جنینی لکن سقط جنین همان گونه که از نام آن پیدا می باشد اخراج حمل قبل از موعد طبیعی زایمان به نحوی که قابلیت ادامه حیات در عالم خارج را نداشته باشد، است؛ اصولاً تصمیم گیری در مورد داشتن یا نداشتن فرزند باید قبل از حاملگی انجام شود نه بعد از آن، اما گاهی به این امر توجهی نمی شود و زوجین به جای انتخاب روشی مناسب برای جلوگیری از بچه دار شدن، بعد از انعقاد، مبادرت به سقط عمدی جنین می کنند. معمولاً سقط جنین، که در سطح جهان رو به افزایش است، به دلایلی چون تنظیم خانواده و محدود نگه داشتن تعداد افراد خانواده، مخفی کردن روابط جنسی ممنوع یا نامشروع قبل از ازدواج رسمی و قانونی، گریز از بارداری ناخواسته، زنا و هتک ناموس به عنف و حتی در مواردی، بر اثر تصادفات ناشی از رانندگی واقع می شود.
معیارهای تشخیص نوزاد کشی از سقط جنین چیست؟
نوزاد کشی از آنجا که کشتن یک انسان زنده می باشد قتل است و بسته به عنصر روانی مورد نظر عمدی، شبه عمد یا خطای محض خواهد بود لکن سقط جنین از بین بردن یک انسان زنده نیست چرا که معیار زنده متولد شدن جنین، قابلیت ادامه حیات وی، خارج از بدن مادر می باشد بر همین اساس است که ماده 306 قانون مجازات اسلامی ما تصریح می کند که جنایت عمدی بر جنین، هرچند پس از حلول روح هم باشد، موجب قصاص نیست. به عبارت دیگر مرز سقط جنین و نوزادکشی یا همان قتل، زنده متولد شدن و قابلیت ادامه حیات داشتن است. بر همین اساس است که تبصره ی ماده ی مذکور تصریح دارد که اگر جنایتی بر جنین و در دوران جنینی وارد شود و جنین زنده متولد شود و دارای قابلیت ادامه حیات نیز داشته باشد لکن منجر به نقص یا مرگ او پس از تولد شود و یا نقص او بعد از تولد باقی بماند در صورت احراز قصد، قتل محسوب شده و قصاص ثابت است. در نتیجه سلب حیات از جنین در هر مرحله ای که باشد قتل نیست و عنوان سقط جنین خواهد داشت.
دلایل نوزاد کشی چه می باشد؟
به طور کلی نوزاد کشی در دو شکل اتفاق می افتد: درون خانوادگی و برون خانوادگی. شاید بزرگترین برداشت نادرست در این زمینه این باشد که تصور می شود نوزادان بیشتر از سوی افراد خارج از خانواده در معرض خطرند لکن تحقیقات نشان می دهد اکثر 80 تا 90 در صد این قتلها توسط اعضای خانواده اتفاق می افتد و بیشتر این افراد هم زنان هستند. افراد درون خانواده می کوشند کودکان را هنگامی که کوچک هستند به قتل برسانند و افراد برون خانواده سعی می کنند کودکان را هنگامی که در سنین بالاتر هستند به قتل برسانند.
تحقیقاتی که در برخی کشورهای غربی انجام شده نشان می دهد اغلب پدر و مادرانی که به طور معمول جوان هستند و مادرانی که ازدواج نکرده و از راه غیر عرفی باردار شده اند و اغلب دارای تحصیلات کم می باشند، مرتکب نوزاد کشی می شوند.
آیا راه کار قانونی جهت جلوگیری از نوزاد کشی وجود دارد؟
به طور کلی برای کاهش نوزاد کشی چند پیشنهاد ارائه شده است،؛ برخی پیشنهاد کرده اند برای کاهش قتل نوزادان، سقط جنین آزاد شود تا میزان قتل نوزاد کاهش یابد که بیشتر مطالعات از چنین راهبردی حمایت نمی کنند. باز پیشنهاد شده است که موارد در معرض خطر شناسایی شوند و مهمترین راه شناسایی عوامل در معرض خطر، افسردگی و روان پریشی پس از زایمان و نیز نشانه های بالینی سوء مصرف مواد مخدر می باشند.
قانون در حمایت از نوزادان به عنوان افرادی که توانایی هیچ گونه دفاعی از خود ندارند، چه ساز و کاری دارد؟
در حقوق ما، مقررات ویژه ای برای نوزاد کشی پیش بینی نشده و قتل نوزادان مشمول مقررات کلی قتل است. اما در کشور فرانسه که مجازات قتل عمد 30 سال حبس می باشد، قتل عمدی یک کودک زیر پانزده سال، حبس ابد خواهد بود و سن بزه دیده از این جهت به عنوان یک عامل مشدده، عمل می کند و مجازات را از 30 سال حبس به حبس ابد، افزایش می دهد. در هر صورت به سبب آسیب پذیری خاص بزه دیدگان این نوع قتل ها، ضرورت تدوین حمایت های ویژه و از جمله حمایتهای کیفری احساس می شود.