گزارش «پیام ما» از روند بازگشت اعتبار قالی کرمان
رویش گل تدبیر
در قالی کرمان
حسن شاهی

در حالی که طی سال های اخیر قالی کرمان با مشکلاتی مواجه شده بود، با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید و حساسیت استاندار کرمان نسبت به وضعیت این صنعت رو به فراموشی در کرمان، این امید در دل علاقمندان به قالی کرمان زنده شد که اعتبار از دست رفته قالی کرمان بازگردد.
استاندار کرمان که از ابتدای مسئولیت خود بر فعال کردن ظرفیت های بالقوه این استان تاکید جدی دارد، 12 بهمن ماه 93 به شرکت فرش کرمان رفت و در نشست بررسی مشکلات این شرکت به منظور احیای آن گفت: روزگاری افرادی زیر سقف شرکت فرش زحمت کشیدند و کرمان رابه عنوان سلطان فرش ایران معرفی کردند. علیرضا رزم حسینی با بیان اینکه شرکت فرش می تواند به عنوان مقصد گردشگری هم قرار گیرد، افزود: چگونه می شود شرکت فرش کرمان صد سال پیش بدون امکاناتی همچون راه آهن، فرودگاه و بازاریابی اقتصادی بوده ولی امروز غیراقتصادی باشد. وی با اشاره به تشکیل ستاد فرش و برنامه ریزی برای احیای فرش کرمان گفت: اولین اقدام این بود تا سفارش قابل ملاحظه ای برای فرش برنامه ریزی کنیم و در این زمینه با ستاد عتبات عالیات به تفاهم نامه ای رسیدیم.
استاندار کرمان همچنین درباره از دست دادن بازار جهانی هم خاطرنشان کرد: عدم کنترل و نظارت و نیز بی فکری برخی افراد نسبت به صنعت غنی فرش دستباف باعث شد این بازار جهانی را از دست دهیم و چینی ها سهم ما را در بازار جهانی کاهش دهند. وی به تحریک تقاضای فرش اشاره و بیان کرد: چرخه تولید، مصرف و فروش فرش در ستاد عتبات عالیات شکل گرفته است. به گفته وی سال گذشته قرارداد 30 هزار مترمربع فرش با ستاد عتبات عالیات منعقد شده است. رزم حسینی تصریح کرد: جای تعجب است که سال ها از قدمت فرش می گذرد اما هیچ نوآوری در حوزه بافت ایجاد نشده تا به سلامت بافندگان نیز ضربه ای وارد نشود. وی گفت: گل تازه ای در صنعت فرش کرمان روییده که باید مراقب باشیم به خوبی از آن مراقبت شود و تازه بماند.
رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمان می گوید: ایده های استاندار کرمان برای احیای صنعت فرش این استان، تاثیرات زیادی را در رونق این صنعت داشته است. عباسپور خاطرنشان کرد: از ابتدای فعالیت استاندار کرمان، ستاد احیای صنعت فرش در کرمان تشکیل شد و در نهایت قراردادی با ستاد عتبات عالیات برای بافت فرش های صحن حضرت زهرا (س) منعقد شد.
سابقه درخشان فرش کرمان در تاریخ
کرمان از دیرباز یکی از مراکز مهم فرشبافی کشور به شمار می رفته و تاریخ فرشبافی آن به قرن ها پیش می رسد. قطعه ای که از یک تخته فرش بافته شده در این شهر که در موزه حضرت امام رضا (ع) در مشهد نگهداری می شود به سابقه ای حدود ۵۰۰ سال بافندگی در زمینه فرش های گره دار کرمان شهادت می دهد. به طورکلی هیچ متاعی با قالی کرمان که از لحاظ نفیس بودن و ظرافت و رنگ آمیزی فوق العاده اعلاء ممتاز است نمی تواند رقابت کند و این صنعت به طور قطع از نفیس ترین صنایعی است که در دنیا به وجود آمده و بدون هیچ اغراقی یک پارچه قالی کرمانی هر نوع قالی دیگری را تحت الشعاع قرار می دهد.
فرش کرمان میزبان گام های زائران عتبات عالیات
ایجاد کارگاه های بافت فرش های ستاد عتبات این فرصت را فراهم آورده که نقش و نگارهای دلنشین فرش کرمان میزبانی شایسته برای زائران عتبات عالیات باشد و این فرش ها در صحن حضرت زهر(س) زینت بخش چشمان زائران شود. چهار کارگاه تولید فرش برای ستاد عتبات عالیات هم اکنون در کرمان، راور و رفسنجان دایر شده و بنا به گفته رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت قرار است در گام ابتدایی سه هزار مترمربع فرش در این کارگاه ها تولید شود. عباسپور افزود: این اقدام در توسعه اشتغال و درآمد صنعت فرش در استان کرمان از یک سو و معرفی فرش کرمان به جهان از سوی دیگر نقش مهمی داشته است. وی خاطرنشان کرد: در کارگاه های بافت فرش ستاد عتبات عالیات با اصلاح دارهای قالی تلاش شده تا از بروز مشکلات فیزیکی و بدنی برای بافندگان جلوگیری شود. وی اظهارداشت: در این کارگاه ها همچنین ایده نقشه خوان صوتی اجرایی شده که در این طرح نقشه توسط یک نفر نقشه خوان خوانده می شود و به صورت همزمان از سوی بافندگان بافته می شود و این کار ضمن افزایش سرعت کار، در جلوگیری از خستگی بافندگان نیز نقش مهمی دارد.
ورود مواد اولیه نامرغوب به اصالت فرش کرمان ضربه می زند
رئیس کمیسیون قالی و صنایع دستی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمان هم جلوگیری از عرضه مواد نامرغوب در صنعت تولید فرش دستباف کرمان را خواستار شد و گفت: ورود مواد اولیه نامرغوب به استان کرمان به اصالت فرش در این استان خدشه وارد می کند. فخری الله توکلی افزود: وارد کردن و استفاده از مواد اولیه نامرغوب در فرش دستباف، علاوه بر کاهش کیفیت فرش تولید شده، بافنده را که به دلیل قیمت پایین فرش تولید شده توسط خود سود چندانی نکرده دلسرد می کند و همین اتفاق یکی از علت های مهم رکود قالی کرمان شده است. وی با تاکید بر حمایت از کارخانه های موجود بافندگی در استان کرمان خاطرنشان کرد: فرشی که با ریس کرمان تولید می شود قابل قیاس با فرش تولید شده با ریس وارداتی نیست.
ثبت جهانی فرش کرمان، اقدامی ارزشمند در حوزه فرش
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان کرمان هم گفت: ثبت جهانی فرش کرمان یکی از اقدامات بسیار ارزشمند در حوزه فرش است. محمود سلطانی زاده ادامه داد: بازگشت مدیریت ابنیه شرکت فرش کرمان به این استان از دیگر اتفاقات مثبت در حوزه فرش کرمان است که این مکان می تواند به عنوان پایگاه صنعت فرش و موزه فرش باشد.
فرش نفیس دستباف در کرمان بافته شد
چندی پیش هم یک تخته فرش نفیس دستباف با استفاده از نقش های اصیل کرمانی بافته شد. بافنده این فرش می گوید: این فرش ریز ترین فرش بافته شده در ایران می باشد که به مدت شش سال با دو بافنده و یک نقش خوان بافته شده است. استاد محمد ابوالهادی افزود: مواد بکار رفته در این فرش ابریشم و کرک کرمانی درجه یک می باشد. وی اندازه فرش دستباف را یک و نیم متر در 2 متر ذکر کرد و گفت: این فرش رج شمار 300 جفت کرمان می باشد که در هر سانتیمتر مربع آن 400 گره خورده و در مجموع 12 میلیون گره در سه متر مربع می باشد. بافنده فرش اظهار کرد: نقش این فرش از نقش های اصیل کرمانی اثر شادروان استاد حسن خان شاهرخی در یکصد سال گذشته است که توسط محمد ابوالهادی و رویا برخورداری مجددا طراحی شده است. وی گفت: زمینه این فرش به رنگ سرمه ای، حاشیه های کوچک نقره ای و کرم بافته و طرح آن از نوع نقشه درختی، گلها و وحوش استفاده شده است.
رویش گل تدبیر در قالی کرمان
ارسال سه تخته فرش دستباف از استان کرمان به یونسکو از سوی استاندار کرمان نیز دارای یک پیام والای فرهنگی است تا بدانیم زبان هنر و عشق برای همه کس در هر جای جهان حرف های شنیدنی دارد. فرش کرمان که در روزگاران گذشته این دیار به عنوان نشان جهانی در بازارهای داخل و خارج کشور خودنمایی می کرد و البته حرفی شنیدنی برای گفتن داشت حالا پس از سال ها فراموشی با تدبیر نیک استاندار کرمان ادامه روند رشد خود را البته با وقفه ای به نسبت طولانی باز از سر می گیرد. قالی کرمان که اثر هنرمندانه سر انگشتان زنان و مردان این دیار است، قبل از آنکه یک صنعت عظیم و پر سود باشد یک هنر زیبا، اصیل و ماندگار است که البته احیای دوباره آن نشان داد نمی توان این هنر و صنعت را به دست فراموشی سپرد. به نظر می رسد با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید وضعیت قالی کرمان تغییر کرده است و می توان امیدوار بود که اعتبار از دست رفته قالی کرمان بازگردد.